The object of research, development or design (in Russian) : ячмень сорта «Астана 2000».

The object of research, development or design (in Kazakh) : «Астана 2000» арпа сорты.

Aim of work (in Russian) : Определение уровня оксидативных повреждений в биологических макромолекулах (липиды и ДНК) и репарация поврежденных оснований ДНК в растениях под воздействием температуро-индуцированного оксидативного стресса.

Aim of work (in Kazakh) : Құрғақшылық жағдайында өсімдіктердегі тотығу стрессінің биологиялық макромолекулаларына (липидтер мен ДНҚ) суық және жылу температуралырының әсерін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : воздействие абиотических факторов, определение малонового диальдегида (МДА), определение водо- и жирорастворимых витаминов, уровня RWC (relative water content) и хлорофилла, выделение ДНК, определение 8-оксогуанина.

Методы исследования (на казахском) : абиотикалық факторлардың әсер етуі, малидиальдегидті (MДA), суда және майда еритін дәрумендерді, RWC (судың салыстырмалы мөлшері) және хлорофилл деңгейін анықтау, ДНҚ-ны бөліп алу, 8-оксогуанинді анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Уровень перекисного окисления липидов (ПОЛ), по содержанию – малонового диальдегида (МДА) варьирует в зависимости от температурного режима, в целом наблюдается увеличение. 2. При повышенной температуре концентрация витамина С показала значительное увеличение, тогда как в условиях засухи значительных изменений не обнаружено. При пониженных и повышенных температурах наблюдается значительное увеличение концентрации витамина Е. 3. Уровень RWC (relative water content - относительное содержание воды) не показал значительных изменений при температурном стрессе, тогда как при сочетании засухи и гипертермии снижался уровень содержания влаги. При 40°С и 10°С было зафиксировано снижение уровня хлорофилла на ~36 и ~ 71% по сравнению с контролем, а при засухе не было обнаружено значительных изменений. 4. Содержание ДНК при температурных стрессах увеличилось: ~ в 2,5 раза при 10°С и ~ в 2 раза при 40°С. При этом влияние водного дефицита не обнаружено. 5. Температурный фактор, так и засуха не повлияли на уровень окислительных повреждений ДНК, в частности на содержание 8-оксогуанинов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Липидтердің асқын тотығу деңгейі (липидтердің асқын тотығуы) - малонидидегид (MДA) мөлшері температураға байланысты өзгереді, тұтастай алғанда өсу байқалады. 2. Жоғары температурада С дәрумені концентрациясының айтарлықтай өсуі байқалды, ал құрғақшылық жағдайында айтарлықтай өзгерістер байқалмады. Төмен және жоғары температурада Е дәруменінің концентрациясының едәуір жоғарылауы байқалады. 3. RWC деңгейі (судың салыстырмалы мөлшері) температуралық стресс кезінде айтарлықтай өзгеріске ұшыраған жоқ, ал құрғақшылық пен гипертермия араласқан кезде төмендеді. 40°С және 10°С температураларында бақылаумен салыстырғанда хлорофилл деңгейінің ~ 36 және ~ 71% төмендеуі анықталды, құрғақшылық кезінде айтарлықтай өзгерістер байқалмады. 4. Температуралық стресс кезіндегі ДНҚ мөлшерінің артатыны анықталды: 10 ° C кезінде ~ 2,5 есе, 40°C кезінде ~ 2 есе. Бұл жағдайда су тапшылығының әсері анықталмады. 5. Температуралық фактор мен құрғақшылық ДНҚ-ның тотығу зақымдану деңгейіне, атап айтқанда 8-оксогуанинге әсер етпеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : полученные результаты могут быть использованы для создания сортов сельскохозяйственных растений, устойчивых к комбинированным абиотическим стрессовым факторам.

Field of application (in Kazakh) : алынған нәтижелер комбинирленген абиотикалық стресс факторларына төзімді ауыл шаруашылық өсімдіктері сорттарын жасауға қолданыла алады