The object of research, development or design (in Russian) : Одновидовые и смешанные посевы однолетних кормовых культур, агрофитоценозы подсолнечника в условиях 1 сухостепной зоны Западно-Казахстанской области.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Батыс Қазақстан облысының 1-ші құрғақ далалы аймағындағы бір жылдық мал азықтық дақылдардың біртүрлік және аралас егістіктері, күнбағыс агрофитоценоздары.

Aim of work (in Russian) : Целью исследования является изучение и оценка адаптивных технологий возделывания кормовых и масличных культур в Западном Казахстане для обеспечения сельского хозяйства высокобелковыми кормами и производителей растительного масла качественным сырьем.

Aim of work (in Kazakh) : Батыс Қазақстанда ауыл шаруашылығын құнарлы мал азығымен және май өндірушілерді сапалы шикізатпен қамтамасыз ету үшін мал азықтық және майлы дақылдардың бейінді технологияларын зерттеп баға беру.

Методы исследования (на русском) : Полевой опыт, статистический, сравнительно-сопоставительный анализ, лабораторный.

Методы исследования (на казахском) : Далалық тәжірибе, статистикалық, салыстырмалы-зерделі талдау, зертханалық.

Obtained results and novelty (in Russian) : За 2018-2020 годы в результате проведенных исследований: изучены адаптивные технологий возделывания суданской травы на полевых землях, сенокосах, а также при пастбищном режимах использования, оценить продуктивность и кормовую ценность смешанных посевов суданской травы с однолетними культурами для производства зеленых, сочных кормов и сенажа; Установлено влияние адаптивных технологий возделывания на рост, развитие, урожайность и качество урожая подсолнечника на кормовые и маслосеменные цели; Для внедрения и коммерциализации в постгрантовый период разработанных технологий проведены разъяснительные работы среди с.х. формирований. Научная новизна работы: В условиях сухо-степной зоны Западного Казахстана разработаны теоретические основы и практические приемы получения сбалансированной по питательным веществам кормовой и качественной маслосеменной продукции; Изучены адаптивные технологий возделывания суданской травы на полевых землях и сенокосах, а также при пастбищном режиме использования, подобраны приемлемые однолетние культуры для использования в смешанных посевах с суданской травой; Изучена и экспериментально подтверждена эффективность адаптивных технологий возделывания подсолнечника, включающие приемы ухода и сроки посева, установлена реакция растений на изучавшиеся приемы агротехники, а также влияние адаптивной технологии на качество кормовой и маслосеменной продукции подсолнечника.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2018-2020 жылғы зерттеулер нәтижесінде: Батыс Қазақстан облысының 1-ші құрғақ далалы аймағында судан шөбін далалық жерлерде, шабындықтарда, сонымен қатар жайылымдық режимде пайдаланудағы бейінді өсіру технологияларын зерттеу, жасыл балауса, шырынды азықтар және сенаж даярлау үшін судан шөбінің бір жылдық дақылдармен аралас егістерінің өнімділігі мен мал азықтық құндылығын бағалау бағытында ғылыми мәліметтер алынды; Бейінді технологиялардың мал азықтық және майдәні мақсаттарында өсірілетін күнбағыстың өсіп, өнуіне және өнім сапасына әсері анықталды; Гранттан соң жылдары өндіріске енгізу және коммерциаландыру мақсатында жасақталған технологияларды а.ш. құрылымдары арасында түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Ғылыми жаңашылдығы: Батыс Қазақстанның құрғақ далалы аймағы жағдайында қоректік заттары бойынша теңгерілген мал азығы өнімдері мен сапалы майдәнін алудың теориялық негіздері мен практикалық тәсілдері жасақталды; Судан шөбінің далалық жерлерде, шабындықтарда, сонымен қатар жайылымдық режимде пайдаланудағы бейінді өсіру технологиялары зерттеліп, жасыл балауса, шүйгін мал азығы және сенаж даярлау үшін судан шөбімен аралас егуге жарамды бір жылдық дақылдар таңдалынды; Егіс алқаптарын күту мен себу мерзімдері амалдарын қамтитын күнбағыстың бейінді технологиялары зерттеліп, дәлелденді, өсімдіктердің зерттелетін агротехникалық амалдарға бағытталуы, сонымен қатар бейінді технологиялардың күнбағыстың мал азықтық және майдәні өніміне әсері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработанные адаптивных технологий возделывания суданской травы в одновидовых и смешанных посевах позволит получать до 110-125 ц/га зеленой и сенажной массы, до 25-30 ц/га сена и до 120-135,0 ц/га силосной массы с содержанием сырого протеина до 12-14%, обменной энергии до 9-11 МДж, тем самым устранить дефицит кормового белка. Адаптивные технологии возделывания подсолнечника позволит получать 18-20 ц/га маслосемян с масличностью 45-53%.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Судан шөбінің бір түрлі және аралас егістіктерде егудің жасақталған технологиялары 110-125 ц/га дейін жасыл балауса мен пішендік масса, 25-30 ц/га дейін құрғақ шөп және 120-135 ц/га дейін сүрлемдік масса алуға және құндылығы бойынша 12-14% дейін шикі протеинмен және 19-11 МДж-ға дейін алмаспалы энергиямен қамтылуына байланысты мал азығының тапшылығын жоюға мүмкіндік береді. Күнбағыс өсірудің бейінді технологиясы 18-20 ц/га дейін 45-53% майлылығы бар май дәнін алуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Разработанные технологии внедрены на базе крестьянского хозяйства «Дәуқара» ЗКО.

Level of implementation (in Kazakh) : Жасақталған технологиялар БҚО «Дәуқара» шаруа қожалығында өндіріске енгізілді.

Efficiency (in Russian) : Внедрение разработанных технологии позволит снижение себестоимость продукции с.х. культур в 1,5-2,0 раза, повышение рентабельности производства на 20-25 %.

Efficiency (in Kazakh) : Өндіріске бейінді технологияларды енгізу ауыл шаруашылығы дақылдары өнімінің өзіндік құнын 1,5-2,0 есеге кемітуге және өндіріс тиімділігін 20-25%-ға арттыруға мүмкіндік береді

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы