The object of research, development or design (in Russian) : микроорганизмы, уголь, гуминовая кислота, солелюбивые растения, почва, навоз, сельскохозяйственные культуры

The object of research, development or design (in Kazakh) : микроағзалар, көмір, гумин қышқылы, тұзды ортада өсетін өсімдіктер, топырақтар, көң, ауыл шаруашылығы дақылдары табылады

Aim of work (in Russian) : Разработать научно-прикладные основы комплексной переработки угольных отходов с использованием потенциала биологических систем для получения органоминеральных удобрений для улучшения плодородия почвы и увеличения урожайности сельскохозяйственных культур

Aim of work (in Kazakh) : топырақ құнарлылығын жақсарту және ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыру үшін органоминералды тыңайтқыштар алу үшін биологиялық жүйелердің әлеуетін пайдалана отырып, көмір қалдықтарын кешенді өңдеудің ғылыми-қолданбалы негіздерін әзірлеу болып табылады

Методы исследования (на русском) : физико-химические, микробиологические, фитопатологические, агрономические, биотехнологические, биоинформатические и молекулярно-генетические

Методы исследования (на казахском) : физика-химиялық, микробиологиялық, фитопатологиялық, агрономиялық, биотехнологиялық, биоинформатика және молекулалық генетика

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате исследований были определены содержания углерода, водорода, азота и других элементов в бурых углях Кумускудукского и Кузнецкого месторождений, золе и отходах теплоэлектроцентралей, а также в навозе крупного и мелкого рогатого скота. Идентифицированы функциональные углеродсодержащие группы с использованием инфракрасной, ядерно-магнитной резонансной и хроматомасс-спектроскопии. В лаборатории микробиологии ТОО «БИО-KATU» изучена микрофлора навоза, угля и ризосферы солелюбивых растений. Из различных субстратов выделено 149 новых штаммов, описаны их культурально-морфологические признаки, изучены биохимические и ростостимулирующие свойства, а также углепотребляющие способности. Проведен скрининг биосолюбилизирующих бактерий на селективных питательных средах и определена их солеустойчивости. Несмотря на высокие концентрации соли в среде полученные данные позволяют заключить, что штаммы 2Р, 4Р, 12Р, 39Р, 41Р, 42Р, 46Р, 48Р, 50Р, 54Р, 58Р, 60Р, 79Р, 84Р, 85Р, 91Р, 97Р, 104Р являются солеустойчивыми.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижесінде Күмісқұдық және Кузнецк кен орындарының қоңыр көміріндегі, жылу электр орталықтарының күлі мен қалдықтары, сондай-ақ ірі қара мен ұсақ малдың көңі құрамындағы көміртегі, сутегі, азот және басқа элементтер анықталды. Инфрақызыл, ядролық магниттік резонанстық және хроматомасса спектроскопиясын қолдана отырып, құрамында көміртегі бар функционалды топтар анықталды. "БИО-KATU" ЖШС микробиология зертханасында тұзды топырақтарда өсетін өсімдіктердің, көң, көмір және тамыр аймағы микрофлорасы зерттелді. Әр түрлі субстраттардан 149 жаңа штамм оқшауланған, олардың культуралды морфологиялық белгілері сипатталған, биохимиялық және өсуді ынталандыратын қасиеттері, сондай-ақ көмір тұтыну қабілеттері зерттелген. Селективті қоректік орталарда тұзды ерткіш бактериялардың скринингі жүргізілді және олардың тұзға төзімділігі анықталды. Ортадағы тұздың жоғары концентрациясына қарамастан 2Р, 4Р, 12Р, 39Р, 41Р, 42Р, 46Р, 48Р, 50Р, 54Р, 58Р, 58Р, 60Р, 79Р, 84Р, 85Р, 91Р, 97Р, 104Р штамдары тұзға төзімді деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : 1. Технические характеристики: - Основными компонентами минеральных органических мелиорантов являются гуминовые вещества, выделенные из бурого угля и угольной золы, прошедшей предварительный химический анализ. - Средний выход гуминовых кислот-7%, при использовании гидроимпульсного разряда увеличивается на 15-18%. - Зола имеет низкое содержание серы и высокую термическую стабильность, что делает ее безопасной и эффективной для использования в агрохимических препаратах. 2. экономическая эффективность: - Использование местных ресурсов (бурого угля и навоза) снижает себестоимость производства мелиорантов. - Применение органических мелиорантов способствует повышению урожайности сельскохозяйственных культур, снижению стоимости традиционных минеральных удобрений и повышению экологической устойчивости почв. - Анализ химического состава показал минимальное количество токсичных элементов, что позволяет избежать дополнительных затрат на очистку. 3. конструктивные особенности и уникальность: - Высокая сорбционная способность гуминовых кислот (размер пор около 5 нм) из-за микропористой структуры угля. - Многокомпонентный состав золы (Si, Mg, Ca, Fe), улучшающий структуру и питательные свойства почвы. - Ультразвуковая обработка и гидроимпульсный разряд улучшают физико-химические свойства мелиорантов, обеспечивают их равномерное распределение в почве. Main Design and Technical and Economic Indicators

