The object of research, development or design (in Russian) : Разработанный в МЭБС за многолетний период проведения интродукционных испытаний ассортимент наиболее хозяйственно-ценных древесных и цветочных растений, включающий 530 таксонов из 168 родов и 55 семейств.

The object of research, development or design (in Kazakh) : MЭББ-да ұзақ уақыт бойы интродукциялық сынақтар кезінде әзірленген экономикалық тұрғыдан аса құнды ағаш және гүлді өсімдіктердің ассортименті 168 тұқымдас пен 55 тұқымдас 530 таксонды қамтиды.

Aim of work (in Russian) : Коммерциализация разработанного ботаническим садом ассортимента декоративных и устойчивых растений в практику озеленения Мангистау

Aim of work (in Kazakh) : Маңғыстауды көгалдандыру тәжірибесінде ботаникалық бақ әзірлеген сәндік және төзімді өсімдіктердің ассортиментін коммерцияландыру

Методы исследования (на русском) : Подбор ассортимента декоративных и биологически устойчивых таксонов для зеленого строительства в условиях Мангистау проводился с использованием «Региональной комплексной шкалы диагностики интродукционной ценности растений» [1-3], адаптированной в электронные оболочки разработанной в МЭБС и зарегистрированной в МЮ РК компьютерной программы «DInCeR» [3-4]. При этом к числу перспективных согласно заданным условиям программой для ЭВМ относились только виды, сорта и формы интродуцентов с классами ценности VII («повышенная», 60-70 баллов) и выше. Массовое размножение хозяйственно-ценных видов, сортов и форм древесно-кустарниковых и цветочных растений осуществлялось на отделениях питомника ботанического сада общей площадью 4,6 га в 10-м и 34А микрорайонах г.Актау, а также в туннельной теплице (400 м2). Региональный мониторинг цен проводился путем запроса и сравнительного анализа прайс-листов у основных поставщиков посадочного материала в мангистауский регион. При выведении формулы динамики и краткосрочной диагностики спроса на саженцы и рассаду декоративных растений использовали пакет статистических программ Statgraphics Centurion XV.I.

Методы исследования (на казахском) : Маңғыстау жағдайында жасыл құрылысқа арналған сәндік және биологиялық тұрақты таксондар ассортиментін таңдау әзірленген «DInCeR» компьютерлік бағдарламасының электронды қабықшаларына бейімделген «Өсімдіктердің интродукциялық құндылығын диагностикалаудың аймақтық кешенді шкаласы» арқылы жүзеге асырылды. МЭҚБ-да және Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде тіркелген. Бұл ретте компьютерлік бағдарламамен белгіленген шарттарға сәйкес VII («артқан», 60-70 балл) және одан жоғары құндылық класы бар интродукциялық өсімдіктердің түрлері, сорттары мен нысандары ғана перспективалы деп танылды. Ақтау қаласының 10 және 34А шағынаудандарындағы жалпы ауданы 4,6 га ботаникалық бақтың тәлімбақ бөлімдерінде, сондай-ақ Ағаштардың, бұталардың және гүлдердің шаруашылық жағынан құнды түрлерін, сорттары мен формаларын жаппай көбейту жұмыстары жүргізілді. туннельді жылыжай (400 м2). Маңғыстау облысындағы көгалдандыру материалын негізгі жеткізушілерден прейскуранттарды сұрату және салыстырмалы талдау арқылы өңірлік баға мониторингі жүргізілді. Сәндік өсімдіктердің көшеттері мен көшеттеріне сұраныстың динамикасы мен қысқа мерзімді диагностикасының формуласын шығару кезінде Statgraphics Centurion XV.I статистикалық бағдарламалық пакеті пайдаланылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : С использованием программы «DInCeR» сформирован перспективный ассортимент, включающий 530 таксонов хвойных (32), лиственных (134), плодовых (88), вьющихся (22), представителей местной дендрофлоры (26), роз (121) и цветочных (107) растений. Контейнерным способом выращено 25668 саженцев 114 видов древесных растений; 6983 саженца роз из 5-и садовых групп и 6889 шт рассады цветочных таксонов 9-и сортов. Проведен региональный мониторинг цен и прогноз спроса на посадочный материал. Выполнены работы по рекламе и маркетингу продукции питомника на сайтах МЭБС - https://mebs.kz и https://dincer.kz/, а также в соцсетях Instagram и Facebook, монтажу репортажных и постановочных видеороликов, изготовлению баннеров, открыток, буклетов. В 2024 году проведен семинар с участием потенциальных покупателей по теме: «Разработка современных способов размножения и ухода за декоративными растениями и внедрение в практику перспективного ассортимента в условиях Мангистау». Реализовано 167-и частным лицам и 44-м организациям 33680 шт саженцев и рассады 73 таксонов древесных и цветочных растений на общую сумму 233 724 081,79 тенге (367,5% к Плану по проекту).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : «DInCeR» бағдарламасын қолдану арқылы келешегі бар ассортимент қалыптастырылды, оның ішінде қылқан жапырақты (32), жапырақты (134), жеміс (88), альпинист (22), жергілікті дендрофлора өкілдері (26), раушан гүлдері (121) және 530 таксоны бар. гүлдер (107) өсімдіктер . Контейнер әдісімен ағаш тектес өсімдіктердің 114 түрінің 25 668 көшеті өсірілді; 5 бақ тобынан 6983 раушан көшеті және 9 сортты гүл таксоны 6889 көшет. Көгалдандыру материалдарына сұраныстың болжамы мен бағаларына өңірлік мониторинг жүргізілді. MEBS сайттарында – https://mebs.kz және https://dincer.kz/, сондай-ақ Instagram және Facebook әлеуметтік желілерінде питомник өнімдерін жарнамалау және өткізу бойынша жұмыстар аяқталды, репортаждар мен сахналық бейнелерді өңдеу, баннерлер, ашық хаттар мен буклеттер жасау. 2024 жылы әлеуетті сатып алушылардың қатысуымен «Маңғыстау жағдайында сәндік өсімдіктерді көбейту мен күтудің заманауи әдістерін әзірлеу және перспективалық ассортиментті тәжірибеге енгізу» тақырыбында семинар өткізілді. Ағаш және гүлді өсімдіктердің 73 таксонының 33 680 дана көшеттері мен көшеттері 167 жеке тұлғаға және 44 ұйымға барлығы 233 724 081,79 теңгеге (жоба жоспарының 367,5 пайызы) сатылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Получено в МЮ РК Свидетельство о Госрегистрации серверной «Базы данных перспективных растений коллекционного генофонда МЭБС за № 51756 от 21.11.2024 г.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінен 21.11.2024 ж. № 51756 «ЭҚБЖ коллекциялық генофондының перспективалық өсімдіктерінің деректер базасы» серверін мемлекеттік тіркеу туралы куәлік алынды.

