Inventory number IRN Number of state registration
0224РК01220 BR24993133-OT-24 0124РК01205
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Промежуточный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 2 28
Total number of pages Patents Illustrations
71 0 6
Amount of funding Code of the program Table
91000000 Ф.1381 6
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
Исследование казахского языка в лингвосинергетическом, лингвоэкологическом, лингводидактическом аспектах и его функция в разработке лингвистических основ учебного текста
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Другая (укажите)
Report authors
Кудеринова Куралай Бимолдиновна , Уәли Нұргелді , Манкеева Жамал Айткалиевна , Алдаш Айманкүл , Рысберген Қыздархан Кұрмашқызы , Хабиева Алмагуль Алтаевна , Амирбекова Айгул Байдебековна , Мамырбек Гүлфар Мәжитқызы , Кулманов Сарсенбай Куантаевич , Ашимбаева Нагима Масимакунова , Ғабитханұлы Қайрат , Абаева Мадина Қабылқызы , Маралбек Ермұхамет , Пашан Дана Мұсабекқызы , Шуленбаев Нурлан Кунпияевич , Бисенғали Ақмарал Зинол-Ғабденқызы , Дүйсен Қуатбек Қонысбайұлы , Кожахметова Актоты Кожахметкызы , Пиязбаева Акмарал Бейсенкуловна , Сейтбатқал Арлен Берікұлы , Сейдамат Әсел Қазбекқызы , Талғатқызы Гулнара - , Омарова Аягуль Данияровна , Ескендір Жарас Ертайұлы , Чукаева Талшын Канаткызы , Назарова Алия Жиханшиевна , Нұстаева Ардана Батырханқызы , Турсатаева Самал Саржанкызы , Махамбетова Айдана Мухымбайқызы , Жұманқызы Алтын , Корбозова Әсем Нышанәліқызы ,
0
0
6
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного пользования "Институт языкознания имени А.Байтурсынова"
Abbreviated name of the service recipient РГП на ПХВ "ИЯ им. А.Байтурсынова" КН МОН РК
Abstract

лингвосинергетические, лингвоэкологические и лингводидактические аспекты и лингвистические основы учебных текстов казахского языка.

қазақ тілінің лингвосинергетикалық, лингвоэкологиялық және лингводидактикалық аспектілері және оқу мәтіндерінің лингвистикалық негіздері.

изучение казахского языка как национального и государственного языка в лингвосинергетическом, лингвоэкологическом и лингводидактическом аспектах и разработка эффективных лингвистических основ учебного текста.

Қазақ тілін ұлттық және мемлекеттік тіл ретінде лингвосинергетикалық, лингвоэкологиялық және лингводидактикалық аспектілерде зерттеу және оқу мәтінінің тиімді лингвистикалық негіздерін әзірлеу.

методы обобщения, дифференциации, анализа, группировки, систематизации, моделирования; методы инвентаризации, оцифровки; анализ на основе синергетических механизмов, диссипации, бифуркации, флуктуации; интерпретация, сравнение, ассоциативный метод, социолингвистический опрос, статистический метод, контент-анализ, текстологическое исследование и др.

жинақтау, саралау, сараптау, топтау, жүйeлey, мoдeльдey əдicтeрi; түгендеу, топтастыру, цифрлау әдістері; диссипация, бифуркация, флуктуация, синергетикалық тетіктер негізінде талдау, интерпретация, салыстыру, ассоциативті әдіс, социолингвистикалық сауалнама, статистикалық әдіс, контент-талдау, текстологиялық зерттеу және т.б.

По результатам исследования получены следующие результаты: - фразеологизмы собраны и оцифрованы; - устойчивые словосочетания были разделены на тематические группы. - издана монография «Лексикология и фразеография»; - обобщена и систематизирована модель фразеологических единиц; - собраны пословицы казахов со всего мира; - определены способы создания терминов; - выявлены лингвистические и экстралингвистические факторы, влияющие на расходуемость входных терминов и новых слов; - изучены научно-теоретические основы экологии языка, систематизирован эмпирический материал; показаны лингвосинергетические маркеры табличного слова; - Отобраны 3 основных издания книг А. Байтурсынова «учебное пособие» ; - охарактеризовано состояние и определены виды казахского языка в современном многонациональном обществе. - Накоплена топонимическая база РК, охвачены новые области (Абайская, Жетысуская, Улытауская области).

