The object of research, development or design (in Russian) : композитные материалы

The object of research, development or design (in Kazakh) : композитті материалдар

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является разработка комплексной технологии получения композитных материалов на основе металлов и диэлектриков при воздействии электронного и ионного пучков частиц, температуры, механических и других воздействий и исследование их структур и физико-химических свойств; получение и выпуск опытной партии композитов, внедрение в ТОО, подготовка к производству.

Aim of work (in Kazakh) : Металдар мен диэлектриктер негізінде электронды және ионды бөлшектер шоғырларының, температура,механикалық және басқа да әсерлер арқылы композитті материалдарды алудың кешенді технологиясын жасау және олардың құрылымы мен физика-химиялық қасиеттерін зерттеу; композиттердің сынақ партиясын шығару, ЖШС-ге енгізу, өндіріске дайындау.

Методы исследования (на русском) : 1. Исследования на электронном ускорителе ЭЛУ-6. Ускоритель представляет собой установку на энергии электронов 2 – 6 МэВ, ток пучка до 1000 мкА, доза облучения до 1016 кГр. Температура может регулироваться от 20 до 500 0С. Ускоритель импульсный с частотой посылок 200 им./сек., скважностью 3 мсек; 2. Экспериментальные методы: а) просвечивающий электронный микроскоп для изучения дефектов структуры композита на уровне мкм; б) атомно-силовой микроскоп – для изучения дефектов структуры на уровне нм, в) рентгеноструктурный анализ – для изучения атомной структуры и т.д.; г) оптический микроскоп (для исследования оптических изображений); д) Рамановский спектрометр (для изучения дефектов по комбинационному рассеянию); 3. Каскадно-вероятностный метод расчета (авторский) пространственных структур, радиационных дефектов (точечные дефекты, вакансионные кластеры, имплантированные ионы; потери энергии, распределение дефектов по глубине; 4. Установка для исследования электрических свойств (изучение зависимости электросопротивления композита от дозы электронного облучения); 5. Метод Кумахова-Комарова и программа Srim – для расчета распределения имплантированных ионов и вакансий по глубине и изучение диффузионных процессов.

Методы исследования (на казахском) : 1. Зерттеу электрондық үдеткішіндегі ЭЛУ-6. Үдеткіш білдіреді орнатуды энергиясын электрондардың 2 – 6 МэВ ток шоғыры ден 1000-ға дейін мкА, сәулелену дозасы дейін 1016 кГр. Температура реттелуі мүмкін 20-дан 5000С. Жылдамдатқыш импульстік жиілігі сәлемдемелерді 200./сек., скважностью 3 мсек; 2. Эксперименттік әдістері: а) просвечивающий электрондық микроскоп зерттеу үшін ақауларды құрылымын композиттің деңгейінде мкм; б) атомдық-күштік микроскоп – зерттеу үшін ақауларды құрылымын деңгейінде нм, в) рентгендік құрылымдық талдау – зерттеу үшін атом құрылымын және т. б.; г) оптикалық микроскоп (зерттеу үшін оптикалық суреттер); д) Рамановский спектрометр (зерделеу бойынша ақаулар комбинационному рассеянию); 3. Каскадно-ықтималдық есептеу әдісі (авторлық) кеңістіктік құрылымдардың радиациялық ақаулар (нүктелік ақаулар, вакансионные кластерлер, имплантированные иондары; асыраушысынан энергиясын бөлу ақаулардың тереңдігі бойынша; 4. Орнату үшін электрлік қасиеттерін зерттеу (зерделеу қарай электр кедергі композиттің дозаға электронды сәулелену); 5. Әдісі Кумахова-Комаров және бағдарлама Srim – есептеу үшін бөлу имплантированных иондар мен бос орындар тереңдігі бойынша зерттеу және диффузиялық процестер.

Obtained results and novelty (in Russian) : Установлены закономерности в механических и оптических свойствах композитных материалах, проведен анализ изображений. Созданы физико-химические модели и изучены концентрационные зависимости прочностных свойств материалов, проведены маркетинговые исследования. Проведен анализ результатов, проведена корректировка технологий, составлены технологические процедуры, выданы рекомендации. Проведены полупромышленные испытания, изготовлены опытные партии композитных материалов, проведено внедрение в ТОО Казахстана.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Композиттік материалдардың механикалық және оптикалық қасиеттерінде заңдылықтар анықталды, бейнелерге талдау жүргізілді. Материалдардың беріктік қасиеттерінің концентрациялық тәуелділігі зерттелді, маркетингтік зерттеулер жүргізілді. Нәтижелерге талдау жүргізілді, технологияларға түзету жүргізілді, технологиялық рәсімдер жасалды, ұсынымдар берілді. Жартылай өнеркәсіптік сынақтар жүргізілді, композиттік материалдардың тәжірибелік партиялары жасалды, Қазақстан ЖШС-не енгізу жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Получены новые материалы на основе Ti – 25 at. %, Zr – 20 at. %., Nb – 20 at. %, Cr – 25 at. %; Al – 7 at. %, Y – 3 at. % обладают более высокой прочностью и твердостью.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Алынған жаңа материалдар негізінде Ti – 25 at. %, Zr – 20 at. %., Nb – 20 at. %, Cr – 25 at. %; Al – at 7. % Y – 3 at. % ие жоғары беріктігі мен қаттылығы.

Level of implementation (in Russian) : Высокая.

Level of implementation (in Kazakh) : жоғары

Efficiency (in Russian) : Полученные результаты окажут существенное влияние на развитие науки и технологий в области создания и изучения композиционных материалов. При выпуске новых материалов в будущем в средних и больших объемах будут достигнут большой социальный и экономический эффект. Будут созданы новые рабочие места. Новый материал может заменить промышленные материалы (металлические листы, металлические сетки) при защите от электромагнитных воздействий, при изготовлении различных деталей, что даст существенный экономический эффект.

Efficiency (in Kazakh) : Алынған нәтижелер көрсетеді дамуына елеулі ықпал еткен, ғылым мен технологиялар саласындағы зерттеу композициялық материалдар. Шығару кезінде жаңа материалдар болашақта орта және үлкен көлемде жеткізіледі, үлкен әлеуметтік және экономикалық тиімділік. Жаңа жұмыс орындары құрылады. Жаңа материал мүмкін деген өнеркәсіптік материалдар (металл табақтар, металл тор) кезінде қорғау электромагниттік әсерлерден дайындау кезінде әр түрлі бөлшектерді, бұл мүмкіндік береді айтарлықтай экономикалық тиімділік.

Field of application (in Russian) : Промышленные предприятия, научно исследовательские институты.

Field of application (in Kazakh) : Өнеркәсіптік кәсіпорындар, ғылыми-зерттеу институттары.