The object of research, development or design (in Russian) : Почва – чернозём южный карбонатный, традиционное и органическое земледелие; культуры – пшеница, тритикале, житняк, кострец, донник, люцерна, эспарцет.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Топырақ – оңтүстік карбонатты қарашірік, дәстүрлі және органикалық егін шаруашылығы, дақылдар –арпабас, еркекшөп, түйежоңышқа, эспарцет, жоңышқа.

Aim of work (in Russian) : Минимизация рисков при производстве экологически безопасного зерна пшеницы и ярового тритикале с высоким качеством, на основе оптимизации доз, видов минеральных удобрений и пестицидов, снижения накопления макро и микроэлементов, тяжелых металлов, остаточных количеств пестицидов, зерновой инфекции, предотвращающих неблагоприятные эффекты для здоровья населения и окружающей среды.

Aim of work (in Kazakh) : Халық денсаулығы мен қоршаған ортаға қолайсыз әсерлердің алдын алатын дозалар оптимизизациясы, минералды тыңайтқыштар мен пестицидтер түрі, макро және микроэлементтердің, ауыр металлдардың, пестицидтер қалдықтарының, дәндер инфекциясының жиналуын азайту негізінде жоғары сапалы бидай мен жаздық тритикаленің экологиялық қауіпсіз дән өндірісінде болатын тәуекелдерді минимизациялау

Методы исследования (на русском) : Теоретический и экспериментальный методы на основе полевых и лабораторных опытов.

Методы исследования (на казахском) : Далалық және зертханалық тәжірибелер негізінде теориялық және эксперименталді әдістер.

Obtained results and novelty (in Russian) : На второй год использования надземной биомассы многолетних злаковых и бобовых трав в качестве органического удобрения, отмечено повышение плодородия почвы, увеличение содержание органического вещества в среднем с 2,90 до 3,20% и его лабильной фракции на традиционном и органическом фоне. С увеличением нормы внесения минеральных удобрений отмечается тенденция по увеличению подвижной меди в почве с 3,60 мг/кг до 3,75 мг/кг по традиционным фонам на пшенице и тритикале. Микробиологическими исследованиями установлено значительное инфицирование грибами рода alternaria (до 100%) семенного материала различных сортов и репродукций яровой мягкой пшеницы. Снижение контаминированости бактериями (аммонификаторами и иммобилизаторами) зерна пшеницы отмечено при органической системе земледелия по фону донника. Зерно тритикале было меньше инфицировано грибами, в сравнение с зерном пшеницы. Процент поражения колебался в среднем от 56 до 88%. По органической системе по фону житняка поражение зерна грибами составляло от 53 до 64%, по фону донника от 74 до 92%. При традиционной системе соответственно 59-77% и 76-85%. При рассмотрении изучаемых вариантов следует отметить, что по органической системе бобовые предшественники способствовали снижению зараженности зерна тритикале фитопатогенными грибами.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Екінші жылы көпжылдық дәнді және бұршақты шөптердің жер үсті биомассасын органикалық тыңайтқыш ретінде пайдалану топырақ құнарлылығының жоғарылауы, органикалық заттардың орташа мөлшері 2,90-нан 3,20% - ға дейін және оның дәстүрлі және органикалық фондағы лабильді фракциясының артуы белгіленді. Минералды тыңайтқыштарды енгізу нормасының ұлғаюымен топырақтағы жылжымалы мыстың дәстүрлі фоны бойынша бидай мен тритикаледегі 3,60 мг/кг-нан 3,75 мг/кг-ға дейін ұлғаю үрдісі байқалады. Микробиологиялық зерттеулерде бидайдың әр түрлі сорттары мен репродукцияларының alternaria текті саңырауқұлақтармен (100% - ға дейін) айтарлықтай жұқтырғаны анықталды. Бидай астығын бактериялармен (аммонификаторлармен және иммобилизаторлармен) контаминациялаудың төмендеуі түйежоңышқа фоны бойынша егіншіліктің органикалық жүйесінде байқалды. Тритикале астығы бидай астығымен салыстырғанда саңырауқұлақтармен аз жұқтырылғаны байқалды. Зақымдану пайызы орта есеппен 56-дан 88% - ға дейін өзгерді. Еркекшөп фоны бойынша органикалық жүйе бойынша дәннің саңырауқұлақпен зақымдануы 53-тен 64% - ға дейін, түйежоңышқа фоны бойынша 74-тен 92% - ға дейін болды. Дәстүрлі жүйеде тиісінше 59-77% және 76-85%. Зерттелетін нұсқаларды қарау кезінде органикалық жүйе бойынша бұршақты алғы егіс тритикале фитопатогенді саңырауқұлақтармен астықтың залалдануының төмендеуіне ықпал еткенін атап өткен жөн.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разрабатываемые приемы технологии возделывания яровой пшеницы и тритикале с целью получения экологически чистого зерна пшеницы и тритикале с использованием оптимальных доз и видов минеральных удобрений и пестицидов для снижения рисков увеличат продуктивность этих культур в 1,2 раза, снизят накопление патогенной микрофлоры на 40%, что предотвратит неблагоприятные эффекты для здоровья населения и окружающей среды.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қауіпті төмендету үшін оңтайлы дозалар мен минералдық тыңайтқыштар мен пестицидтер түрлерін пайдалана отырып, бидай мен тритикале экологиялық таза астығын алу мақсатында жаздық бидай мен тритикале өсіру технологиясының әзірленіп жатқан тәсілдері осы дақылдардың өнімділігін 1,2 есеге арттырады, патогенді микрофлораның жинақталуын 40% - ға төмендетеді, бұл халықтың денсаулығы мен қоршаған орта үшін қолайсыз әсерлердің алдын алады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство; Полученные при реализации проекта результаты исследований влияют на развитие земледелия, агроэкологии, агробизнеса, переработки пищевых продуктов.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы; Жобаны іске асыру кезінде алынған зерттеу нәтижелері егіншіліктің, агроэкологияның, агробизнестің, тамақ өнімдерін қайта өңдеудің дамуына әсер етеді.