Inventory number IRN Number of state registration
0220РК00791 AP05130123-OT-20 0118РК00400
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 4 Publications Web of science: 3 Publications Scopus: 4
Number of books Appendicies Sources
1 3 46
Total number of pages Patents Illustrations
59 0 19
Amount of funding Code of the program Table
10000000 AP05130123 0
Name of work
Экспериментальные исследования реконденсированных состояний вещества при низких и сверхнизких температурах с целью создания верификационной базы ИК-спектрометрических наблюдений Вселенной
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Базы, банки данных
Report authors
Алдияров Абдурахман Уалиевич , Соколов Дмитрий Юрьевич , Коршиков Евгений Сергеевич , Шинбаева Айнура Кадыржановна , Нурмукан Асель Ержумаевна ,
1
2
2
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Дочернее государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Научно-исследовательский институт экспериментальной и теоретической физики" РГП на праве хозяйственного ведения "Казахский Национальный универститет им. Аль-Фараби" министерства образования и науки РК
Abbreviated name of the service recipient ДГП на ПХВ «НИИЭТФ»
Abstract

Объектом исследования являются вода, этанол и метанол в различных концентрационных соотношениях с азотом и аргоном

Зерттеу нысандары азотпен және аргонмен әр түрлі концентрациялық қатынастағы су, этанол және метанол болып табылады

является изучение процессов формирования и эволюции свойств тонких пленок реконденсатов водородосвязанных молекул, образующихся в результате структурно-фазовых превращений и релаксационных процессов в твердых растворах исследуемых веществ при низких и сверхнизких температурах.

Жобаның мақсаты зерттелінетін заттардың төмен және аса төмен температураларда қатта ерітінділеріндегі құрылымды-фазалық айналулардың және релаксациялық процестердің нәтижесінде түзілетін сутекті байланысқан молекула реконденсаттарының жұқа үлдірдерінің қалыптасу процестерін және қасиеттерінің эволюцияларын зерттеу болып табылады.

Метод двухлучевой лазерной интерферометрии для определения скорости роста, толщины криоконденсированной пленки и ее коэффициента преломления; ИК-спектрометрический метод определения состояния образцов криовакуумных конденсатов на основе анализа амплитуд поглощения и положения полос, соответствующих характеристическим колебаниям исследуемых молекул в несвязанном состоянии; Термодесорбционный метод для альтернативного определения температуры структурно-фазовых превращений.

Жобаланған зерттеулер төмендегі эксперименттік әдістер қолданылатын эксперименттік зерттеулерге қатысты: - Криовакуумді конденсаттардың жұқа қабықшасының тербелмелі спектрлерін ИҚ-спектрометрлік талдау әдісі; - Конденсация жылдамдығын, қабықшаның қалыңдығын, үлгінің тығыздығын және сыну коэффициентін өлшеуге арналған екісәулелік лазерлі интерферометрия әдісі; - Үлгінің күйін термодесорбционды талдау әдісі;

Конечным результатом проделанной работы является изучение влияния температуры и давления криоконденсации на плотность и коэффициенты преломления криовакуумных конденсатов смесей воды, метанола и этанола с азотом и аргоном в различных концентрационных соотношениях.

Жұмыстың соңғы нәтижесі әр түрлі концентрациядағы судың, метанолдың және этанолдың азот пен аргон қоспаларының криовакуумдық конденсаттарының тығыздығы мен сыну көрсеткіштеріне криокрнденсацияның температурасымен қысымының әсер етуін зерттеу болып табылады.

