The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования ветроэлектростанции (ВЭС) с выходной мощностью 5 кВт, маятниковые ветродвигатели, солнечные батареи, мини ГЭС для локального энергообеспечения.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны:- шығу қуаттылығы 5 кВт жел электр станциялары (ЖЭС), маятникті жел қозғалтқыштар, күн батареялары, жеке нысандарды электр энергиясымен қамтамасыз етуге арналған мини ГЭС.

Aim of work (in Russian) : Целью работы является научно-технологическое обеспечение и создание основ серийного производства казахстанских возобновляемых источников энергии мирового уровня

Aim of work (in Kazakh) : Әлемдік деңгейдегі жаңғыртылмалы энергия көздерінің казақстандық сериялық өндірісінің негізін жасау және ғылыми-техникалық қамтамасыз ету.

Методы исследования (на русском) : полевые испытания, компьютерное расчетное моделирование процесса осуществилось по программе SolidWorks (flow simulation). Для проверки произведенных расчетов было использовано дополнительное программное обеспечение «Autodesk Simulation CFD».

Методы исследования (на казахском) : Дала жағдайындағы сынақтар, өндірістік сынақтар, Технологиялық сұлба жасауда SolidWorks (ағымдық модельдеу) бағдарламасы арқылы компьютерлік модельдеу негізінде және «Autodesk Simulation CFD» қосымша бағдарламалық жасақтамасымен бірге деректерді тексеру арқылы атқарылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Произведена сборка всех узлов ветроэлектростанции (ВЭС) с выходной мощностью 5 кВт, которая может эффективно работать на слабых и сильных ветрах резко континентального климата независимо от направления и скорости. Обследованы четыре местности с ветрами: в горах Алатау напротив г. Каскелена, у станции Копа, в Чиликском коридоре у села Нурлы и на острове озера Балхаш (рыболовно-охотничье зона “Завидово”). На острове проведен монтаж ветроэлектростанции, начаты испытания. Изготовлены экспериментальные образцы маятниковых насосов с ветроприводом и гидроприводом, проведены испытания установок в полевых условиях, одна установка установлена в качестве демонстрационной для перекачки воды из колодца на хозяйственно-питьевые нужды. Создана принципиально новая конструкция привода насоса, использующая возобновляемые источники энергии – энергию ветра и/или течения воды. Разработана и изготовлена экспериментальная солнечная фотоэлектрическая батарея, позволяющая диспергирование и фокусировку солнечного излучения по длинам волн и установки на каждую длину волны различные фотоэлементы. Разработана электрическая схема солнечной батареи, учитывающая различные мощности солнечной радиации в зависимости от длины волны. В 2020 г. будут проведены экспериментальные исследования эффективности солнечной батареи на разработанной и изготовленной установке.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жел электр станциясының (ЖЭС) барлық қуаты 5 кВт-қа жиналған, олар жылдам континенталды климаттың әлсіз және күшті желдерінде тиімді жұмыс істей алады. Төрт желдің салдары зерттелді: Қаскелең қаласына қарама-қарсы Алатау тауларында, Қопа станциясының жанында, Нұрлы ауылының жанындағы Чилик дәлізінде және Балқаш көлінің аралында (Завидово балық аулау және аң аулау аймағы). Аралда желэлектрстанциясы орнатылып, сынақтар басталды. Жел қондырғысы мен гидравликалық жетегі бар маятникті сорғылардың эксперименттік үлгілері жасалды, дала жағдайында сынақтан өткізілді, тұрмыстық және ауызсу қажеттіліктері үшін құдықтан су айдайтын демонстрация ретінде бір қондырғы орнатылды. Жаңартылатын энергия көздерін - жел энергиясын және/немесе су ағынын қолдана отырып, түбегейлі жаңа сорғы жетегі жасалды. Күн сәулесінің толқын ұзындығы бойымен таралуы мен фокусталуына және әр толқын ұзындығында әр түрлі күн батареяларын орнатуға мүмкіндік беретін эксперименталды күн фотоэлектрлік аккумулятор жасалды және шығарылды. Күн батареясының электр тізбегі толқын ұзындығына байланысты күн радиациясының әртүрлі күштерін ескере отырып жасалды. 2020 жылы күн батареясының тиімділігін эксперименттік зерттеулер жобаланған және өндірілген қондырғыда жүргізілетін болады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Установлено, что изготовленный образец вполне работоспособен в производственных условиях. Диапазон апробированных и подтвержденных параметров составляют в следующих пределах: напор Н= 1,5- 2,5м, расход воды – Q = 45-120л/c. При этом обеспечивается выработка мощности в пределах N = 0,5 – 2,0 квт. Полученные параметры на конкретном объекте испытания требуют апробации в более широком диапазоне и отработки их в целях установление рационального режима работы мини ГЭС предлагаемой конструкции.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сынақ барысында дайындалған тәжірибелік үлгі өндірістік жағдайда толықтай жұмыс істейтіні анықталды. Сыналған және расталған параметрлердің диапазоны келесі аралықта өзгереді: тегеуріні Н = 1,5-2,5 м, су шығыны - Q = 45-120 л / с. Бұл N = 0,5 - 2,0 кВт –ға тең электр қуатын өндіруді қамтамасыз етеді. Нақты сынақ объектісінде алынған параметрлерді шағын гидроэлектростанциялардың ұтымды жұмыс режимін құру үшін кеңірек ауқымда тексеруді және сынақтан өткізу қажеттілігі туындайды.

Level of implementation (in Russian) : По результатам испытаний экспериментальных образцов усовершенствована конструкция маятниковых насосов для серийного производства, ведется подготовка к изготовлению серии установок с ветроприводом и гидроприводом. Пилотный проект малых ГЭС может быть реализован на локальных объектах энергоснабжения после отработки основных параметров в производственных условий.

Level of implementation (in Kazakh) : Тәжірибелік үлгілерді сынау нәтижелері бойынша сериялық өндіріске арналған маятникті насостардың дизайны жетілдірілді, жел жетектері мен гидравликалық жетектері бар қондырғыларды шығаруға дайындық жүргізілуде. Шағын гидроэлектростанциялардың сынақтан өткізілген жобасын өндіріс жағдайында ұтымды параметрлерді пысықтағаннан кейін жергілікті электрмен жабдықтау нысандарында іске асыруға болады.

Efficiency (in Russian) : Дальнейшая работа в данной области исследования будет посвящена разработке конструкций ВЭС, мини ГЭС, маятниковых насосов позволяющие существенно повысить КПД, а также экономически выгодно использовать весьма дорогие но высокоэффективные фотоэлементы.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеудің осы бағытында одан әрі жұмыс жүргізу ПӘК-ті айтарлықтай арттыратын ЖЭС конструкциясын, шағын ГЭС, маятникті насостарды жасауға арналады, сонымен қатар өте қымбат, бірақ тиімді фотоэлементтерді үнемді пайдалануға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : электроснабжение отделенных потребителей.

Field of application (in Kazakh) : Жекелеген тұтынушыларды электрмен жабдықтау.