The object of research, development or design (in Russian) : Экспериментальное устройство, содержащее две ТВС, одна из которых установлена в конверторе, другая в поле тепловых нейтронов реактора ИГР, программы расчета нейтронно-физических и теплофизических характеристик на основе сравнения экспериментальных данных.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Бірі конверторда, екіншісі ИГР реакторының жылу нейтрондардың өрісінде орналасқан, құрамында екі ЖШЖ бар эксперименттік құрылғы, эксперименттік деректерді салыстыру негізінде нейтрондық-физикалық және жылу физикалық сипаттамаларды есептеу бағлардамалары.

Aim of work (in Russian) : Целью работ в 2019 году является подготовка реакторного пуска с экспериментальным устройством. В рамках работ по теме были решены следующие задачи: разработана конструкторская документации на экспериментальное устройство, изготовлены элементы экспериментального устройства, выполнено обоснование безопасности проведения эксперимента.

Aim of work (in Kazakh) : 2019 жылы жұмыстың мақсаты эксперименттік құрылғысымен реакторлық іске қосуды дайындау. Тақырып бойынша жұмыстардың аясында келесі тапсырмалар шешілді: эксперименттік құрылғыға конструкторлық құжаттама әзірленді, эксперименттік құрылғының элементтері дайындалды, экспериментті жүргізу қауіпсіздігін негіздеу орындалды.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования характеристик спектра нейтронов в твэлах конвертора, основаны на измерении активационных пороговых индикаторов, измерении продуктов деления с различной зависимостью от вида спектра нейтронов. Используются твэлы в конверторе и без конвертора в одном испытании, обеспечивающие высокую представительность эксперимента.

Методы исследования (на казахском) : Конвертор твэлдерде нейтрондардың спектрінің сипаттамаларын зерттеу әдістері активациялық шектік индикаторды өлшеуге, нейтрондар спектінің түрінен әр түрлі тәуелділігімен бөлу өнімдерін өлшеуге негізделген. Твэлдер конверторда да және конверторсыз да эксперименттің жоғары келістілігін қамтамасыз ететін бір сынақта пайдаланылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработана Программа проведения реакторных испытаний с экспериментальным устройством, содержащим конвертер, включающая диаграмму изменения мощности реактора во время пуска, подробные сведения о режимах планируемых испытаний и способах измерения параметров. В рамках подготовки реакторного испытания разработан отчет, в котором выполнен анализ условий безопасного проведения эксперимента на реакторе ИГР. Отчет содержит информацию об экспериментальном устройстве, технологических системах реакторного комплекса и параметрах системы измерения параметров. Расчетным путем обоснована безопасность проведения эксперимента как в режиме нормальной реализации заданной диаграммы, так и в случае возникновения нештатных ситуаций. В частности, рассмотрены сценарии, связанные с прекращением расхода теплоносителя, приводящие к полному расплавлению топлива и конструкционных материалов твэлов и их локализации в ловушке расплава. На основании рабочей документации Технического проекта выполнено изготовление нестандартных элементов экспериментального устройства, включающих в себя: силовой корпус с ампулой и крышкой, испытательную секцию с верхним и нижним твэлами, средства измерения параметров устройства и ловушку расплава.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Іске қосу кезінде реактордың қуатының өзгерту диаграммасын, параметрларды өлшеу тәсілдерін және сынақтарды жоспарлайтын режімдер туралы толық мәліметтерді қосатын конвертері бар эксперименттік құрылғысымен реакторлық сынақтарды жүргізу Бағдарламасы әзірленді. Реакторлық сынақты дайындау аясында ИГР реакторында экспериментті қауіпсіз жүргізу шарттарына талдау жүргізілген есеп әзірленді. Есеп эксперименттік құрылғы, реакторлық кешеннің технологиялық жүйелері және параметрларды өлшеу жүйесінің параметрлары туралы ақпаратты мазмұндады. Есептік жолмен тапсырылған диаграмманы қалыпты іске асыру режімінде қалай, солай күтпеген жағдай пайда болған кезінде экспериментті жүргізу қауіпсіздігі негізделді. Ерекшелігінде, твэлдердің конструкциялық материалдарын және отынын толық балқытуға және оларды балқытпа қармағышында жергіліктендіруге әкелетін жылу тасымалдағыштың шығынын тоқтатумен байланысты сценарийлер қарастырылды. Техникалық жобаның жұмыс құжаттамасының негізінде, өзіне келесіні енгізу арқылы эксперименттік құрылғының стандартқа сай емес элементтерді жасау орындалды: ампуласы және қақпағы бар күш корпусын, үстінгі және төменгі твэлдерімен сынақ секциясын, балқытпа қармағышы мен құрылғы параметрларын өлшеу құралдарын.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : нет

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Использование конвертора, обеспечивающего смещение энергетического спектра нейтронов в быструю область в районе размещения испытываемого твэла, позволяющее улучшить представительность проводимых на реакторе ИГР испытаний.

Field of application (in Kazakh) : ИГР реакторында жүргізілетін сынақтардың айқындылығын жақсартуға мүмкіндік беретін сыналатын твэлді орналастыру ауданында нейтрондардың энергетикалық спектрлерін жылжытуды қамтамасыз ететін конверторды пайдалану.