The object of research, development or design (in Russian) : семена, вегетативные органы, посадочный материал и вегетирующие растения картофеля, овощных и бахчевых растений.

The object of research, development or design (in Kazakh) : тұқым, вегетативтік органдар, картоп, көкөніс және бақша өсімдіктерінің отырғызылатын материалдары және өсірітетін өсімдітері.

Aim of work (in Russian) : Оздоровить посадочный материал картофеля от вирусных инфекции на основе инновационных методов, выявить и рекомендовать к внедрению зарубежные высокопродуктивные адаптивные сорта (гибриды) картофеля и овощебахчевых культур с урожайностью выше стандартов на 20-25%, лучшими качественными показателями, пригодные для длительного хранения и промышленной переработки, применительно к различным почвенно-климатическим условиям Казахстана

Aim of work (in Kazakh) : Инновациялық әдістер негізінде картоптың отырғызу материалын вирусты инфекциялардан сауықтыру, картоп, көкөніс пен бақша дақылдарын сапалық көрсеткіштері жоғары, өнімділігі стандарттардан 20-25% артық болатын шетелдік селекциядан шығарылған анықтап, өндіріске енгізуге бейімдеу үшін ұсыныстар беру

Методы исследования (на русском) : При оздоровлении и ускоренном размножении исходного материала картофеля будут использованы методы вычленения апикальной меристемы, термотерапии и микрочеренкования. Будут исползованы общерпниятые методы, используемые в физиологических, селекционно-семеноводческих и агроэкологических исследованиях, а также методы, используемые при хранении и переработке картофеля и овощной продукции

Методы исследования (на казахском) : Картоптың бастапқы материалын аурулардан сауықтыру мен жедел көбейту жұмыстарын жүргізу үшін ұштық ұлпа, термоөңдеу және қалемшелеу әдістері қолданылады.Физиологиялық, селеция және тұқым шаруашылығы мен агроэкологиялық зерттеулерде қолданылатын, сондай-ақ картоп пен көкөністі сақтау және қайта өңдеу үшін пайдаланылатын әдістер қолданылатын болады

Obtained results and novelty (in Russian) : Методом культуры апикальной меристемы от вирусов оздоровлено 14 сортов картофеля. Проведено микроклональное размножение in vitro по 14 сортам - 70,1 тыс.шт. Произведено 385,0 т оригинальных и элитных семян. Передан в ГСИ 1 новый сорт. По культуре картофеля по хозяйственно-ценным признаков выделены - Буран, Славянка и Янтарный. По культуре репчатого лука гибриды SX01098 F1 и MSX343RM F1 наиболее приспособлены к местным условиям. По культуре томата защищенного грунта выделились SV 3725THF1, SV 4224 THF1. По культуре томата открытого грунта урожайность составляла 31,5-42,2 т/г. По культуре огурца открытого и защищенного грунта высокая продуктивность была на гибридах Ardito F1, Язель F1, Эфно F1, Питекцитер F1, Шерпа F1, Пони F1, SV4097 CV F1, Artist F1. По бахчевым культурам выделились 4 образца. Наиболее урожайные сорта белокочанной капусты Диамонд экспресс, Карузо, Тайфун F1. По хозяйственно-ценным характеристикам выделены Wodan F1, Zeppo F1 и WL3 F1, представляющие интерес для дальнейшего селекционного изучения. Сохраняемость картофеля в сезон хранения 2018-2019 гг. составила 74,6-91,8%. Сохраняемость сортов капусты составила от 71,2-94,2%. По репчатому луку более высокая сохраняемость отмечена по сортам Мереке (85,0%) и Дониловский (78,0%), а также сорт Кремень (92%). По моркови сохраняемость сортообразцов составила 83,4-84,2%. По столовой свекле корнеплоды свеклы сохранились на 83,3-84,5%. В 2019 году на пригодность к переработке оценивались 44 сорта и гибрида.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Апикальды меристема әдісімен картоптың 14 сорты вирустық инфекциялардан сауықтырылды. 14 сорт бойынша in vitro клонды микрокөбейту жүргізілді - 70,1 мың дана. 385,0 т. Оригиналды және элиталық тұқым өндірілді. МСС-ға жаңа сорт (Аламан) берілді. Картоп дақылы бойынша шаруашылық-құнды белгілері бойынша шетелдік селекцияның 3 сорты - Буран, Славянка и Янтарный ерекшеленді. Басты пияз дақылы бойынша SX01098 F1 және MSX343RM F1 будандары жергілікті жағдайға ең жақсы бейімделді. Жабық танаптағы қызанақ дақылының SV 3725THF1 - 9,24 кг/м2, SV 4224 THF1 -10,32 кг/м2 ерекшеленді. Ашық танаптағы қызанақ дақылының орташа өнімділігі 31,5-42,2 т/га, тауарлығы - 92,5-97,4%. Ашық және жабық танаптағы қияр бойынша ең жоғары өнімділік Ardito F1, Язель F1, Эфно F1, Питекцитер F1, Шерпа F1, Пони F1, SV4097 CV F1 -, Artist F1. Бақша дақылдары бойынша жеке белгілер бойынша 4 үлгі ерекшеленді. Аққауданды қырыққабаттан ең өнімділері Диамонд экспресс, Карузо, Тайфун F1. Шаруашылық құнды белілер бойынша селекциялық жұмыстарға перспективті Wodan F1, Zeppo F1 және WL3 F1 ерекшеленді. Картоптың 2018-2019 жж. сақтау мерзіміндегі сақталғыштығы 74,6-91,8%. Қырыққабаттың сақталғышытығы 71,2-94,2%. Басты пияз бойынша ең жоғары сақталғыштық Мереке (85,0%), Дониловский (78,0%), сондай-ақ Кремень (92%) сорттарында болды. Сәбіз үлгілерінің сақталғыштығы 83,4-84,2% болды. Асханалық қызылша тамыржемістері 83,3-84,5% сақталды. 2019 жылы 44 сорт және будан қайта өңдеуге жарамдылыққа бағаланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты оценки экономической эффективности показали, что внедрение оздоровленного исходного материала картофеля в виде миниклубней для производства элиты позволяет повысить урожайность на 28%, а экономическая эффективность при этом составляет 1350,0 тыс. тенге прибыли с каждого гектара. Прибыль от внедрения в производство конкурентоспособных сортов картофеля составила 330 тыс.тенге.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Экономикалық тиімділікті бағалау нәтижесі картоп тұқымының бастапқы шаруашылығында бірегей тұқым өндіруде шағын түйнектерді тұқымдық материал ретінде қолдану өнімділікті 28%-ға арттыратындығын, нәтижесінде экономикалық тиімділіктің 1350,0 мың теңгені құрайтындығын көрсетті. Картоптың бәсекеге қабілетті сорттарын өндіріске енгізуден түскен пайда бір гектардан 330 мың теңгені құрайды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : сельское хозяйство, овощеводство.

Field of application (in Kazakh) : ауыл шаруашылығы, көкөніс шаруашылығы