The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследования – зерно кукурузы, гречихи, риса, проса, мука цельнозерновая: кукурузная, гречневая, рисовая, просяная, льняная; кексы, печенье и экструдированные каши быстрого приготовления.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары – тұтас дәнді ұн: жүгері, қарақұмық, күріш, тары, кекстер, печенье және тары мен күріштен жасалған экструдерленген жарма.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – разработка технологий производства безглютеновых каш и мучных кондитерских смесей на основе казахстанского сырья.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты - Қазақстандық шикізат негізінде глютенсіз жарма мен ұннан жасалған кондитерлік қоспаларды өндіру технологиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования качества зерновых культур, продуктов их переработки общепринятые, согласно действующей НД РК. Содержание глютена определяли с помощью ИФА марки Multiscan тест наборами Immunolab Gliadin. Температурные параметры экструдирования и рецептура смесей математически смоделированы и оптимизированы на основе сетчатых планов Шеффе.

Методы исследования (на казахском) : Дәнді дақылдардың сапасын, оларды қайта өңдеу өнімдерін зерттеу әдістері қолданыстағы ҚР НҚ сәйкес қабылданған. Глютен құрамы Multiscan маркалы иммунды-ферментатиыті талдағыш көмегімен тест Immunolab Gliadin жиынтықтары арқылы анықталды. Өнімдерді экструзиялау температурасының параметрлері және қоспалардың нақты құрамдары Шеф симплекс-торлы жоспарлары көмегімен математикалық модель арқылы оңтайландырылған.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна в том, что впервые на основе математических методов планирования научно обоснованы режимы экструдирования (60,7 0 С -80 0 С -118,5 0 С). Отработаны соотношения сухих смесей для кексов (просяная мука-41,5%, рисовая мука-44,5%, экструзионная мука 14 %) и печенье из рисовой-14,25%, кукурузной 78,25%, кукурузной экструзионной муки -7,5%. Для каш быстрого приготовления предложены 2 вида (№8 и №9). Установлены сроки хранения до 30 суток. Установлены количественные соотношения замены крахмала в смесях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ғылыми жаңалығы ең алғаш рет математикалық жоспарлау әдістері, экструзия режимдерін (60,7 0 C -80 0 C -118,5 0 C) анықтауға негізделген. Кекстерге арналған құрғақ қоспалардың құрамы анықталды: (тары ұны - 41,5%, күріш ұны-44,5%, экструзиялық ұн 14%) және печенье үшін: күріш ұны - 14,25%, жүгері, 78,25%-жүгері экструзиялық ұн -7,5% болу керек. Жылдам дайындалатын ботқлардың 2 рецептісі ұсынылады (№8 және №9). Өнімдерді 30 кг сақтауға болатыны зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : По экономической эффективности рассчитана себестоимость, которая по рецептуры №1 составила 840 тг/кг, по второй - 760 тг/кг. Экспериментально разработана 1 рецептура смеси для выпечки кексов и 1 рецептура смеси для печенья (Приложение Д), а также разработаны 2 инструкции (Приложения Е). Разработаны 2 технологические инструкции и регламент (Приложения К). Разработаны 4 рецептур (Приложения Н) и утверждены 2 рекомендации (Приложения П). Разработана технологическая инструкция (Приложение С) и Стандарт предприятия «Безглютеновые кексы» (Приложения Т).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Глютенсіз шикізат негізінде жасалған кондитерлік өнімдерді өндірудің экономикалық тиімділігі есептелінді және №1 рецепттің өзіндік құны - 840 тг / кг, екінші рецепт үшін - 760 тг / кг болды. Эксперименталды түрде кекстерді пісіруге арналған қоспаның және печенье қоспасының рецептері (Д қосымша) және технололиялық нұсқаулықтар әзірленді (Е Қосымшасы). 2 технологиялық нұсқаулық пен регламент (К қосымшаларында), 4 тұжырымдама әзірленді (Н қосымшасы) және 2 технологиялық ұсыныстар мақұлданды (П қосымшалары). Технологиялық нұсқаулық (С қосымшасы) пен қатар, кәсіпорын «Глютенсіз кекс» стандарты әзірленді (Т қосымшалары).

Level of implementation (in Russian) : Создана мини пекарня в лаборатории и проведена ОПА и внедрена в производство на базе ТОО «РЗА-НАН» (Приложение У).

Level of implementation (in Kazakh) : Зертханада шағын наубайхана құрылды және оған өндірістік-апробация жасалып, «РЗА-НАН» ЖШС – на өндіріске енгізілді (У Қосымшасы).

Efficiency (in Russian) : Эффективность - использование современного лабораторного оборудования и высококвалифицированного состава научных сотрудников. Тем самым приводит к снижению расход сырья и повышает пищевую ценность продуктов и их усвояемость организмом человека.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның тиімділігі заманауи зертханалық құрал-жабдықтар мен жоғары білікті ғылыми кадрларды пайдалану болып табылды. Осылайша мұндай технология шикізатты тұтынудың төмендеуіне әкеледі және өнімнің тағамдық құндылығын, олардың адам ағзасына сіңуін жоғарылатады.

Field of application (in Russian) : Область применения результатов пищевая и перерабатывающая промышленность.

Field of application (in Kazakh) : Нәтижелерді қолдану саласы тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібі болып табылады.