Level of implementation (in Russian) : В отчетный период с использованием разработанной в МЭБС компьютерной программы «DInCeR» сформирован ассортимента декоративных и биологически устойчивых таксонов для зеленого строительства в условиях Мангистау, включающий 530 таксонов, в том числе 32 хвойных, 134 – лиственных, 88 – плодовых, 22 – вьющихся, 26 - представителей местной дендрофлоры, 121 - сортовых роз и 107 – цветочно-декоративных видов и сортов. Общее расширение перечня хозяйственно-ценных интродуцентов составило 123 вида, сорта и формы (30,2% , с 407 до 530 наименований).

Level of implementation (in Kazakh) : Есепті кезеңде MEBS-те әзірленген «DInCeR» компьютерлік бағдарламасын пайдалана отырып, Маңғыстау жағдайында жасыл құрылысқа арналған сәндік және биологиялық тұрақты таксондардың ассортименті қалыптастырылды, оның ішінде 530 таксон, оның ішінде 32 қылқан жапырақты, 134 жапырақты, 88 жеміс, 22 альпинисттік және 2116 сортты өсімдіктер рал және сәндік түрлері мен сорттары. Экономикалық құнды интродукцияланған түрлер тізбесінің жалпы кеңеюі 123 түрді, сортты және форманы (30,2%, 407-ден 530 атауға дейін) құрады.

Efficiency (in Russian) : Проект заключается в том, что впервые в суровых условия пустынной зоны в производственных масштабах будет внедряться и изучаться рост и развитие новых видов сортов и форм декоративных растений, в том числе экзотических, редких и эндемичных.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба шөлді аймақтың қатал жағдайында алғаш рет сәндік өсімдіктердің жаңа түрлерінің, сорттары мен формаларының, оның ішінде экзотикалық, сирек және эндемикалық өсімдіктердің өсіп-өркендеуі мен дамуы өнеркәсіптік ауқымда енгізіліп, зерттеледі.

Field of application (in Russian) : озеленение, ландшафтный дизайн, садоводство

Field of application (in Kazakh) : көгалдандыру, ландшафты дизайн, көгалдандыру