The object of research, development or design (in Russian) : вода, почвы, донные отложения, растения, воздух

The object of research, development or design (in Kazakh) : су, топырақ, түптік шөгінділер, өсімдік, ауа

Aim of work (in Russian) : Изучение влияния форм нахождения трития на механизмы его перераспределения по элементам природных экосистем

Aim of work (in Kazakh) : Табиғи экожүйелердің элементтері бойынша тритийдің қайта таралу механизмдерінің оны анықтау формаларына әсерін зерттеу

Методы исследования (на русском) : Произведен одновременный отбор проб окружающей среды (вода, растения, почва, донные отложения, воздух). Лабораторные исследования заключались в подготовке образцов окружающей среды и проведении β-спектрометрического анализа подготовленных образцов для определения содержания трития.

Методы исследования (на казахском) : ҒЗЖ орындау барысында жаратынды жағдайда табиғи орта құрауыштарын зерттеу жұмыстары жүргізілді. Ол үшін қоршаған ортадан сынамаларды (су, өсімдік, топырақ, түптік шөгінділер, ауа) бір уақытта іріктеп алу жұмыстары жасалды. Зертханалық зерттеулер қоршаған орта үлгілерін дайындау және тритий құрамын анықтау үшін дайындалған үлгілерді β-спектрометриялық талдамалау жұмыстарын өткізумен байланысты болды.

Obtained results and novelty (in Russian) : ‒ Получены качественные и количественные данные, характеризующие формы нахождения трития в объектах природной среды; ‒ Изучены механизмы перераспределения трития в окружающей среде. Установлено, что тритий способен не только перераспределяться между различными объектами экосистем, но и накапливаться в отдельных компонентах природной среды в различных формах нахождения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : ‒ Табиғи орта нысандарынан тритийді анықтау формаларын сипаттайтын сапалық және мөлшерлік деректер алынды; ‒ Қоршаған ортада тритийдің қайта таралу механизмі зерттелді. Тритий экожүйелердің түрлі нысандары арасында ғана қайта таралмай, сонымен қатар түрлі анықтау формаларындағы табиғи ортаның жеке бір құрауыштарында жинақталу қабілеті бар екені анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты данной работы позволят моделировать процесс перераспределения трития в природных экосистемах, что в дальнейшем исключит необходимость проведения дополнительных исследований. С этой же точки зрения полученные данные могут быть применены для разработки плана реабилитационных мероприятий. Разработанные рекомендации позволят выработать меры для снижения экологических последствий возможных аварий и ограничить переход трития по биологической цепочке в природных экосистемах.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл жұмыстың нәтижелері тритийдің табиғи экожүйелерде қайта бөлу процесін модельдеуге мүмкіндік береді, бұл қосымша зерттеулердің қажеттілігін одан әрі жояды. Осы тұрғыдан алғанда, алынған мәліметтерді оңалту шараларының жоспарын жасау үшін пайдалануға болады. Әзірленген ұсыныстар ықтимал авариялардың экологиялық салдарын азайту және табиғи экожүйелердегі тритийдің биологиялық тізбектің бойымен өтуін шектеу бойынша шараларды әзірлеуге мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Результаты исследований позволят корректно осуществлять контроль за содержанием трития на территориях и объектах, прилегающих к радиационно-опасным объектам либо являющихся таковыми, а также выполнять прогнозные оценки по изменению радиационной ситуации.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері радиациялық қауіпті нысандарға жақын жатқан немесе сондай болып табылатын нысандар мен аумақтардағы тритийдің құрамына бақылауды іске асыруды дұрыс жүргізуге мүмкіндік береді.