The object of research, development or design (in Russian) : Растения, экстракты, СО2-экстракты, эфирные масла, флаваноиды, терпеноиды, алкалоиды, синтетические производные

The object of research, development or design (in Kazakh) : Өсімдіктер, сығындылар, СО2 сығындылары, эфир майлары, флавоноидтар, терпеноидтар, алкалоидтар, синтетикалық туындылар

Aim of work (in Russian) : Разработка эффективных технологий переработки лекарственного сырья для организации производства новых биологически активных веществ и медицинских препаратов.

Aim of work (in Kazakh) : Жаңа биологиялық белсенді заттар мен дәрілік препараттарды өндіруді ұйымдастыру үшін дәрілік шикізатты өңдеудің тиімді технологияларын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Сбор растительного сырья, гербарных материалов, маршрутно-рекогносцировочный метод, экстракция на приборе Сосклета, свехкритическая флюидная экстракция, колоночная хроматография, гель хроматография на Sephadex LH-20, флеш хроматография на установке SepacoreX50, хроматография среднего давления MPLC, стандартные лабораторные методы их выделения, с последующей идентификацией компонентов с помощью ВЭЖХ (HPLC), синтетическими методами реакциями окисления, восстановления, галогенирования, 1H ЯМР, 13C ЯМР спектры (включая Dept, COSY, HMBC, HSQC), рентгено¬структурного анализа, МАСС-, УФ- и ИК-спектроскопии, разработка и получение фитосубстанций как основы для создания новых препаратов с заданными свойствами, гистoлoгические, мoрфoлoгические, гематoлoгические и биoхимические исследoвания, копрологические методы, клинические методы (общий осмотр, термометрия, пальпация, аускультация), тонометрия, применение ультразвука, теста горячая/холодная пластина, тест «механическая компрессия», традиционную модель исследования влияния фитосубстанции в лабoратoрных услoвиях (oстрый и хронический эксперимент) на живoй oрганизм, определение оптимальных доз и способов применения; подробное описание физико-химических характеристик; испытания на стабильность и чистоту; разработка и оценка методов определения количественного содержания активного вещества в биологических жидкостях организма (кровь, плазма, моча) и изучение побочных эффектов.

