The object of research, development or design (in Russian) : Антикоррозионные фосфатные и керамические покрытия для применения на нефтехимическом оборудовании, ингибиторы коррозии и солеотложения в нефтепромысловом оборудовании, химадсорбенты для очистки углеводородного сырья от тяжелых металлов, покрытия на основе эпоксидных смол для защиты трубопроводов и технологического оборудования от коррозии в условиях транспорта нефти и нефтепродуктов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Мұнай-химия жабдықтарында қолдануға арналған коррозияға қарсы фосфат және керамикалық жабындар, мұнай кәсіпшілігі жабдықтарында коррозияға және тұз шөгінділеріне қарсы ингибиторлар, көмірсутекті шикізатты ауыр металдардан тазартуға арналған химадсорбенттер, құбырлар мен технологиялық жабдықтарды мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдау жағдайларында коррозиядан қорғауға арналған эпоксидті шайырлар негізіндегі жабындар.

Aim of work (in Russian) : Создание теоретических основ разработки материалов и технологии, направленных на комплексную противокоррозионную защиту технологического оборудования в нефтехимической, машинно- и приборостроительной отраслях промышленности.

Aim of work (in Kazakh) : Мұнай-химия, машина жасау және аспап жасау салаларындағы технологиялық жабдықтарды коррозияға қарсы кешенді қорғауға бағытталған материалдар мен технологияларды әзірлеудің теориялық негіздерін құру.

Методы исследования (на русском) : Сбор первичной (исходной) информации (анализ литературных источников, включая книжные и периодические издания, а также материалы статей, докладов, конференций и патентов); метод химического осаждения (CBD); метод измерения вязкости ISO 12058-1 (ISO 12058-1, 2018); испытание на растяжение; метод оценки устойчивости покрытия изделия к растрескиванию и/или отслоению от металлической основы ASTM D522 (2001); шаровой тест (тест с падением груза) ASTM D2794 (2019); оценка адгезии (сцепления) покрытий на подложке (cross hatch test); метод отрыва.

