The object of research, development or design (in Russian) : твердооксидные топливные элементы (ТОТЭ); работающие при средних и высоких температурах;мембранно-электродные блоки; наноразмерные волокна на основе титаната стронция, кластерные соединения на основе модифицированных железом халькогенидов кобальта.

The object of research, development or design (in Kazakh) : орташа және жоғары температурадағы жұмыс істейтін қатты оксидті отын элементтері (ҚООЭ); мембраналық-электродтық блоктар; стронций титанаты негізінде жасалған наноөлшемді талшықтар; темірмен модифицирленген кобальт халькогенидтеріне негізделген кластерлік қосылыстар.

Aim of work (in Russian) : развитие высокоэффективных наукоемких технологий (ВЭНТ) водородной энергетики – для обеспечения энергетической безопасности и развития страны

Aim of work (in Kazakh) : энергетикалық қауіпсіздікті және елдің дамуын қамтамасыз етуге арналған сутегі энергиясының тиімділігі жоғары ғылымды қажет ететін технологиялларын(ТЖҒҚТ) дамыту

Методы исследования (на русском) : пиролиз полимерно-солевой композиции; самораспространяющийся высокотемпературный синтез; реактивное магнетронное распыление; электроформирование наноразмерных волокон для фотокаталитических покрытий; технология получения наноструктурированных графеновых пленок методом ЛБ; технология получения пленок оксида графена методом аэрографического напыления; квантово-химическое моделирование; альтернативный метод синтеза кластерных соединений на основе модифицированных железом халькогенидов кобальта

Методы исследования (на казахском) : полимер-тұз композициясының пиролизі; жоғары температуралы өзін-өзі тарату синтезі; реактивтік магнетронды бүрку; фотокаталитикалық қаптамаларға арналған наноқұрылымды талшықтарды электроформалау; ЛБ әдісімен наноқұрылымды графен үлдірлерін өндірудің технологиясы; аэрографтік бүрку арқылы графен оксиді және оның туындысын өндіру технологиясы; кванттық-химиялық үлгілеу; темір модифицирленген кобальт халькогенидтеріне негізделген кластерлік қосылыстарды синтездеудің балама әдісі

Obtained results and novelty (in Russian) : На основании проведенных исследований были выбраны катодные материалы для формирования композитов с электролитом GDC: La2NiO4, La2Ni0.8Co0.2O4, Pr2NiO4, Pr0.7Sr0.3Fe0.8Co0.2O3 и Pr0.6Sr0.4Fe0.8Co0.2O3. Изготовлены экспериментальные образцы единичных ячеек ТОТЭ со структурой несущий NiO/YSZ анод, тонкопленочный двухслойный YSZ/GDC электролит и LSC катодный слой. Разработана технология изготовления тонких фольг и получены фольги толщиной 20-10 мкм из сплавов PdInRu, PdRu, PdCu. Из сплава Pd40мас.%Cu получена фольга толщиной 20 мкм с процентом упорядоченной фазы (97%) со структурой CsCl, которая имеет максимальную водородопроницаемость в системе сплавов Pd-Cu.Определены оптимальные соотношения для синтеза волокон на основе SrTiO3 c добавлением частиц железа, хрома и меди.Определен оптимальный режим кальцинации полученных волокон на основе SrTiO3 c добавлением частиц металлов. Исследование спектров пропускания и отражения показало, что значения ширины запрещенных зон фотокатализаторов на основе SrTiO3 c добавками частиц хрома, меди и железа составляют 2,89, 2,84 и 3,11 эВ, соответственно. Проведено исследование новых типов бесплатиновых каталитических систем СoTe/C - Nafion, недорогих по стоимости. Проведена работа по подготовке кадров и специалистов по альтернативной и водородной энергетике. Выполнен процесс внедрения результатов исследований по НТП в учебный процесс ЕНУ им. Л.Н. Гумилева.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеулер негізінде GDC: La2NiO4, La2Ni0.8Co0.2O4, Pr2NiO4, Pr0.7Sr0.3Fe0.8Co0.2O3және Pr0.6Sr0.4Fe0.8Co0.2O3электролиті бар композиттерді қалыптастыру үшін катодты материалдар таңдалды. NIO/YSZ анод, жұқа қабатты екі қабатты YSZ/GDC электролит және LSC катод қабаты бар ҚООЭ жеке ұяшықтарының тәжірибелік үлгілері жасалған. Жұқа фольгаларды дайындау технологиясы әзірленді және PdInRu, PdRu, PdCu қорытпаларынан қалыңдығы 20-10 мкм фольгалар алынды. Pd40мас.%Cu қорытпасынан реттелген фазаның пайызы (97%) болатын, қалыңдығы 20 мкм, құрылымы CsCl тектес және PD-Cu жүйесінде ең жоғары сутегі өткізгіштігі бар фольга алынды. SrTiO3 негізіндегі талшықтарды синтездеу үшін темір, хром және мыс бөлшектерін қосу үшін оңтайлы қатынастар анықталды.Металл бөлшектерін қоса отырып, SrTiO3 негізінде алынған талшықтарды кальцинациялаудың оңтайлы режимі анықталды. Өткізу және шағылдыру спектрлерін зерттеу хром, мыс және темір бөлшектері қосылған SrTiO3 негізіндегі фотокатализаторлардың тыйым салынған аймақтары енінің мәні тиісінше 2,89, 2,84 және 3,11 эВ құрайтынын көрсетілді. Арзан СоТе/C – нафион платинасыз каталитикалық жүйелерінің жаңа түрлеріне зерттеу жүргізілді.Баламалы және сутекті энергетика бойынша мамандар мен қызметкерлерді даярлау жұмысы жүргізілді. Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ-нің оқу үрдісіне ғылыми-техникалық бағдарламаның зерттеу нәтижелерін енгізу орындалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Новые материалы и развитие перспективных наукоемких технологий

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жаңа материалдар мен ғылыми келешегі зор технологиялар

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Полученные результаты – будут способствовать существенному развитию в Казахстане новых перспективных наукоемких технологий водородной энергетики; технологий получения принципиально новых многофункциональных материалов для устройств альтернативной энергетики; решению проблем экологии и рационального природопользования.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелер Қазақтандағы жаңа келешекті ғылымды қажет ететін сутектік энергетика технологияларын; балама энергетика қондарғыларына жаңа көпфункциональды материалдарды алу технологияларын; экология мен табиғатты оңтайлы қолдану мәселелерін шешуге мүмкінідік туғызады.