The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований в маточнике являются 13 форм косточковых культур. В садах посадки 2010, 2014 года объектами исследований являются сорта яблони Восход, Апорт в Алматинской области привитые на 19 подвоях нового поколения. В качестве контроля взяты сорта на подвоях М9 и ММ106. В Западном Казахстане объектами исследований являются клоновые подвои в маточнике (10) и сорто-подвойные комбинации (5).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері болып аналық бақтағы сүйекті дақылдардың 13 формасы табылады. 2010, 2014 жылдары отырғызылған бақтарда зерттеу нысандары болып, Алматы облысында жаңа 19 телітушілерге телінген алманың Восход, Апорт сорттары табылады. Бақылау ретінде М9 және ММ106 телітушілеріне телінген сорттар алынды. Батыс Қазақстанда зерттеу нысандары болып аналық бақтағы клонды телітушілер (10) мен сорттық-телітуші комбинациялар (5) жатады.

Aim of work (in Russian) : сохранить, изучить и выделить из генофонда клоновых подвоев и сорто-подвойных комбинаций плодовых культур, эффективные генотипы для создания интенсивных садов. Обеспечение устойчивого производства плодов яблони, как основной плодовой культуры, на основе использования адаптивных клоновых подвоев и оптимальных сорто-подвойных комбинаций в садах западного Казахстана.

Aim of work (in Kazakh) : генқордан жеміс дақылдарының клондық телітушілері мен сорттық-телітуші комбинацияларын және қарқынды бақтарды құру үшін тиімді генотиптерді сақтау, зерттеу, бөліп алу. Батыс Қазақстан бақтарында бейімделгіш клондық телітушілер мен оптимальді сорттық телітуші комбинацияларын негізге ала отырып, жеміс дақылдарының негізі ретінде алма жемістерінің тұрақты өндірісін қамтамасыз ету.

Методы исследования (на русском) : Использованы общепринятые методики.

Методы исследования (на казахском) : Жалпы қабылданған әдістер қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Определена сохранность маточных кустов косточковых культур (вишня, слива), деревьев Восход и Апорт 98-100%. По продуктивности маточных кустов выделились формы ВСВ-1 и Дружба. Заложено первое поле питомника косточковых культур, проведена окулировка. На Восход и Апорте цветение составляло от 1 до 4 баллов. Урожайными в текущем году был Восход на 3-5-1, Б16-20 и Урал 5-4-11, Апорт - Урал 6-4-8, Арм 18. Биометрические замеры показали, что сдержанным ростом характеризовались растения на Б16-20, Арм 18, 70-6-8, Урал 6-20-1. На основании полученных данных по комплексу ценных хозяйственно-биологических признаков в группу перспективных клоновых подвоев косточковых культур можно отнести ВСВ-1 и Пумиселект. Дана комплексная оценка насаждений во всех структурах коллекционно-маточного участка, оптимизирован состав подвоев в маточнике. Наибольший выход укоренившихся отводков показали Арм 18, 2Н, 54-118, Урал-5, 64-143. В первом поле питомника проведена окулировка подвоев. Приживаемость составила 83-90%. Наиболшее количество прижившихся глазков получено с сортами Мелба, Валентин на подвоях 54-118, Урал-1, Жигулевское с 54-118, 2Н, сортом Зарянка на 54-118, 64-143. Во втором поле питомника наибольший выход саженцев в пересчете на 1 га получен по комбинациям Мелба, Зарянка, Жигулевское, Волжское зимнее на 54-118, Строевское на Арм-18, Волжское зимнее на Урал-1, Валентин на Урал-5, Имрус на 76-23-2.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Сүйекті дақылдардың (шие, алхоры) аналық бұталарының, телітушіге байланысты 98–100 % құрайтын Восход, Апорт бақтарының сақталғыштығы анықталды. Аналық бұталардың өнімділігі бойынша ВСВ–1, Дружба алынды. Сүйекті дақылдар көшеттігінің бірінші танабы отырғызылды, ұластыру жұмыстары жүргізілді. Восход,Апорт гүлдеуі 1-4 баллды құрады. Ағымдағы жылы Восход/3-5-1, Б16-20, Урал 5-4-11; Апорт/Урал 6-4-8, Арм18 өнімділігі жоғары болды. Биометриялық өлшеулер бойынша Восход/Б16-20, Арм18; Апорт/70-6-8, Урал 6-20-1 телітушілерімен биіктіктерінің тежелгендігі анықталды. Аналық бақтағы шаруашылық–биологиялық көрсеткіштерінен алынған мәліметтер, сүйекті дақылдардың тиімділігі жоғары клондық телітушілерге ВСВ–1, Пумисилект жатқызуға болады. Коллекциялық-аналық телімнің құрылымдарын кешенді бағаланып, телітушілер құрамы оңтайландырылды. Тамырланған бұтақтақшалардың көп шығуы Арм18, 2Н, 54-118, Урал-5, Урал-1 көрінді. Тәлімбақтың бірінші танабында ұластырулар жүргізілді. Тіршілік қабілеттілігі - 83-90%. Ұластырылған көзшелер саны бойынша жақсы көрсеткіштер Мелба/54-118, Валентин/54-118,Мелба/Урал-1, Валентин/Урал-1, Жигулевское /54-118, Жигулевское/2Н, Зарянка/54-118, Зарянка/64-143 комбинациялары көрсетті. Тәлімбақтың екінші танабында көшеттердің 1га-дан көп шығымы 54-118/Мелба,Зарянка,Жигулевское, Арм-18/Строевское, Урал-1/Волжское зимнее,Урал-5/Валентин, 76-23-2/Имрус комбинацияларынан алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Во втором поле питомника наибольший выход саженцев в пересчете на 1 га получен по комбинациям Мелба, Зарянка, Жигулевское, Волжское зимнее на 54-118, Строевское на Арм-18, Волжское зимнее на Урал-1, Валентин на Урал-5, Имрус на 76-23-2 и которые показали превышение над стандартом 4,9-10,2 тыс.шт/га.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Тәлімбақтың екінші егіс алқабында көшеттердің 1 га-ға шаққандағы ең көп шығымы 54-118 телітушісімен Мелба, Зарянка, Жигулевское, Арм-18 телітушісімен Строевское, Урал-1 мен Волжское зимнее,Урал-5 телітушісімен Валентин және 76-23-2 телітушісімен Имрус комбинациялары бойынша алынды және олар 4,9-10,2 мың дана/га стандарттан асып түсті.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Питомниководство

Field of application (in Kazakh) : Көшеттік шаруашылығы