The object of research, development or design (in Russian) : Радиационно-стойкие наноструктурные материалы на основе гибких полимерных матриц, применяемых в качестве защитных покрытий.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қорғаныш жабындары ретінде пайдаланылатын икемді полимерлік матрицаларға негізделген радиацияға төзімді наноқұрылымды материалдар.

Aim of work (in Russian) : Разработка технологии получения радиационно-стойких наноструктурных композитных материалов на основе гибких полимерных матриц, полученных методом электрохимического синтеза, а также исследование эффективности экранирования ионизирующего излучения тонкопленочными покрытиями.

Aim of work (in Kazakh) : Электрохимиялық синтез әдісімен алынған икемді полимерлік матрицалар негізінде радиацияға төзімді наноқұрылымды композиттік материалдарды алу технологиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Растровая электронная микроскопия, рентгеноструктурный и рентгенофазовый анализ, энергодисперсионный анализ.

Методы исследования (на казахском) : Расторлық электрондық микроскопия, рентгенқұрылымдық және рентгенфазалық талдау, энергия дисперсиялық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : В рамках выполнения задач проекта была отработаны методика получения однокомпонентных тонкопленочных покрытий на основе меди, а также методики получения двухкомпонентных тонкопленочных покрытий на основе соединения меди с висмутом, магнием, никелем. Получены результаты исследования радиационной стойкости структурных, механических и прочностных свойств синтезированных пленок в зависимости от толщины пленок и дозы облучения. Установлено, что наибольшей эффективностью обладают защитные покрытия на основе CuBi2O4, для которых эффективность экранирования превышает эффективность коммерческих аналогов на 9,6 % керамику SiC и 58 % керамику AlN. Установлено, что изменение кристаллической структуры, в том числе фазового состава синтезированных покрытий приводит к повышению эффективности экранирования ионизирующего излучения, а также снижению степени аморфизации покрытий в результате накопления радиационных повреждений. Установлено, что наилучшей радиационной стойкостью к деградации и аморфизации, а также эффективностью экранирования от ионизирующего излучения обладают покрытия на основе CuBi2O4.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның міндеттерін іске асыру шеңберінде мыс негізінде бір компонентті жұқа қабатты жабындарды алу әдісі, сонымен қатар висмут, магний және никель бар мыс қосылысы негізінде екі компонентті жұқа қабатты жабындар алу әдісі жасалды. Синтезделген пленкалардың құрылымдық, механикалық және беріктік қасиеттерінің сәулеленуге төзімділігін пленкалардың қалыңдығына және сәулелену дозасына тәуелділігіне зерттеу нәтижелері алынады. CuBi2O4 негізіндегі қорғаныс жабындарының ең жоғары тиімділігі бар екендігі анықталды, оның экрандау тиімділігі коммерциялық аналогтары SiC керамикасынан 9,6% және AlN керамикасынан 58% жоғары. Синтезделген жабындардың фазалық құрамы мен кристалдық құрылымның өзгеруі иондаушы сәулеленудің экрандау тиімділігінің жоғарылауына, сондай-ақ радиациялық зақымданудың жинақталуы нәтижесінде жабындардың аморфизациялану дәрежесінің төмендеуіне әкелетіндігі анықталды. CuBi2O4 негізіндегі жабындардың деградацияға және аморфизацияға ең жақсы радиацияға төзімділігі, сондай-ақ иондаушы сәулелерден экрандау тиімділігі бар екендігі анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Предложена технология создания радиационно-стойких покрытий.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Радиацияға төзімді жабындарды жасау технологиясы ұсынылған.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : защитные покрытия, локальная защита от ионизирующего излучения.

Field of application (in Kazakh) : қорғаныш жабындары, иондаушы сәулеленуден жергілікті қорғаныс.