The object of research, development or design (in Russian) : Технологические схемы проведения горных выработок, средства крепления, напряженно-деформированное состояние массива

The object of research, development or design (in Kazakh) : Тау-кен жұмыстарының технологиялық схемалары, бекіту құралдары, массивтің кернеулі-деформациялық күйі

Aim of work (in Russian) : Создание рациональной технологии проведения горных выработок на основе воздействия на техногенное состояние массива вмещающих пород, с установлением ее оптимальных параметров в зависимости от горнотехнических условий разработки.

Aim of work (in Kazakh) : Негізгі тау-кен массасының техногендік күйіне әсер ету негізінде тау-кен жұмыстарын жүргізудің ұтымды технологиясын, игерудің тау-кен техникалық шарттарына байланысты оның оңтайлы параметрлерін белгілеу.

Методы исследования (на русском) : Методология выполнения включает комплекс научно-прикладных исследовательских работ: планирование натурных и модельных экспериментов; анализ и мониторинг геолого-структурных и гидрогеологических условий прибортового массива горных пород месторождения и имеющихся данных по физико-механическим свойствам горных пород с изучением структурного строения массива горных пород по результатам геологических изысканий с определением расчетных прочностных характеристик пород; кинематический анализ устойчивости сдвижения; аналитическое моделирование напряженно-деформированного состояния массива; проектирование параметров карьера, шахты, рудника; стендовые испытания различных активных крепежных систем и средств; опытно-промышленные испытания партий образцов средств распределения смол в массиве в шахтных условиях; статистическая и аналитическая обработка полученных результатовчисленный метод конечных элементов с определением рейтинга прочности пород и коэффициента запаса устойчивости горного массива; построение геотехнической, каркасной, блочной и геомеханической моделей месторождения, технико-экономическая оценка эффективности и определение области применения технологических разработок.

Методы исследования (на казахском) : Іске асыру әдістемесі ғылыми-қолданбалы зерттеу жұмыстарының кешенін қамтиды: толық масштабты және үлгілік эксперименттерді жоспарлау; кен орнының жақын шеткі тау-кен массасының геологиялық, құрылымдық және гидрогеологиялық жағдайларын талдау және мониторингі және геологиялық түсіру жұмыстарының нәтижелері бойынша тау-кен массасының құрылымдық құрылымын зерттей отырып, тау жыныстарының физикалық-механикалық қасиеттері туралы қолда бар мәліметтер жыныстардың есептелген беріктік сипаттамаларын анықтаумен; ығысу орнықтылығын кинематикалық талдау; массивтің кернеулі-деформациялық күйін аналитикалық модельдеу; карьердің, шахтаның, шахтаның параметрлерін жобалау; әртүрлі белсенді бекіту жүйелері мен құралдарын стендтік сынау; шахта жағдайында массивтегі шайыр тарату құралдарының үлгілерінің партияларын тәжірибелік сынақтан өткізу; алынған нәтижелерді статистикалық және аналитикалық өңдеу тау жыныстарының беріктігінің көрсеткішін және тау массасының тұрақтылығының қауіпсіздік коэффициентін анықтай отырып, соңғы элементтердің сандық әдісін; кен орнының геотехникалық, қаңқалық, блоктық және геомеханикалық үлгілерін салу, тиімділігін техникалық-экономикалық бағалау және технологиялық әзірлемелердің көлемін анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Произведен анализ технологических схем проведения подготовительных горных выработок на шахтах и рудниках, нормативных документов и паспортов крепления, механизмов проявления горного давления при проведении подготовительных выработок, влияния горно-геологических и горнотехнических факторов на параметры деформации горных пород, методов оценки прочности и устойчивости пород в массиве. Выполнен обзор технологических схем проведения подготовительных горных выработок на шахтах и рудниках, паспортов крепления сопряжений лав с примыкающими выемочными выработками и сопряжений пересекающихся выработок, горных выработок вспомогательного назначения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шахталар мен шахталардағы дайындық тау-кен жұмыстарын жүргізудің технологиялық сызбаларына, нормативтік құжаттарға және бекіту паспорттарына, дайындық жұмыстары кезінде тау-кен қысымының көріну механизмдеріне, тау-кен-геологиялық және тау-кен-техникалық факторлардың тау-кен-геологиялық және тау-кен-техникалық факторлардың кеніштердің параметрлеріне әсері талданды. тау жыныстарының деформациясы, массивтегі тау жыныстарының беріктігі мен орнықтылығын бағалау әдістері. Шахталар мен шахталарда дайындық тау-кен жұмыстарын жүргізудің технологиялық сызбалары, ұзын қабырғалардың іргелес қазбалармен және қиылысатын қазбалардың интерфейстерімен және қосалқы мақсаттағы кен қазбаларының интерфейстерін бекіту паспорттары қарастырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Сделан патентный поиск по направлению формирование рациональной технологии проведения горных выработок на основе воздействия на техногенное состояние массива вмещающих пород: сталеполимерный анкер и его составляющие; способам установки сталеполимерных анкеров и конструкций сталеполимерной анкерной крепи; фрикционного трубчатого анкера и раздувающегося адаптера для него; малогабаритная смесительно-зарядная машина для подземных горных работ с адаптером; адаптеров для перфораторов; адаптера производства ТОО СП «Минова-Казахстан». Выполнен анализ современного состояния, технологии очистных и подготовительных работ, технологических схем упрочнения горного массива скрепляющими составами, средств закрепления горных выработок с использованием химических смол, эффективности применения анкерного крепления выработок, существующих методик обоснования параметров анкерного крепления подготовительных выработок на шахтах УД АО «Qarmet» и рудниках ТОО «Казцинк», ТОО «Корпорация Казахмыс». Проанализированы: применение синтетических смол в угольных шахтах; средства для горно-подготовительных работ с управлением свойствами породного массива; технология крепи в выработках угольных и рудных шахт с учетом геомеханического состояния пород; конструкции крепи в выработках рудных шахт с учетом геомеханики пород; схемы крепления кровли армокаркасами на Южно-Жезказганском руднике ПО «Жезказганцветмет».

