The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются бортовая электронная аппаратура, космические аппараты различного назначения, информационная система прогнозирования.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны борттық электрондық аппаратура, әртүрлі мақсаттағы ғарыш аппараттары, болжаудың ақпараттық жүйесі болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – создание информационной системы прогнозирования радиационной опасности и разработка методов защиты бортовой электронной аппаратуры по траектории КА различного назначения.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты-радиациялық қауіпті болжаудың ақпараттық жүйесін құру және түрлі мақсаттағы ҒА траекториясы бойынша борттық электрондық аппаратураны қорғау әдістерін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследований: численные методы расчета энергетических спектров и потоков СКЛ, ГКЛ, РПЗ; схемотехнические методы для моделирования воздействия факторов КП на отказы бортовой аппаратуры КА различного назначения.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: КҒС, ГҒС, ЖРБ энергетикалық спектрлері мен ағындарын есептеудің сандық әдістері; түрлі мақсаттағы ҒА борттық аппаратурасының істен шығуларына КП факторларының әсерін модельдеуге арналған схемотехникалық әдістер.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы и их новизна. В 2018 г.: впервые выполнено прогнозирование распределения интенсивности потоков частиц КЛ и отказов по траектории КА различного назначения. В 2019 г.: разработана функциональная схема моделирования интенсивности отказов бортовой аппаратуры с использованием схемотехнических методов (PSPICE) и выполнено схемотехническое моделирование «тиристорного эффекта» от отдельной частицы КЛ. В 2019 г.: создана информационная система прогнозирования радиационной опасности для БЭА КА различного назначения. Разработаны: интеллектуальная функция обнаружения и исправления ошибок в бортовой аппаратуре, альтернативный метод защиты БЭА КА, предложена схема помехозащищенности элементов бортовой аппаратуры, проект ГОСТа «Методика оценки риска неисправностей бортовой аппаратуры для низкоорбитальных КА.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері және олардың жаңалығы. 2018 ж.: алғаш рет ҒС бөлшектері ағындарының және әртүрлі мақсаттағы ҒА траекториясы бойынша істен шығулардың қарқындылығының таралуын болжау орындалды. 2019 ж.: борттық аппаратураның істен шығу қарқындылығын схемотехникалық әдістерді (PSPICE) пайдалана отырып модельдеудің функционалдық схемасы әзірленді және ҒК жеке бөлшегінен «тиристорлық әсерді» схемотехникалық модельдеу орындалды. 2020 ж.: түрлі мақсаттағы ға БЭА үшін радиациялық қауіпті болжаудың ақпараттық жүйесі құрылды. Әзірленген: борттық аппаратурадағы қателерді анықтаудың және түзетудің зияткерлік функциясы, ға БЭА қорғаудың баламалы әдісі, борттық аппаратура элементтерінің кедергіден қорғалу схемасы, «Төмен орбиталық ға арналған борттық аппаратураның бұзылу қаупін бағалау әдістемесі» МЕМСТ жобасы ұсынылған.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Прогнозные предложения о развитии объекта исследований. Полученные результаты предназначены для использования на этапе проектирования планируемых к разработке казахстанских КА и космических систем и в дальнейшим могут быть предметом экспортоориентированной продукции.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу объектісінің дамуы туралы болжамды ұсыныстар. Алынған нәтижелер әзірлеу жоспарланған қазақстандық ҒА және ғарыш жүйелерін жобалау кезеңінде пайдалануға арналған және одан әрі экспортқа бағдарланған өнімнің мәні болуы мүмкін.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Области применения результатов. Полученные результаты будут использованы для разработки рекомендаций по комплектации бортовой электронной аппаратуры планируемых к разработке казахстанских КА с учетом их функционального назначения.

Field of application (in Kazakh) : Нәтижелерді қолдану саласы. Алынған нәтижелер олардың функционалдық мақсатын ескере отырып, әзірлеуге жоспарланған қазақстандық ҒА борттық электрондық аппаратурасын жинақтау бойынша ұсынымдарды әзірлеу үшін пайдаланылатын болады.