The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований являются физические, геофизические, радиоэкологические процессы и факторы, оказывающие влияние на функционирование объектов атомной отрасли.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері: атом саласы объектілерінің жұмысына әсер ететін физикалық, геофизикалық, радиоэкологиялық процестер мен факторлар.

Aim of work (in Russian) : Цель программы – научно-техническое обоснование устойчивого и безопасного развития мирного использования атомной энергии, получение комплекса научно-обоснованных расчетно-теоретических и экспериментальных данных, необходимых для развития атомно-энергетической отрасли в Республике Казахстан.

Aim of work (in Kazakh) : Бағдарламаның мақсаты – Қазақстан Республикасында атом-энергетика саласын дамыту үшін атом энергиясын бейбіт мақсатта пайдалануды орнықты және қауіпсіз дамытуды ғылыми-техникалық негіздеу, қажетті ғылыми негізделген есептік-теориялық және эксперименттік деректер кешенін алу.

Методы исследования (на русском) : Экспериментальные исследования на ядерных реакторах, внереакторных стендах и материаловедческих комплексах; нейтронно-физические и теплогидравлические расчеты; геофизические, радиометрические, гамма-спектрометрические, радиохимические и цитогенетические исследования

Методы исследования (на казахском) : Ядролық реакторлардағы, реактордан тыс стендтердегі және материалтану кешендеріндегі эксперименттік зерттеулер; нейтрондық-физикалық және жылу-гидравликалық есептеулер; геофизикалық, радиометриялық, гамма-спектрометриялық, радиохимиялық және цитогенетикалық зерттеулер

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведены расчеты по моделированию тяжелой аварии с расплавлением активной зоны легководного реактора; подготовлено обоснование процесса фрагментации кориума в натриевом теплоносителе, внутриреакторных экспериментов на предельных параметрах реактора ИГР; установлены оптимальные параметры экспериментов со свинцово-литиевой эвтектикой на стенде ТиГрА; подготовлена аппаратурная база для испытания миниатюрных образцов; охарактеризованы структурные особенности композиционных порошков; рассчитаны режимы облучения на реакторе ИВГ.1М с образцами бетонов и конструкционных материалов; систематизированы данные образцов кориума, при моделировании тяжелой аварии на ВВР. Установлены закономерности накопления радионуклидов 137Cs и 3Н в системе «почва-сельскохозяйственные растения»; проведены исследования по очистке воды от техногенных радионуклидов сорбционными методами; определены сезонные колебания содержаний 2Н и 18О; выявлены коэффициенты отклонения от линии метеорных вод; разработаны методические рекомендации по оценке дозовой нагрузки на население в зоне влияния АЭС; выполнена оценка дозы облучения в масштабной аварийной радиационной/ядерной ситуации. Расширена сеть мониторинговых гидрогеолоогических скважин, изучены параметры грунтов физической модели; созданы сейсмические бюллетени; получены результаты мониторинговых наблюдений, проведена оценка технологии геофизического мониторинга.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жеңіл сулы реактордың актив аймағының балқуымен болатын ауыр аварияны модельдеу бойынша есептеулер жүргізілді; натрий жылу тасығышындағы кориумды фрагментациялау процесінің негіздемесі, ИГР реакторының шекті параметрлеріндегі реакторішілік эксперименттер дайындалды; ТиГрА стендінде қорғасын-литий эвтектикасымен жүргізілген эксперименттердің оңтайлы параметрлері анықталды; шағын үлгілерді сынау үшін аппаратуралық база дайындалды; композиттік ұнтақтардың құрылымдық ерекшеліктері сипатталды; ИВГ.1М реакторында бетондар мен конструкциялық материал үлгілерінің сәулелену режимдері есептелді; ССР реакторындағы ауыр аварияны модельдеу кезінде кориум үлгілерінің деректері жүйелендірілді. «Топырақ – ауыл шаруашылығы өсімдіктері» жүйесінде 137Cs және 3Н радионуклидтерінің жинақталу заңдылықтары анықталды; сорбциялық әдістермен суды техногендік радионуклидтерден тазарту бойынша зерттеулер жүргізілді; 2Н және 18О мөлшерінің маусымдық ауытқуы анықталды; метеорлық сулар желісінен ауытқу коэффициенттері анықталды; АЭС әсер ететін аймақтағы халықтың дозалық жүктемесін бағалау бойынша әдістемелік ұсынымдар әзірленді; ауқымды авариялық радиациялық / ядролық жағдайдағы сәулелену дозасына баға берілді. Мониторингтік гидрогеологиялық ұңғымалар желісі кеңейтілді, физикалық модель топырағының параметрлері зерттелді; сейсмикалық бюллетеньдер жасалды; мониторингтік бақылау нәтижелері алынды, геофизикалық мониторинг технологиясына баға берілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Расчет параметров внутриреакторного экспериментального устройства по моделированию аварийных режимов работы ядерных энергетических реакторов на предельном режиме работы реактора ИГР Система подачи газовых и парогазовых смесей различного состава в рабочую камеру экспериментальной установки ТиГрА Модернизированная информационно-управляющая система испытательной машины для испытаний на ползучесть миниатюрных образцов Экспериментальные исследований взаимодействия струи имитатора кориума с натриевым теплоносителем Инструментальный нейтронно-активационного анализа проб минерального сырья с использованием исследовательского реактора ИВГ.1М Лабораторные эксперименты в области подготовки счетных образцов для спектрометрического определения 226Ra Лабораторные эксперименты в области подготовки счетных образцов для спектрометрического определения 210Pb Подготовка экспериментальных образцов почвенных вытяжек для радиохимического определения трансурановых радионуклидов с целью исследования их подвижности и биологической доступности Очистка загрязненных вод сорбционным методом Оценка дозовой нагрузки на население в зоне влияния АЭС Модель для описания геологических процессов и гидрогеологических условия на участке «Гранитный» на основе геофизических, гидрогеологических и геологических данных» Усовершенствованная технология определения геоэлектрических параметров грунтов в естественном залегании. Сейсмологический бюллетень мирных ядерных взрывов

