The object of research, development or design (in Russian) : Комплекс методов и технологий, направленных на разработку интеллектуальной антикоррупционной системы защиты информации и валидации учебных достижений, а также официальных документов студентов и выпускников вузов Республики Казахстан. Включает использование блокчейн-технологий для децентрализованного хранения данных, криптографической защиты информации, теорию формирования P2P-сетей для обеспечения безопасности и доступности, а также технологии разработки программного обеспечения и управления проектами для создания эффективных цифровых сервисов, обеспечивающих подлинность и защиту образовательных документов, минимизируя коррупционные риски в сфере образования.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ақпаратты қорғаудың және оқу жетістіктерін валидациялаудың зияткерлік сыбайлас жемқорлыққа қарсы жүйесін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындары студенттері мен түлектерінің ресми құжаттарын әзірлеуге бағытталған әдістер мен технологиялар кешені. Деректерді орталықтандырылмаған сақтау үшін блокчейн технологияларын, ақпаратты криптографиялық қорғауды, қауіпсіздік пен қолжетімділікті қамтамасыз ету үшін P2P желілерін қалыптастыру теориясын, сондай-ақ білім беру саласындағы сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін барынша азайта отырып, білім беру құжаттарының түпнұсқалығы мен қорғалуын қамтамасыз ететін тиімді цифрлық сервистерді құру үшін бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу және жобаларды басқару технологияларын пайдалануды қамтиды.

Aim of work (in Russian) : Разработка интеллектуальной антикоррупционной системы защиты информации, валидации результатов учебных достижений, официальных документов студентов и выпускников вузов РК.

Aim of work (in Kazakh) : ҚР жоғары оқу орындарының студенттері мен түлектерінің ақпаратты қорғаудың, оқу жетістіктерінің нәтижелерін валидациялаудың зияткерлік сыбайлас жемқорлыққа қарсы жүйесін, ресми құжаттарын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Для создания платформы исследованы технологии блокчейн, криптография, ассиметричное шифрование, теория формирования децентрализованной P2P-сети, а также технологии разработки программного обеспечения. Разработаны современные инструменты проектирования и разработки программного обеспечения Case, технологии объектно-ориентированного программирования (ООП), а также технологии управления и анализа PM.

Методы исследования (на казахском) : Платформаны құру үшін блокчейн технологиялары, криптография, асимметриялық шифрлау, орталықтандырылмаған P2P желісін қалыптастыру теориясы, сондай-ақ бағдарламалық жасақтаманы әзірлеу технологиялары зерттелді. Case бағдарламалық жасақтамасын жобалау мен әзірлеудің заманауи құралдары, объектіге бағытталған бағдарламалау технологиялары (ОББТ), сондай-ақ (PM) басқару және талдау технологиялары жасалды.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Исследован программно-аппаратный комплекс ОВПО РК на предмет готовности к цифровой трансформации в контексте внедрения технологии блокчейн. 2. Исследованы бизнес-процессы ОВПО РК по управлению документами об образовании (формирование, верификация, оцифровка) в целях трансформации путем применения технологии блокчейн. 3. Исследованы теоретические и практические научные труды о цифровой трансформации системы высшего образования путем применения технологии блокчейн для решений вопросов хранения, защиты и верификации подлинности документов процесса обучения: проблемы, решения, результаты. 4. Разработано положение об оцифровке, хранении, защите и верификации документов об образовании в ОВПО РК с применением технологии блокчейн. 5. Подготовлен SWOT-анализ действующих блокчейн протоколов. 6. Разработано техническое задание на реализацию интеллектуальной платформы защиты и валидации документов ОВПО РК. Научная новизна программы заключается в интеграции технологии блокчейн в систему высшего образования через реализацию цифрового реестра документов об образовании, который способен решить современные проблемы безопасности и прозрачности академических записей, мошенничества в области подделки документов. Данная программа будет способствовать интеграции системы высшего образования РК в мировое образовательное пространство и признанию полученных документов об образовании на международном уровне.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Блокчейн технологиясын енгізу контекстінде цифрлық трансформацияға дайындық тұрғысынан ҚР ЖЖОКБҰ бағдарламалық-аппараттық кешені зерттелді. 2. Блокчейн технологиясын қолдану арқылы трансформациялау мақсатында Білім туралы құжаттарды басқару (қалыптастыру, верификациялау, цифрландыру) бойынша ҚР ЖЖОКБҰ бизнес-процестері зерттелді. 3. Оқу процесінің құжаттарын сақтау, қорғау және түпнұсқалығын тексеру мәселелерін шешу үшін блокчейн технологиясын қолдану арқылы жоғары білім беру жүйесін цифрлық трансформациялау туралы теориялық және практикалық ғылыми еңбектер зерттелді: проблемалар, шешімдер, нәтижелер 4. Блокчейн технологиясын қолдана отырып, ҚР ЖЖОКБҰ-да білім туралы құжаттарды цифрландыру, сақтау, қорғау және верификациялау туралы ереже әзірленді. 5. Қолданыстағы блокчейн хаттамаларына SWOT талдауы дайындалды. 6. ҚР ЖЖОКБҰ құжаттарын қорғау мен валидациялаудың зияткерлік платформасын іске асыруға техникалық тапсырма әзірленді. Бағдарламаның ғылыми жаңалығы академиялық жазбалардың қауіпсіздігі мен ашықтығының, құжаттарды қолдан жасау саласындағы алаяқтықтың заманауи мәселелерін шеше алатын білім туралы құжаттардың цифрлық тізілімін іске асыру арқылы блокчейн технологиясын жоғары білім беру жүйесіне интеграциялау болып табылады. Бұл бағдарлама ҚР жоғары білім беру жүйесін әлемдік білім беру кеңістігіне интеграциялауға және білім туралы алынған құжаттарды халықаралық деңгейде тануға ықпал ететін болады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные и технико-экономические показатели включают использование блокчейн-технологий для децентрализованного хранения данных и криптографической защиты информации, что обеспечивает высокий уровень безопасности и конфиденциальности. Система имеет возможность масштабирования для обработки данных на уровне национального масштаба, а также поддерживает массовое хранение и обработку документов с учетом роста числа пользователей. Для обеспечения надежности применяется P2P-сетевой подход, а также ассиметричное шифрование и многоуровневая аутентификация пользователей, включая электронную почту и ЭЦП. Интеграция с существующими системами образовательных учреждений и государственных органов позволит минимизировать затраты на внедрение и адаптацию.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі конструктивті және техникалық-экономикалық көрсеткіштерге қауіпсіздік пен құпиялылықтың жоғары деңгейін қамтамасыз ететін деректерді орталықтандырылмаған сақтау және ақпаратты криптографиялық қорғау үшін блокчейн технологияларын пайдалану кіреді. Жүйе деректерді ұлттық масштабта өңдеу үшін масштабтау мүмкіндігіне ие, сонымен қатар пайдаланушылар санының өсуін ескере отырып, құжаттарды жаппай сақтау мен өңдеуді қолдайды. Сенімділікті қамтамасыз ету үшін P2P-желілік тәсіл, сондай-ақ электрондық пошта мен ЭЦҚ қоса алғанда, асимметриялық шифрлау және пайдаланушылардың көп деңгейлі аутентификациясы қолданылады. Білім беру мекемелері мен мемлекеттік органдардың қолданыстағы жүйелерімен ықпалдасу енгізу мен бейімдеу шығындарын барынша азайтуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : На этапе разработки

