The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования в программе являются зоны влияния источников техногенных загрязнений Восточно-Казахстанской области.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Бағдарламаның зерттеу объектілері Шығыс Қазақстан облысының техногендік ластану көздерінің әсер ету аймақтары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Экологический мониторинг Восточно-Казахстанской области для устойчивого развития сельского хозяйства и стабилизации качества окружающей среды.

Aim of work (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығын тұрақты дамыту және қоршаған орта сапасын тұрақтандыру үшін Шығыс Қазақстан облысының экологиялық мониторингі.

Методы исследования (на русском) : Использованы методы и технологий географической информационной системы (ГИС) и дистанционного зондирования (ДЗЗ), химический анализ почвы, микробиологические методы, а также использованы методы по сбору и описаний растительного материала дикой флоры.

Методы исследования (на казахском) : Бағдарламады географиялық ақпараттық жүйенің (ГАЖ) және қашықтықтан зондтаудың (ЖҚЗ) әдістері мен технологиялары, топырақтың химиялық талдауы, микробиологиялық әдістер, сондай-ақ жабайы флораның өсімдік материалын жинау және сипаттау әдістері пайдаланылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Основные результаты: проведена работа по оценке загрязнения почвы и воздействия техногенных факторов на экосистему на территории Восточно-Казахстанской области; начата работа по определению уровня загрязнения доминантных сельскохозяйственных культур техногенными факторами в зоне влияния опасных источников загрязнения ; проводиться обучение 2-х казахстанских специалистов применению инструментов дистанционного зондирования на базе Немецкого Аэрокосмического Центра DLR в Германии по программе первого года обучения; проведен отбор почвенных проб с учетом системы случайного выбора и географической привязки данных, а также выявлена различия в миграции тяжелых металлов в зависимости от гранулометрического состава почвы; проведена оценка экологического состояние почвы, где были выявлены что в почвах с высокой долей глинистых частиц тяжелые металлы аккумулируются в верхних слоях, что снижает их подвижность; проведено исследование растительности в техногенных зонах, которое показало, что длительное воздействие загрязняющих веществ привело к формированию флоры, состоящей преимущественно из местных видов, с проективным покрытием сорных растений от 25 до 95%, что свидетельствует о процессе восстановления флоры на техногенно измененных территориях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Негізгі нәтижелер: Шығыс Қазақстан облысының аумағында топырақтың ластануын және экожүйеге техногендік факторлардың әсерін бағалау бойынша жұмыс жүргізілді; ластанудың қауіпті көздерінің әсер ету аймағында доминантты ауыл шаруашылығы дақылдарының техногендік факторлармен ластану деңгейін анықтау бойынша жұмыс басталды; Германиядағы DLR Неміс аэроғарыш орталығының базасында Бірінші Жыл бағдарламасы бойынша қашықтықтан зондтау құралдарын қолдануға 2 қазақстандық маманды оқыту жүргізіледі оқыту; деректерді кездейсоқ таңдау және геореферациялық байланыстыру жүйесін ескере отырып, топырақ сынамаларын іріктеу жүргізілді, сондай-ақ топырақтың гранулометриялық құрамына байланысты ауыр металдардың көші-қонындағы айырмашылықтар анықталды; саз бөлшектерінің үлесі жоғары топырақтарда ауыр металдардың жоғарғы қабаттарда жиналып, олардың қозғалғыштығын төмендететіні анықталған топырақтың экологиялық жағдайын бағалау жүргізілді; техногендік аймақтардағы өсімдіктерге зерттеу жүргізілді, бұл ластаушы заттардың ұзақ уақыт әсер етуі негізінен жергілікті түрлерден тұратын, арамшөптердің проективті жабыны 25-тен 95% - ға дейін болатын флораның пайда болуына әкелгенін көрсетті, бұл техногендік өзгерген аумақтарда флораны қалпына келтіру процесін көрсетеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные и технико-экономические показатели заключаются в восстановлении флоры и улучшения устойчивости экосистем к загрязнениям с учетом экономической эффективности исследований и затрат.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі конструктивті және техникалық-экономикалық көрсеткіштер зерттеу мен шығындардың экономикалық тиімділігін ескере отырып, флораны қалпына келтіру және экожүйелердің ластануға төзімділігін жақсарту болып табылады.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Эффективность исследований заключается в увеличении точности и эффективности мониторинга загрязнения почвы, улучшения экологического состояния и восстановление флоры в техногенных зонах.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеудің тиімділігі топырақтың ластануын бақылаудың дәлдігі мен тиімділігін арттыру, экологиялық жағдайды жақсарту және техногендік аймақтардағы флораны қалпына келтіру болып табылады.

Field of application (in Russian) : Область применения: охрана окружающей среды, сельское хозяйство и биотехнология.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы: қоршаған ортаны қорғау, ауыл шаруашылығы және биотехнология.