Методы исследования (на казахском) : Бастапқы (түпнұсқа) ақпаратты жинау (әдеби дереккөздерді, соның ішінде кітап және мерзімді басылымдарды, сондай-ақ мақалалар, баяндамалар, конференциялар және патенттер материалдарын талдау); химиялық тұндыру әдісі (CBD); тұтқырлықты өлшеу әдісі ISO 12058-1 (ISO 12058-1, 2018); созылу сынағы; ASTM D522 (2001) металл негізінің крекингіне және/немесе қабыршақтануына өнімнің жабынының тұрақтылығын бағалау әдісі; шар сынағы (жүктің түсу сынағы) ASTM D2794 (2019); субстрат жабындарының адгезиясын (қосылуын) бағалау (айқаспалы тексеру); бөлу әдісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна работы заключается в новом предложенном методе получения нового активного компонента на основе алюмосиликатного носителя для очистки углеводородного сырья от тяжелых металлов и серы, и новый состав эпоксидных смол для усовершенствования физико-механических и эксплуатационных свойств покрытия в условиях транспорта нефти и нефтепродуктов. Проведен анализ современных тенденций в области получения антикоррозионных фосфатных, керамических покрытий и кремнийорганических покрытий для выбора ключевых факторов процесса нанесения с учетом заданных антикоррозионных свойств; мировой практики применения ингибиторов коррозии и солеотложения в нефтепромысловом оборудовании с использованием научно-технической, нормативной, методической литературы. Рассмотрены ключевые принципы подбора ингибиторов коррозии и солеотложения в нефтедобывающей отрасли в зависимости от основного действующего вещества и защитного механизма. Осуществлен выбор направления и методов получения активного компонента на основе алюмосиликатного носителя для очистки углеводородного сырья от тяжелых металлов и серы. Разработан состав эпоксидного покрытия для защиты трубопроводов и технологического оборудования от коррозии в условиях транспорта нефти и нефтепродуктов с улучшенными физико-механическими свойствами. Подобран оптимальный состав эпоксидного покрытия с антикоррозионными свойствами.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыстың жаңалығы көмірсутекті шикізатты ауыр металдар мен күкірттен тазарту үшін алюмосиликатты тасымалдаушы негізінде жаңа белсенді компонентті алудың жаңа ұсынылған әдісінде және оның физикалық, механикалық және эксплуатациялық қасиеттерін жақсарту үшін, мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жағдайларындағы эпоксидті шайырлардың жаңа құрамы болып табылады. Коррозияға қарсы қасиеттерді ескере отырып, қолдану процесінің негізгі факторларын таңдау үшін коррозияға қарсы фосфатты, керамикалық жабындарды және кремнийорганикалық жабындарды өндіру саласындағы заманауи тенденцияларға; ғылыми-техникалық, нормативтік және әдістемелік әдебиеттерді пайдалана отырып, мұнай кәсіпшілігі жабдықтарында коррозия және тұз тұндыру ингибиторларын қолданудың әлемдік тәжірибесіне талдау жүргізілді. Негізгі белсенді ингредиент пен қорғаныс механизміне байланысты мұнай өнеркәсібінде коррозия және тұздың тұндыру ингибиторларын таңдаудың негізгі принциптері қарастырылады. Көмірсутек шикізатын ауыр металдар мен күкірттен тазарту үшін алюмосиликатты тасымалдаушы негізінде белсенді компонентті алу бағыты мен әдістерін таңдау жүргізілді. Физика-механикалық қасиеттері жақсартылған мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдау жағдайында құбырлар мен технологиялық жабдықтарды коррозиядан қорғау үшін эпоксидті жабынның құрамы әзірленді. Коррозияға қарсы қасиеттері бар эпоксидті жабынның оңтайлы құрамы таңдалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Изучено влияние трех видов полиамидных отвердителей на физико-механические свойства эпоксидной смолы. Исследованы механические свойства эпоксидной смолы, смешанной с 10% оксида железа и полиамидными отвердителями. Показано, что отвердитель G-A0533 имеет: - наибольшую адгезию (170 кгс/см²); - прочность на растяжение (703 кгс/см²); - твердость по Шору D (92). Изучено влияние неорганического пигмента на механические свойства эпоксидной смолы, смешанной с различными отвердителями в соотношении 1:0,5. Добавление 3% неорганического пигмента (кобальт синий) привело к улучшению механических свойств эпоксидной смолы с отвердителем G-A0533 по сравнению с другими отвердителями. Добавление органического пигмента (технический углерод) в эпоксидную смолу, смешанную с различными отвердителями, не оказало значительного влияния.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Эпоксидті шайырдың физикалық-механикалық қасиеттеріне полиамидті қатайтқыштардың үш түрінің әсері зерттелді. 10% темір оксиді және полиамидті қатайтқыштармен араласқан эпоксидті шайырдың механикалық қасиеттері зерттелді. Қатайтқыш G-A0533 мыналарға ие: - ең жоғары адгезия (170 кгс/см²); - созылу беріктігі (703 кгс/см²); - Жағаның қаттылығы D (92). 1:0,5 қатынасында әртүрлі қатайтқыштармен араласқан эпоксидті шайырдың механикалық қасиеттеріне бейорганикалық пигменттің әсері зерттелді. 3% бейорганикалық пигментті (кобальт көк) қосу G-A0533 қатайтқышы бар эпоксидті шайырдың басқа қатайтқыштармен салыстырғанда механикалық қасиеттерін жақсартуға әкелді. Әртүрлі қатайтқыштармен араласқан эпоксидті шайырға органикалық пигментті (техникалық көміртек) қосу айтарлықтай әсер етпеді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено в практику

Level of implementation (in Kazakh) : Практикаға енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Экономическая эффективность и значимость работы заключается в существенном снижении потерь, вызванных коррозией, благодаря разработанным методам и составам антикоррозионных покрытий.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың экономикалық тиімділігі мен маңыздылығы коррозияға қарсы жабындардың әзірленген әдістері мен құрамының арқасында коррозиядан болатын шығындардың айтарлықтай төмендеуінде болып табылады.

Field of application (in Russian) : энергетическая и нефтяная отрасли Казахстана

Field of application (in Kazakh) : Қазақстанның энергетика және мұнай өнеркәсібі