Для выполнения проекта использовалось научно-лабораторное оборудование лаборатории «Криофизики и Криотехнологии». Экспериментальной основой лаборатории является универсальный криогенный вакуумный спектрофотометр с температурным диапазоном от Т=12 К и вакуумом в камере Р=10-5 Па. Турбомолекулярный насос Turbo-V-301, форвакуумный насос SH-110, датчиком давления FRG-700 с контроллером AGC-100. Научно-лабораторное оборудование: - ожижитель жидкого азота ЗИФ-1000, производительность 10 л/час - сварочный аргонно-дуговой пост - универсальный криогенный вакуумный спектрофотометр с температурным диапазоном от Т=12 К и вакуумом в камере Р=10-5 Па - Турбомолекулярный насос TMP-303LMC, Предельный вакуум: 10-7 Па (10-9 мм рт. ст.); - Вакуумный преобразователь 903 Inverted Magnetron Cold Cathode Vacuum Transducer, Измеряемое давление: 3,0×10-10 до 5,0×10-3 мм рт. ст. - Вакуумный контроллер PDR900 Vacuum Gauge Controller, Предел измерения: 1,0×10-10 до 1,500 мм рт. ст.

Барлық тәжірибелі нәтижелер әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің эксперименттік және теориялық физика ғылыми зерттеу институтының Криофизика және криотехнология лабораториясында алынды. Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы, әл-Фараби даңғылы 71, 14-оқу корпусы. Пайдалы аудан 200 м2 –тан аз емес. Жобаның этаптарын орындауға қолданылатын ғылыми-зертханалық құрылғылар – Жобаның орындалуы барысында келесідей ғылыми-лабораториялық құрал-жабдықтар қолданылды: лабораторияның тәжірибелік негізі, температуралық диапазоны Т=12 К және вакуумды камерадағы қысым Р=10-5 Па, әмбебап криогенді вакуумды спектрофотометр болып табылады. Turbo-V-301 турбомолекулярлы насос, SH-110 форвакуумды насос, AGC-100 контроллері бар FRG-700 қысымның көрсеткішін көрсететін құрал. Ғылыми-лабораториялық құрал-жабдықтар: - Core i7-820QM 1.73 GHz Controller, - ЗИФ-1000 сұйық азотты сұйылтқыш, өнімділігі 10 л/сағ - аргонды-доғалық дәнекерлеуші орын - температуралық диапазоны Т=12 К және вакуумды камерадағы Р=10-5 Па әмбебап криогенді вакуумды спектрофотометр - Турбомолекулалық насос TMP-303LMC, Шектік вакуумы: 10-7 Па (10-9 мм сын. бағ.); - Вакуумды түрлендіргіш 903 Inverted Magnetron Cold Cathode Vacuum Transducer, Өлшейтін қысымы: 3,0×10-10 -нан 5,0×10-3 мм сын. бағ. дейін, - Вакуумды контроллер PDR900 Vacuum Gauge Controller, Өлшеу шегі: 1.0 X 10-10 -нан 1,500 мм сын. бағ. дейін;

Выполнен один из этапов формирования верификационной базы для оптических наблюдений космического пространства в ИК-диапазоне. Установлены закономерности формирования мелкодисперсных систем в результате процесса реконденсации, а также изучены процессы самоорганизации в наноразмерных системах реконденсированных газов. Эти результаты могут быть востребованы при разработке технологий получения новых материалов и конструировании криогенно-вакуумных систем.

Жобаны жүзеге асыру барысында ИҚ-диапазонда ғарыш кеңістігінің оптикалық бақылаулары үшін верификациялық базаны қалыптастыру сатылары орындалды. Реконденсация процесінің нәтижесінде ұсақ дисперсті жүйелердің заңдылықтары орнатылған, сонымен бірге реконденсирленген газдардың наноөлшемді жүйелерінде өздігінен ұйымдастыру процестері зерттелінген. Бұл нәтижелер жаңа материалдарды алу технологияларын әзірлеген кезде және криогенді-вакуумды жүйелерді құрастыру кезінде қажет болады.

UDC indices
538.97; 539.216.2; 539.23
International classifier codes
29.19.15; 41.17.02;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
Реконденсаты; Оптические спектры; Коэффициент преломления; Плотность; Температура; Эволюция; Структура;
Key words in Kazakh
Реконденсаттар; Оптикалық спектрлер; Сыну коэффициенті; Тығыздық; Температура; Эволюция; Құрылым;
Head of the organization Лаврищев О.А. к.ф.-м.н. /
Head of work Алдияров Абдурахман Уалиевич Кандидат физико-математических наук / Ассоциированный профессор
Native executive in charge