Зерттеу жұмысы бойынша төмендегідей нәтижелер алынды: - фразеологиялық бірліктер жиналып, цифрландырылды; - тұрақты сөз тіркестері тақырыптық топтарға бөлінді; - «Лексикология және фразеография» монографиясы баспадан шығарылды; - фрaзeoлoгиялық бiрлiктeрдiң мoдeлi жинaқталып, жүйeлeнді; - әлем қазақтарының мақал-мәтелдері жиналды; - терминдердің жасалу жолдары анықталды; - кірме терминдер мен жаңа сөздердің жұмсалымдық әлеуетіне әсер ететін лингвистикалық және экстралингвистикалық факторлар анықталды; - тіл экологиясының ғылыми теориялық негіздері зерттелді, эмпирикалық материалдар жүйеленеді; кестелі сөздің лингвосинергетикалық маркерлері көрсетілді; - А.Байтұрсынұлының «Оқу құралы» кітаптарының проекция жасалатын негізгі 3 басылымы таңдалып алынады; - қазіргі көпұлтты қоғамдағы қазақ тілінің жағдайы сипатталып, түрлері анықталды. - ҚР топонимдік базасы жинақталды, жаңа құрылған Абай, Жетісу, Ұлытау облыстары қамтылды.

не предусмотрены

қарастырылмаған

не внедрено

енгізілмеген

Полученные результаты помогут определить характер употребления казахского языка, определить современные процессы; выявить причины положительных и отрицательных процессов в использовании государственного языка и определить направления, включаемые в программы языковой политики; помогут авторам учебников, авторам школьных учебных программ, сотрудникам прессы, авторам учебно-методического комплекса, научным работникам, преподавателям в разработке своей продукции.

Алынған нәтижелер қазақ тілінің қолданыстық сипатын анықтауға, қазіргі үдерістерін айқындауға септігін тигізеді; мемлекеттік тілдің қолданысындағы оң және теріс үдерістердің себебін анықтап, тіл саясатының бағдарламаларына енгізетін бағыттарды айқындауға көмектеседі; оқулық авторларына, мектеп оқу бағдарламасының авторларына, баспасөз қызметкерлеріне, оқу-әдістемелік кешен авторларына, ғылыми қызметкерлерге, оқытушыларға өз өнімдерін әзірлеуінде көмек болады.

Научно-теоретические, прикладные и практические задачи программы, все научные публикации и разработки будут широко использоваться в определении уникальности языкового пространства народа Казахстана, в области языковой и культурной коммуникации, в школах, в ВУЗ-ах, в научных областях бизнеса, печати, а также филологии, лингвистики, дидактики, информационных технологий.

Бағдарламаның ғылыми-теориялық, қолданбалы және практикалық міндеттері, барлық ғылыми жарияланымдары мен әзірлемелері Қазақстан халқының тілдік кеңістігінің бірегейлігін анықтауда, тілдік және мәдени коммуникация саласында, мектеп, ЖОО, бизнес, баспасөз, сондай-ақ филология, лингвистика, дидактика ғылыми салаларында, ақпараттық технология салаларында кеңінен қолданылады.

UDC indices
8`81
International classifier codes
16.00.00;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
фразеология; лексикография; алашоведение; отраслевая терминология; лингводидактика; лингвосинергетика; лингвоэкология; фразеосемантика; этнокультурация; социолингвистика;
Key words in Kazakh
фразеология; лексикография; алаштану; салалық терминология; лингводидактика; лингвосинергетика; лингвоэкология; фразеосемантика; этнокультурация; әлеуметтік лингвистика;
Head of the organization Фазылжанова Анар Муратовна Доктор филологических наук / профессор, член-корреспондент НАН РК
Head of work Кудеринова Куралай Бимолдиновна филология ғылымдарының докторы / профессор
Native executive in charge