Методы исследования (на казахском) : Өсімдік шикізатын, гербарий материалдарын жинау, маршрут-барлау әдісі, Sosklet құрылғысы арқылы экстракция, суперкритикалық сұйықтықты экстракциялау, бағандық хроматография, Sephadex LH-20 гель хроматографиясы, SepacoreX50 қондырғысында флеш хроматография, MPLC орташа қысымды хроматография, стандартты зертханалық әдістер HPLC көмегімен компоненттерді кейіннен анықтау арқылы оларды оқшаулау үшін, тотығу, тотықсыздандыру, галогендеу реакцияларының синтетикалық әдістері, 1H ЯМР, 13С ЯМР спектрлері (соның ішінде Dept, COSY, HMBC, HSQC), рентгендік құрылымдық талдау, MASS, УК және ИҚ спектроскопиясы, фитосубстанцияларды әзірлеу және өндіру. көрсетілген қасиеттері бар жаңа препараттарды жасау, гистологиялық, морфологиялық, гематологиялық және биохимиялық зерттеулер, скатологиялық әдістер, клиникалық әдістер (жалпы тексеру, термометрия, пальпация, аускультация), тонометрия, ультрадыбысты қолдану, ыстық/суық пластина сынағы, механикалық компрессия сынағы, зертханалық жағдайларда фитозаттардың әсерін зерттеудің дәстүрлі моделі ( өткір және созылмалы эксперимент) тірі денесі, оңтайлы дозалары мен қолдану әдістерін анықтау; физикалық және химиялық сипаттамаларының толық сипаттамасы; тұрақтылық пен тазалық сынақтары; организмнің биологиялық сұйықтықтарындағы (қан, плазма, несеп) белсенді заттың сандық құрамын анықтау және жанама әсерлерін зерттеу әдістерін әзірлеу және бағалау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Собран ряд растений, проведена экстракция , из экстракта тысячелистника впервые выделено два соединения - предположительно сантин и сальвигенин, строение которых определено спектральными методами. Для определения биологической активности наработаны экстракты растений. Проведен патентный поиск. Математическая модель.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бірқатар өсімдіктер жиналды, экстракция жүргізілді және мыңжапырақ сығындысынан алғаш рет екі қосылыс бөлініп алынды - болжамды сантин және салвигенин, құрылымы спектрлік әдістермен анықталды. Биологиялық белсенділікті анықтау үшін өсімдік сығындылары шығарылды. Патенттік іздеу жүргізілді. Математикалық модель.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проведен сбор растительного сырья растений родов Achillea L., Polygonum L., Hedysarum Ledeb. Собрано всего 9 видов растений. Проведено изучение анатомического строения 2-х видов собранных растений для видовой идентификации Polygonum argyrocoleon и Polygonum novoascanium. Из собранных 8 видов растений наработана зола для определения микроэлементного состава. Были проведены патентные исследования по препаратам из растительного лекарственного сырья растений родов Achillea L., Polygonum L., Hedysarum Ledeb. c глубиной 15 лет. Проведено изучение применимости математической модели процесса соэкстракции нескольких веществ в рамках линейной зависимости посредством системы дифференциальных неоднородных уравнений с некоторыми начальными условиями. Проведена наработка экстрактов из 6 видов малоизученных перспективных растений родов Achillea L., Polygonum L., Hedysarum Ledeb. Из собранных 7 видов растений также провели выделение эфирных масел методом гидродистилляции. Из экстракта Achillea salicifolia из фракций №32 и 45 выделили 2 вещества в виде кристаллов желтого цвета. ЯМР-спектроскопическим анализом доказано строение сантина и флавоноида сальвигенола. Опубликованы 1 тезис, 1 авторское право на произведение науки, 1 патент на полезную модель Республики Казахстан, подготовлены к печати 4 статьи в журналы с высоким индексом цитирования.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Achillea L., Polygonum L., Hedysarum Ledeb тұқымдас өсімдіктерден өсімдік материалдарын жинау жүргізілді. Өсімдіктердің 9 түрі ғана жиналды. Polygonum argyrocoleon және Polygonum novoascanium түрлерін анықтау үшін жиналған өсімдіктердің 2 түрінің анатомиялық құрылымын зерттеу жүргізілді. Жиналған 8 өсімдік түрінен микроэлемент құрамын анықтау үшін күл шығарылды. Achillea L., Polygonum L., Hedysarum Ledeb тұқымдас өсімдіктердің шөптік дәрілік шикізатынан алынған препараттарға патенттік зерттеулер жүргізілді. тереңдігі 15 жыл. Белгілі бір бастапқы шарттары бар дифференциалдық біртекті емес теңдеулер жүйесін қолдану арқылы сызықтық қатынас шеңберінде бірнеше заттардың бірге экстракциялану процесінің математикалық моделінің қолдану мүмкіндігі зерттелді. Achillea L., Polygonum L., Hedysarum Ledeb тұқымдасының нашар зерттелген перспективалы өсімдіктерінің 6 түрінен сығынды алу жүргізілді. Жиналған 7 өсімдік түрінен эфир майлары да гидродистиляция әдісімен бөлініп алынды. No32 және 45 фракцияларынан Achillea salicifolia сығындысынан сары кристалдар түрінде 2 зат бөлініп алынды. ЯМР-спектроскопиялық талдау сантин мен флавоноид салвигенолдың құрылымын дәлелдеді. 1 автореферат, ғылыми еңбекке 1 авторлық құқық, Қазақстан Республикасының пайдалы моделіне 1 патент жарияланды, 4 мақала жоғары сілтеме индексі бар журналдарда жариялауға дайындалды.

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Проект способствует углублению знаний о биологической активности соединений, выделенных из растений. Разработка отечественных фитопрепаратов уменьшает зависимость от зарубежных аналогов. Использование экологически чистого сырья снижает риск побочных эффектов и аллергических реакций.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба өсімдіктерден бөлінген қосылыстардың биологиялық белсенділігі туралы білімді тереңдетуге ықпал етеді. Отандастық фитопрепараттарды әзірлеу шетелдік аналогтарға тәуелділікті азайтады. Экологиялық таза шикізатты пайдалану жанама әсерлер мен аллергиялық реакциялардың пайда болу қаупін төмендетеді.

Field of application (in Russian) : Полученные при выполнении основных заданий программы результаты будут использованы в технологии лекарств, практической медицине, фармакологии. Результаты исследований по программе будут востребованы фармацевтическими предприятиями и медицинскими организациями. Целевыми потребителями результатов научно-исследовательских работ будут университеты, научные центры, клиники, фармацевтические компании.

Field of application (in Kazakh) : Бағдарламаның негізгі міндеттерін жүзеге асыру барысында алынған нәтижелер дәрілік технологияда, практикалық медицинада, фармакологияда қолданылады. Бағдарлама аясындағы зерттеулердің нәтижелері фармацевтикалық кәсіпорындар мен медициналық ұйымдарда сұранысқа ие болады. Зерттеу нәтижелерінің мақсатты тұтынушылары университеттер, ғылыми орталықтар, клиникалар және фармацевтикалық компаниялар болады.