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : ИГР реакторының шекті жұмыс режимінде ядролық энергетикалық реакторлардың авариялық жұмыс режимдерін модельдеу бойынша реакторішілік эксперименттік құрылғының параметрлерін есептеу үшін компьютерлік модель әзірлеу ТиГрА эксперименттік қондырғысының жұмыс камерасына әртүрлі құрамдағы газ және бу-газ қоспаларын беру жүйесін әзірлеу Шағын үлгілердің жылжымалығын сынау машинасының жаңғыртылған ақпараттық басқару жүйесі Кориум имитаторы ағынының натрий жылу тасығышымен өзара әрекеттесуіне эксперименттік зерттеулер жүргізудің әдістемелік нұсқауларын әзірлеу ИВГ.1М зерттеу реакторын пайдалана отырып, минералдық шикізат сынамаларына аспаптық нейтрондық-активациялық талдау жүргізу әдістемесі 226Ra радионуклидін спектрометриялық анықтау үшін есептеу үлгілерін дайындау саласында зертханалық эксперименттер жүргізудің технологиялық схемасы 210Pb радионуклидін спектрометриялық анықтау үшін есептеу үлгілерін дайындау саласында зертханалық эксперименттер жүргізудің технологиялық схемасы Эксперименттік үлгілерді дайындаудың әдістемелік тәсілдері Ластанған суларды сорбциялық әдіспен тазарту бойынша әдістемелік ұсынымдар әзірлеу АЭС әсер ететін аймақтағы халықтың дозалық жүктемесін бағалау бойынша әдістемелік ұсынымдар әзірлеу Компьютерлік физикалық-геологиялық модель Табиғи шөгінділердегі топырақтың геоэлектрлік параметрлерін анықтаудың жетілдірілген технологиясы Бейбіт мақсаттағы ядролық жарылыстардың сейсмологиялық бюллетені

Level of implementation (in Russian) : Не предусмотрено

Level of implementation (in Kazakh) : Көзделмеген

Efficiency (in Russian) : Экспериментальные данные в обоснование повышения безопасности атомной энергетики, выбора функциональных и конструкционных материалов атомной и термоядерной энергетики. Разработка и совершенствование методов оценки влияния объектов ядерно-топливного цикла на окружающую среду и здоровье населения. Совершенствование системы мониторинга ядерных событий и радиационных аварий

Efficiency (in Kazakh) : Атом энергетикасының қауіпсіздігін арттыруды, атомдық және термоядролық энергетиканың функционалдық және конструкциялық материалдарын таңдауды негіздеуге арналған эксперименттік деректер. Ядролық-отын циклі объектілерінің қоршаған ортаға және халықтың денсаулығына әсерін бағалау әдістерін әзірлеу және жетілдіру. Ядролық оқиғалар мен радиациялық аварияларды мониторингілеу жүйесін жетілдіру.

Field of application (in Russian) : Атомная энергетика

Field of application (in Kazakh) : Атомдық және термоядролық энергетика