The object of research, development or design (in Russian) : Алматинская область, Уйгурский район, трасса Алматы-Шонжы, курганы некрополя Шарын (далее Сарытогай).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Алматы облысы, Ұйғыр ауданы, Алматы-Шонжы тас жолы, Шарын (әрі қарай – Сарытоғай) қорымындағы обалар.

Aim of work (in Russian) : Целью программы является поиск, обнаружение, комплексное исследование памятников археологии, палеогеографическое изучение ранее известных и новых памятников сакского времени на территории Жетысу. Основным источником для решения названной задачи будут являться материалы раннего железного века с таких памятников как Шарын, Сарытогай и Темирлик. Определение историко-культурной и социальной значимости новых уникальных археологических памятников Жетысу в контексте изучения проблем инновации и преемственности. Разработка методики поиска и исследования археологических памятников сакского времени на территории Жетысу.

Aim of work (in Kazakh) : Жоба мақсаты Жетісу аумағындағы археология ескерткіштерін іздеу, табу, кешенді зерттеу, бұрыннан белгілі және жаңа анықталған сақ дәуірінің ескерткіштерін палеогеографиялық зерттеу болып табылады. Алға қойған міндеттерді шешудің негізгі дереккөздері Шарын, Сарытоғай және Темірлік ескерткіштерінің ерте темір ғасырының материалдары болып табылады. Жетісудың жаңа бірегей археологиялық ескерткіштерінің тарихи-мәдени және әлеуметтік маңыздылығын инновация мен сабақтастық мәселелерін зерттеу тұрғысынан анықтау. Жетісу аумағындағы сақ дәуірінің археологиялық ескерткіштерін іздеу және зерттеу әдістемесін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: реконструкция погребальных обрядов древних насельников, научное описание, сравнительно-сопоставительный, историко-культурный, историографический. При прикладной научно-исследовательских работах будут проведены картографические работы на археологических объектах, расчет среднестатистического размера (объема) памятников с учетом стандартных отклонений и формирование контуров керамических комплексов.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу тәсілдері: ежелгі тұрғындардың жерлеу ғұрыптарын реконструкциялау, ғылыми сипаттау, салыстыру-салғастыру, тарихи-мәдени, тарихнамалық. Ғылыми-зерттеу кезінде археологиялық нысандарда картографиялық жұмыстар жүргізу, стандартты ауытқуларды есепке ала отырып ескерткіштердің орта статистикалық үлкендігін (көлемін) есептеу және қыш ыдыс кешендерінің түрпаттамасын түзу секілді жұмыстар атқарылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : По результатам исследований внесены новые данные в реконструкцию истории отдельно взятого субрегиона в контексте сравнительного анализа истории сакских племен региона Жетысу по погребально-поминальным комплексам ранних кочевников урочища Сарытогай на курганных могильниках Шарын, Сарытогай и Темирлик. Опубликованы статьи с результатами научных исследований: 2 статьи КОКСОН МНВО РК, 1 доклад на конференции, итого: 3 статей. Помимо этого, была организована презентация музейной выставки "Культурный комплекс ранних кочевников урочища Сарытогай", на которой были представлены результаты научного исследования.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері бойынша Шарын, Сарытоғай және Темірлік обалы қорымдарындағы Сарытоғай аңғарындағы ерте көшпелілер жерлеу-ғұрыптық кешендері бойынша Жетісу өңіріндегі сақ-үйсін тайпаларының тарихын салыстырмалы талдау контекстінде жекелеген субаймақтың тарихын қайта құруға жаңа деректер енгізілді. Ғылыми зерттеулер нәтижесі бойынша мақалалар жарияланды: ҚР ҒЖБМ БҒСБК талаптры бойынша 2 мақала, конференцияда 1 баяндама, жалпы: 3 мақала. Сонымен қатар, «Сарытоғай аңғарындағы ерте көшпелілердің мәдени кешені» музейлік көрмесінің тұсаукесері ұйымдастырылып, ғылыми зерттеулердің нәтижелері ұсынылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : На основе материалов, выявленных по проекту, будут выявлены археологические памятники и комплексы ранних кочевников долины Шарын, в котором будут отражены отдельные вопросы формирования номадизма и культурно-хронологической атрибуции памятников в данном микрорегионе. Реализация и введение в научный оборот находок (артефактов), обнаруженных в ходе выполнения проекта, является наиболее эффективным средством (способом) популяризации в стране и на международном уровне. Также будут даны рекомендации к мероприятиям по обеспечению сохранности археологических памятников на территории урочища Сарытогай.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба бойынша анықталған материалдар негізінде Шарын аңғарындағы ерте көшпелілерінің археологиялық ескерткіштері мен кешендері анықталып, осы микроөңірде көшпеліліктің қалыптасуы мен ескерткіштердің мәдени-хронологиялық атрибуциясының жекелеген мәселелері көрініс беретін болады. Жобаны орындау барысында табылған олжаларды (артефактілерді) музей қорына өткізіп, ғылыми айналымға енгізу елімізде һәм халықаралық денгейде дәріптеудің аса тиімді көрнекті құралы (тәсілі) болып табылады. Сонымен қатар, Сарытоғай аңғарында орналасқан археологиялық ескерткіштерінің сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларға ұсыныс беру

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Комплексный (междисциплинарный) подход повышает эффективность внедрения результатов исследований в отечественную научную и музейную практику. Кроме того, ожидается широкое использование научных данных, полученных в результате исследования, в образовательных и туристических целях.

Efficiency (in Kazakh) : Кешенді (пәнаралық) тәсіл зерттеу нәтижелерін отандық ғылым және музейлік тәжірибеге енгізудің тиімділігін арттырады. Сонымен қатар, зерттеу нәтижесінде алынған ғылыми мәліметтерді білім беру мен туристік мақсаттарда кеңінен қолдану күтілуде.

Field of application (in Russian) : Комплексные археологические исследования и естественно-научные методы исследования, проведенные в урочище Сарытогай, вводят в научный оборот множество конкретных материалов. Также древние артефакты будут дополнены палеоклиматическими, ландшафтными, геолого-геоморфологическими данными. Кроме того, ожидается широкое использование научных данных, полученных в результате исследования, в образовательных и туристических целях.

Field of application (in Kazakh) : Сарытоғай аңғарында жүргізілген кешенді археологиялық зерттеулер мен жаратылыстану-ғылыми әдіс зерттеулері көптеген нақты материалдарды ғылыми айналымға енгізеді. Сондай-ақ, ежелгі артефактілер палеоклиматтық, ландшафтық, геолого-геоморфологиялық мәліметтермен толықтырылатын болады. Сонымен қатар, зерттеу нәтижесінде алынған ғылыми мәліметтерді білім беру мен туристік мақсаттарда кеңінен қолдану күтілуде.