The object of research, development or design (in Russian) : Поток гамма-квантов в скважине и приземной атмосфере, электромагнитные волны, доплеровский сдвиг частоты, теоретическая модель.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ұңғымадағы және жер бетіндегі гамма-кванттардың ағыны, электромагниттік толқындар, доплердің жиілік ауысуы, теориялық модель.

Aim of work (in Russian) : исследование литосферно-атмосферно-ионосферных взаимосвязей и механизмов передачи возмущений до высот ионосферы на стадии подготовки и возникновения крупных землетрясений на основе наземных средств регистрации.

Aim of work (in Kazakh) : Жер бетіндегі тіркеу құралдарының негізінде ірі жер сілкіністерін дайындау және пайда болу сатысында литосфералық-атмосфералық-ионосфералық өзара байланыстарды және ұйытқуларды ионосфераның биіктіктеріне дейін беру тетіктерін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Метод регистрации доплеровской частоты, потока гамма-квантов, электромагнитных сигналов – атмосфериков, упрощение уравнений Максвелла.

Методы исследования (на казахском) : Доплер жиілігін, гамма-кванттар ағынын, электромагниттік сигналдарды-атмосфераны тіркеу әдісі, Максвелл теңдеулерін жеңілдету.

Obtained results and novelty (in Russian) : 2018 г.: Исследованы вариации потока гамма-квантов, атмосферного электричества, акустических сигналов, доплеровского сдвига частоты ионосферного сигнала при активизации сейсмических процессов. Построены материальные уравнения для многокомпонентной среды. 2019 г.: Выявлены прогностические возмущения перед землетрясениями М5.0-5.3. Организован пункт для регистрации доплеровского сдвига частоты ионосферного сигнала на слабонаклонной радиотрассе. Упрощение уравнений Максвелла в анизотропной среде с использованием техники проекционных операторов и разработка метода их решения. 2020 г.: Выполнен комплексный анализ литосферно-атмосферно-ионосферных связей и механизмов передачи возмущений до высот ионосферы на стадии подготовки и возникновения крупных землетрясений. Построена численная плоскослоистая модель для расчета электромагнитных связей ионосферных возмущений и их распространения на разные ионосферные высоты.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2018 ж.: Сейсмикалық процестерді белсендіру кезінде гамма-кванттар ағынының, атмосфералық электр энергиясының, акустикалық сигналдардың, ионосфералық сигналдың доплер жиілігінің өзгеруі зерттелді. 2019 ж.: Магнитудасы М5.0-5.3 болатын жер сілкінісі алдындағы болжамдық ауытқулар анықталды. Әлсіз көлбеу радиотрассада ионосфералық сигнал жиілігінің доплер ауысуын тіркеу үшін бекет ұйымдастырылды. Проекциялық операторлардың техникасын қолданып, анизотропты ортадағы Максвелл теңдеулерін және оларды шешу әдісін жасау. 2020 ж.: Литосфералық-атмосфералық-ионосфералық байланыстар мен ірі жер сілкіністерін дайындау және пайда болу сатысында ионосфераның биіктіктеріне дейін ауытқуларын беру механизмдеріне талдау жасалды. Ионосфералық ауытқулардың электромагниттік байланыстарын және олардың әртүрлі ионосфералық биіктіктерге таралуын есептеу үшін сандық жалпақ қабатты модель жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Прогностические критерии сейсмической опасности в районах очагов катастрофических землетрясений – это определяет значимость работы и экономическую заинтересованность.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Апатты жер сілкінісі ошақтарының аудандарындағы сейсмикалық қауіптіліктің болжамды критерийлері-бұл жұмыстың маңыздылығы мен экономикалық қызығушылығын анықтайды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Результаты проекта могут применяться в госслужбах, ответственных за сейсмическую и экологическую безопасность РК.

Field of application (in Kazakh) : Жоба нәтижелері ҚР сейсмикалық және экологиялық қауіпсіздігіне жауапты мемлекеттік қызметтерде қолданылуы мүмкін.