The object of research, development or design (in Russian) : степные экосистемы, почва, вода, растение, радионуклиды, степные и культурные растения, формы нахождения радионуклидов, объекты окружающей среды, тритий.

The object of research, development or design (in Kazakh) : дала экожүйелері, топырақ, су, өсімдік, радионуклидтер, дала және дақылды өсімдіктер, радионуклидтерді анықтау формалары, қоршаған орта объектілері, тритий.

Aim of work (in Russian) : разработка принципов применения биологических площадок мониторинга.

Aim of work (in Kazakh) : мониторингілеудің биологиялық алаңдарын қолдану принциптерін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Применены γ-, β-спектрометрические, радиохимические, цитогенетические методы исследования, методы элементного анализа.

Методы исследования (на казахском) : Гамма-, β -спектрометриялық, радиохимиялық, цитогенетикалық зерттеу әдістері, элементтік талдау әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые, на основании результатов проведенных натурных и лабораторных экспериментов разработаны принципы применения биологических площадок мониторинга, основанные на особенностях распределения радионуклидов между органами растений, избирательности видов растений к накоплению радионуклидов, скорости изменения концентраций радионуклидов в растениях в экспозиционный и пост-экспозиционный периоды, отношениях различных форм содержания трития в зависимости от путей его поступления, особенностях территориального размещения относительно объекта мониторинга, зависимости изменения морфо-анатомической структуры и частоты хромосомных аберраций растений от удельной активности радионуклидов или от поглощенной растениями дозы ионизирующего излучения. Определены наиболее показательные маркеры оценки биологического воздействия на морфо-анатомическом и цитогенетическом уровнях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет жүргізілген заттай және зертханалық тәжірибелердің нәтижелері негізінде радионуклидтердің өсімдік мүшелері арасында таралу ерекшеліктеріне, радионуклидтердің жиналуына өсімдік түрлерінің іріктелуіне, экспозициялық және экспозициядан кейінгі кезеңдерде өсімдіктердегі радионуклидтер шоғырлануының өзгеру жылдамдығына, тритийдің түсу жолдарына, мониторингілеу объектісіне қатысты аумақтық орналасу ерекшеліктеріне, тритийдің әртүрлі нысандарындағы қатынастарға негізделген мониторингілеудің биологиялық алаңдарын қолдану принциптері, өсімдіктердің хромосомалық аберрацияларының морфо-анатомиялық құрылымы мен жиілігінің өзгеруінің радионуклидтердің меншікті белсенділігіне немесе өсімдіктер сіңірген иондаушы сәулелену дозасына тәуелділігі әзірленді. Морфо-анатомиялық және цитогенетикалық деңгейлердегі биологиялық әсерді бағалаудың ең көрнекі маркерлері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Реализация данной программы позволит разработать принципы прогнозной оценки состояния экосистем для обеспечения радиационной и экологической безопасности атомной отрасли.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Аталған бағдарламаны іске асыру атом саласының радиациялық және экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін экожүйелердің жағдайын болжамды бағалау принциптерін дамытуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Работы выполнены в установленный срок в полном объеме.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыс уақытында толық көлемде аяқталды.

Field of application (in Russian) : Полученные данные положены в основу разработки принципов биологического мониторинга зоны влияния предприятий ядерного топливного цикла.

Field of application (in Kazakh) : Алынған деректер ядролық отын циклындағы кәсіпорындардың әсер ететін аймағын биологиялық мониторингілеу принципін әзірлеу негізіне алынды.