The object of research, development or design (in Russian) : В качестве исходного материала использовали однолетние побеги барбариса илийского и барбариса каркаралинского, яблони Недзвецкого и яблони Сиверса.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі ретінде Іле бөріқарақаттың, Қарқаралы бөріқарақаттың, Недзвецкий алма ағашының және Сиверс алма ағашының біржылдық сабақтары қолданылды.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – создание in vitro коллекции клеток и тканей редких и исчезающих видов растений для сохранения биоразнообразия (яблоня Сиверса, яблоня Недзвецкого, барбарис илийский и барбарис каркаралинский).

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – биоәртүрлілікті сақтау үшін өсімдіктердің сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлерінің жасушалары мен ұлпаларының in vitro коллекциясын құру (Сиверси алма ағашы, Недзвецкий алма ағашы, Іле бөріқарақаты, Қарқаралы бөріқараты).

Методы исследования (на русском) : В ходе работы были использованы методы создания in vitro коллекции размноженных и укорененных микропобегов, адаптация укорененных микропобегов в условиях оранжереи и теплицы.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу барысында көбейтілген және тамыр жайған микробүршіктердің in vitro коллекциясын құру, тамыр жайған микробүршіктерді оранжерея, жылыжай және ашық топырақ жағдайында бейімдеу әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна проекта заключается в том, что впервые разработана схема создания и сохранения in vitro коллекции клеток и тканей эндемичных, редких и исчезающих видов растений. В результате проведенных исследований оптимальным условием для сохранения и поддержания генетического материала в in vitro коллекции микропобеги были культивированы на оптимизированные питательные среды. Была создана in vitro коллекция клеток и тканей эндемичных, редких и исчезающих видов растений. Были оптимизированы условия адаптации в условиях оранжереи и теплицы. Далее адаптированные сеянцы были успешно переведены в условия открытого грунта. Были составлены схемы создания и сохранения in vitro коллекции клеток и тканей эндемичных, редких и исчезающих видов растений. Схемы состоят из отбора растительного материала, всех этапов микроклонального размножения, адаптации микропобегов в условиях оранжереи и теплицы, а также, высадки в открытый грунт в природных условиях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның ғылыми жаңалығы - өсімдіктердің эндемикалық, сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлерінің, оның ішінде Сиверс алма ағашы, Недзвецкий алма ағашы, Іле бөріқарақат және Қарқаралы бөріқарақатының жасушалары мен тіндерінің in vitro коллекциясын құру және сақтау схемасы алғаш рет әзірленді. Жүргізілген зерттеулер нәтижесінде in vitro коллекцияда генетикалық материалды сақтау және көбейту үшін оңтайланған қоректік орталар пайдалынды. Осылайша, in vitro жағдайында эндемикалық, сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдік түрлерінің жасушалары мен тіндерінің коллекциясы құрылды. Іле бөріқарақатының, Қарқаралы бөріқарақатының, Недзвецкий алма ағашының және Сиверс алма ағашының оранжерея мен жылыжай жағдайындағы бейімделу шарттары оңтайландырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Таким образом, внедрение разработанной схемы по созданию in vitro коллекции клеток и тканей будет способствовать сохранению и созданию новых популяций редких и исчезающих видов растений в природных условиях. Для этого полученный посадочный материал был передан для внедрения в производство. В рамках проекта были проведены 2 магистерские диссертации и 1 докторская диссертация. Было опубликовано 5 публикаций, 2 публикации поданы в зарубежные журналы. Подана 1 заявка на патент.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдік түрлерінің жасушалары мен тіндерінің in vitro коллекциясын құру және сақтау схемалары жасалды. In vitro жасушалар мен ұлпалар коллекциясын құру бойынша әзірленген схеманы енгізу табиғи жағдайда өсімдіктердің сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлерінің сақталуына және жаңа популяциясын құруға ықпал етеді. Ол үшін алынған отырғызу материалды өндіріске берілді. Жоба аясында 2 магистрлік диссертация және 1 докторлық диссертация өткізілді. 5 жарияланым жарияланды, 2 жарияланым шетелдік журналға берілді. Патентке 1 өтінім берілді.

Level of implementation (in Russian) : Внедрены результаты научно-исследовательской работы в виде сеянцев в Астанинский Ботанический сад филиала РГП «Институт ботаники и фитоинтродукции», Дочернею организацию Назарбаев Университета - ТОО "USM Astana".

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу жұмысының нәтижелері Назарбаев Университетінің еншілес кәсіпорны - «USM Astana» ЖШС, РМК «Ботаника және фитоинтродукция институты» филиалының Астана ботаникалық бағында енгізілді.

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : лесное хозяйство, озеленение населенных пунктов, плодоводство, охрана биологического разнообразия.

Field of application (in Kazakh) : орман шаруашылығы, елді мекендерді көгалдандыру, жеміс шаруашылығы, биологиялық әртүрлілікті қорғау.