The object of research, development or design (in Russian) : Водные объекты территории Восточно-Казахстанской области и Семипалатинского испытательного полигона

The object of research, development or design (in Kazakh) : Шығыс Қазақстан облысы мен Семей сынақ полигоны аумақтарындағы су нысандары

Aim of work (in Russian) : Определение фоновых концентраций естественных и техногенных радионуклидов и форм их нахождения в водных объектах

Aim of work (in Kazakh) : Су нысандарынан табиғи және техногенді радионуклидтердің аялық шоғырлануын айқындау және оларды анықтау формалары

Методы исследования (на русском) : радиометрические, спектрометрические и радиохимические методы исследования

Методы исследования (на казахском) : радиометриялық, спектрометриялық және радиохимиялық зерттеу әдістері

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведены лабораторные работы по определению фоновых концентраций естественных (226Ra, 40К, 232Th, 210Ро, 238U) и техногенных (3Н, 137Cs, 90Sr, 239+240Pu) радионуклидов в воде в водных объектах Восточно-Казахстанской области. Определены формы нахождения техногенных радионуклидов по размеру частиц в водах водных объектов Семипалатинского испытательного полигона методом каскадной фильтрации. Также определены формы нахождения U по степени окисления: для определения общего содержания U использовался метод осаждения фторидами, при котором все существующие формы урана переходят в IV валентное состояние; U (VI) определен методом осаждения 8-оксихинолином; U (IV) пирофосфатным методом. Изучено влияние физико-химических параметров воды, которые могут влиять на распределение форм нахождения радионуклидов: рН, степень минерализации и химический состав воды (катионы – Ca2+, Mg2+, Na+, анионы – Cl-, НCO3-, CO32-, SO42-).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шығыс Қазақстан облысының сулы нысандарындағы судан табиғи (226Ra, 40К, 232Th, 210Ро, 238U) және техногенді (3Н, 137Cs, 90Sr, 239+240Pu) радионуклидтердің аялық шоғырлануын анықтау бойынша зертханалық жұмыстар жасалды. Семей сынақ полигонының сулы нысандарындағы судан каскадты сүзгілеу әдісімен бөлшектердің көлемі бойынша техногенді радионуклидтерді анықтау формалары айқындалды. Сонымен қатар тотығу дәрежесі бойынша U анықтау формасы айқындалды: U жалпы құрамын анықтау үшін фторидтермен тұндыру әдістері қолданылды, оның барысында барлық орын алған уранның формалары IV валенттік күйге өтеді; U (VI) 8-оксихинолинмен тұндыру әдісімен; U (IV) пирофосфатты әдіспен анықталды. Радионуклидтердің анықтау формаларының таралуына әсер етуі мүмкін судың физика-химиялық параметрлерінің әсері: рН, судың химиялық құрамы мен минералдану дәрежесі (катиондар – Ca2+, Mg2+, Na+, аниондар – Cl-, НCO3-, CO32-, SO42-) зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В результате выполнения данной работы станет возможным определение ультранизких концентраций естественных и техногенных радионуклидов в воде, а также форм их нахождения, что может быть необходимо для оценки дозовых нагрузок на человека, а также для научных исследований в области радиохимии, радиоэкологии и других наук. Полученные данные по фоновым концентрациям естественных и техногенных радионуклидов в воде будут являться базовыми характеристиками и могут служить справочным материалом при оценке радионуклидного загрязнения водной среды в зоне влияния радиационно-опасных объектов и предприятий с повышенной радиационной опасностью. Использование данного справочного материала позволит существенно сократить объем выполняемых работ при проведении такого рода исследований.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл жұмыстың нәтижесінде судағы табиғи және техногендік радионуклидтердің ультра төмен концентрациясын анықтауға мүмкіндік береді, сондай-ақ олардың анықтау формаларын анықтау нәтижелері адам дозалық жүктемелерін бағалау үшін қажет болуы мүмкін мәліметтерді анықтау, сондай-ақ радиохимия, радиоэкология және басқа ғылымдар саласындағы ғылыми зерттеулер кезінде қолдануға болады. Судағы табиғи және техногендік радионуклидтердің фондық концентрациясы туралы алынған мәліметтер негізгі сипаттама болады және радиациялық қауіпті объектілер мен радиациялық қауіптілігі жоғары кәсіпорындардың әсер ету аймағында сулы ортаның радионуклидті ластануын бағалау үшін анықтамалық материал бола алады. Осы анықтамалық материалды қолдану осындай зерттеу барысында орындалатын жұмыс көлемін едәуір қысқартады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Результаты исследований будут использованы для повышения качества радиоэкологических исследований и долгосрочного мониторинга разнообразных объектов и территорий Казахстана

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері түрлі нысандарды және Қазақстан территориясында жүргізілетін радиоэкологиялық зерттеулер және ұзақ мерзімді мониторинг сапасын жоғарылату кезінде қолданылады