Level of implementation (in Kazakh) : Әзірлеу кезеңінде.

Efficiency (in Russian) : Результаты программы имеют хорошее социальное влияние, поскольку решение способствует безопасной подготовке и хранению официальных документов в системе образования. Это создает дополнительную ценность с точки зрения криптографической защиты, надежных цифровых сервисов хранения данных, проверки подлинности и формирования цифрового реестра. Значимость результатов исследования можно оценить социально-экономическими эффектами в системе высшего образования в масштабе РК, которые достигаются через:  цифровая трансформация рутинных операций по верификации подлинности официальных документов об образовании ОВПО РК;  достижение технологической защиты хранимых документов процесса обучения в ОВПО от фальсификации, с соблюдением закона о хранении персональных данных в рамках распределенной сети;  улучшение рейтинга ОВПО РК в академической среде и среди работодателей;  доверенный инструмент мониторинга деятельности ОВПО на уровне уполномоченного органа в контексте управления процессами подготовки и защиты документов об образовании.

Efficiency (in Kazakh) : Бағдарламаның нәтижелері жақсы әлеуметтік әсер етеді, өйткені шешім білім беру жүйесінде ресми құжаттарды қауіпсіз дайындауға және сақтауға ықпал етеді. Бұл криптографиялық қорғау, деректерді сақтаудың сенімді цифрлық қызметтері, түпнұсқалықты тексеру және цифрлық тізілімді қалыптастыру тұрғысынан қосымша құндылық жасайды. Зерттеу нәтижелерінің маңыздылығын ҚР ауқымындағы жоғары білім беру жүйесіндегі әлеуметтік-экономикалық әсерлермен бағалауға болады:  ҚР ЖЖОКБҰ білімі туралы ресми құжаттардың түпнұсқалығын верификациялау бойынша күнделікті операцияларды цифрлық трансформациялау;  таратылған желі шеңберінде дербес деректерді сақтау туралы заңды сақтай отырып, жжокбұ-да оқу процесінің сақталған құжаттарын бұрмалаудан технологиялық қорғауға қол жеткізу;  академиялық ортада және жұмыс берушілер арасында ҚР ЖЖОКБҰ рейтингін жақсарту;  білім туралы құжаттарды дайындау және қорғау процестерін басқару контекстінде уәкілетті орган деңгейінде ЖЖОКБҰ қызметін мониторингтеудің сенімді құралы.

Field of application (in Russian) : Деятельность ОВПО и МНВО РК, электронного правительства РК и (или) других министерств, ведомств, либо IT-компаний Казахстана.

Field of application (in Kazakh) : ЖЖОКБҰ және ҚР ҒЖЖБМ, ҚР электрондық үкіметі және (немесе) басқа министрліктер, ведомстволар, немесе Қазақстанның IT-компаниялары.