The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследований являются атмосфера, мезосфера, низкоэнергичные нейтроны, эффекты сейсмоактивности в вариациях геофизических параметров.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі атмосфера, мезосфера, аз энергиялы нейтрондар, сейсмикалық белсенділіктің геофизикалық параметрлердің өзгеруіне әсері.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – развитие научно-методических основ оценки воздействия геоэффективных событий на динамику различных геосфер, поиск информативных предвестников для диагностики опасных геофизических событий на основе измерений параметров ионосферы, мезосферы, электрического поля и тепловых нейтронов.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – геоэффективтік оқиғалардың әртүрлі геосфераның динамикасына әсерін бағалаудың ғылыми және әдістемелік базасын жасау, ионосфералық, мезосфералық, электр өрісі және жылу нейтрондарының параметрлерін өлшеу негізінде қауіпті геофизикалық оқиғаларды диагностикалау және болжау үшін ақпараттық прекурсорларды іздеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследований: регистрация геофизических параметров; методы статистического корреляционного и спектрального анализа случайных процессов.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері немесе жұмыс әдістемесі: геофизикалық параметрлерді тіркеу; статистикалық корреляция және кездейсоқ процестерді спектрлік талдау әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы и их новизна. 2018 г.: Выявлены характерные особенности зависимости волновых возмущений атмосферы от гео-гелиофизической обстановки для различных источников по вариациям полного электронного содержания ионосферы и мезосферы. Определен спектр периодических вариаций интенсивности тепловых нейтронов, амплитудные характеристики вариаций интенсивности тепловых нейтронов. 2019 г.: Получены алгоритмы расчетов атмосферных параметров для заданных источников возмущений. Выявлены особенности спорадических проявлений внешних и внутренних источников возмущений в интенсивности тепловых нейтронов. Пролонгированы экспериментальные данные параметров мезосферы, интенсивности тепловых нейтронов, атмосферного электрического поля. 2020 г.: Получены результаты сопоставления с экспериментальными данными численных расчетов возмущений параметров атмосферы на разных высотах. Разработаны научно-методические основы оценки воздействия эффективных гео-гелиофизических событий на атмосферу по данным наземных и спутниковых наблюдений. Проведена оценка механизмов взаимодействия геосфер под воздействием различных источников возмущений. Получены пролонгированные экспериментальные данные параметров мезосферы, тепловых нейтронов и атмосферного электрического поля, их визуализация.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыстың нәтижелері және олардың жаңалығы. 2018: Атмосфераның толқындық бұзылыстарының гео-гелиофизикалық ортаға тәуелділігінің әр түрлі көздерге тән ерекшеліктері ионосфера мен мезосфераның жалпы электронды құрамының ауытқуымен анықталды. Термиялық нейтрондардың интенсивтілігінің периодтық ауытқуларының спектрі және термиялық нейтрондардың интенсивтілігінің амплитудалық сипаттамалары анықталады. 2019: Берілген бұзылу көздері үшін атмосфералық параметрлерді есептеу алгоритмдері алынған. Термиялық нейтрондардың қарқындылығының бұзылуының сыртқы және ішкі көздерінің бірен-саран көріністерінің ерекшеліктері ашылды. Мезосфераның параметрлері, жылу нейтрондарының қарқындылығы, атмосфералық электр өрісі туралы эксперименттік мәліметтер ұзартылды. 2020: Әр түрлі биіктіктердегі атмосфералық параметрлердің сандық есептеулерінің тәжірибелік мәліметтерімен салыстыру нәтижелері алынды. Жерге және жерсеріктік бақылаулар негізінде тиімді гео-гелиофизикалық оқиғалардың атмосфераға әсерін бағалаудың ғылыми-әдістемелік негіздері жасалды. Әр түрлі бұзушылықтар көздерінің әсерінен геосфералардың өзара әрекеттесу механизмдерін бағалау. Мезосфераның, жылу нейтрондарының және атмосфералық электр өрісінің параметрлері және оларды визуалдау туралы ұзақ тәжірибелік мәліметтер алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Экономическая эффективность: новые прогностические параметры опасных природных явлений, оценить механизмы взаимодействия различных геосфер.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Экономикалық тиімділігі: әр түрлі геосфералардың өзара әрекеттесу механизмдерін бағалау үшін қауіпті табиғи құбылыстардың жаңа параметрлері.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Области применения: солнечно-земная физика, сейсмология, физика атмосферы, космическая отрасль, создание технологических систем связи и навигации.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану салалары: күн-жер физикасы, сейсмология, атмосфералық физика, ғарыш өнеркәсібі, технологиялық байланыс және навигация жүйелерін құру.