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 1. Техникалық сипаттамалар: - Минералды органикалық мелиоранттардың негізгі құрамдастары қоңыр көмірден және алдын-ала химиялық талдаудан өткен көмір күлінен бөлінген гуминді заттар болып табылады. • Гумин қышқылдарының орташа шығымы - 7%, гидроимпульстік разрядты қолданғанда 15-18% -ға артады. • Күлдің құрамында күкірт аз және жоғары термиялық тұрақтылығы бар, бұл оны агрохимиялық препараттарда қолдану үшін қауіпсіз және тиімді етеді. 2. Экономикалық тиімділік: • Жергілікті ресурстарды (қоңыр көмір және көң) пайдалану мелиоранттар өндірісінің өзіндік құнын төмендетеді. • Органикалық мелиоранттарды қолдану ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыруға, дәстүрлі минералды тыңайтқыштардың құнын төмендетуге және топырақтың экологиялық тұрақтылығын жақсартуға ықпал етеді. • Химиялық құрамды талдау улы элементтердің ең аз мөлшерін көрсетті, бұл тазалауға қосымша шығындарды болдырмайды. 3. Құрылымдық ерекшеліктері мен бірегейлігі: • Көмірдің микрокеуекті құрылымына байланысты гумин қышқылдарының жоғары сорбциялық қабілеті (кеуек өлшемі шамамен 5 нм). • Топырақтың құрылымы мен қоректік қасиеттерін жақсартатын күлдің көпкомпонентті құрамы (Si, Mg, Ca, Fe). • Ультрадыбыстық өңдеу және гидроимпульстік разряд мелиоранттардың физика-химиялық қасиеттерін жақсартады, олардың топырақта біркелкі таралуын қамтамасыз етеді. Main Design and Technical and Economic Indicators

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Оптимизирована технология экстракции гуминовых кислот, с максимальным выходом при 4%-ной щелочной экстракции при 80°С в течение 120 минут. Полученные данные о составе и физико-химических характеристиках образцов позволили определить их агрохимическую ценность для применения в почвенном питании и удобрении.

Efficiency (in Kazakh) : 120 минут ішінде 80°С температурада 4% сілтілі экстракцияда максималды өнімділікпен гумин қышқылын алу технологиясы оңтайландырылды. Үлгілердің құрамы мен физика-химиялық сипаттамалары туралы алынған мәліметтер олардың топырақты қоректендіру мен тыңайтқышта қолдану үшін агрохимиялық құндылығын анықтауға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : почвоведение, микробиология, ботаника, защита растений, органическое земледелие, агрономия, экология

Field of application (in Kazakh) : топырақтану, микробиология, ботаника, өсімдіктерді қорғау, органикалық егіншілік, агрономия, экология