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі тау-кен массасының техногендік күйіне әсер ету негізінде тау-кен жұмыстарын жүргізудің ұтымды технологиясын құру бағытында патенттік іздестіру жүргізілді: болат-полимерлі анкер және оның құрамдас бөліктері; болат-полимерлі анкерлерді және болат-полимерлі якорь құрылымдарын орнату тәсілдерін; үйкеліс құбырлы якорь және оған арналған үрлеу адаптері; адаптері бар жерасты тау-кен жұмыстарына арналған шағын өлшемді араластырғыш және зарядтау машинасы; айналмалы балғаларға арналған адаптерлер; «Минова-Қазақстан» БК» ЖШС шығарған адаптер. Ағымдағы жағдайды талдау, тазарту және дайындық жұмыстарының технологиясы, тау-кен массасын бекіту құрамдарымен нығайтудың технологиялық схемалары, химиялық шайырларды қолдану арқылы кен қазбаларын бекіту құралдары, қазбаларды анкерлік бекітуді қолданудың тиімділігі, параметрлерді негіздеудің қолданыстағы әдістері. «Qarmet» АҚ ӨД кеніштеріндегі және «Казцинк» ЖШС, «Қазақмыс Корпорациясы» ЖШС кеніштеріндегі дайындық жұмыстарын анкерлік бекіту. Анализ жасалған: көмір шахталарында синтетикалық шайырларды қолдану, тау-кен дайындық жұмыстарына арналған құралдар, геомеханикалық жағдайды ескере отырып, көмір және кен шахталарындағы тіреу технологиясы мен конструкциялары, сондай-ақ «Жезказганцветмет» АҚ Оңтүстік-Жезказған кенішіндегі төбе тіреулерінің армокаркас жүйелері.

Level of implementation (in Russian) : Произведено обследование и мониторинг состояния контура и крепи горных выработок, закрепленных анкерной крепью и их сопряжений с выдачей рекомендаций по их дальнейшей эксплуатации и приведению их в безопасное состояние; изучение (исследования) характера проявлений горного давления в окрестностях очистных и подготовительных горных выработок в зависимости от горно-геологических факторов и горнотехнических условий эксплуатации с использованием современной приборной базы, анализ дефектности подготовительных и очистных горных выработок, призабойного пространства.

Level of implementation (in Kazakh) : Зәкірлік тіректермен және олардың интерфейстерімен бекітілген кеніш қазбаларының контуры мен тіректерінің жай-күйін тексеру және бақылау, оларды одан әрі пайдалану және қауіпсіз жағдайға келтіру бойынша ұсыныстар беру арқылы; тау-кен-геологиялық факторларға және тау-кен жұмыстарын пайдалану жағдайларына байланысты өндіріс пен кен қазбалары маңындағы тау-кен қазбаларының қысымының көріністерінің сипатын заманауи приборларды пайдалана отырып зерделеу (зерттеу), кен қазбаларын игеру мен өндірудегі ақауларды талдау және төменгі- тесік кеңістігі.

Efficiency (in Russian) : На основании данных, полученных в ходе исследований и расчётов, будут разработаны рациональная технология проведения горных выработок на основе воздействия на техногенное состояние массива вмещающих пород, способы, системы и средства крепления для повышение эксплуатационной надежности горных выработок и выполнен аналитический дизайн крепи. Это позволит создать технологические схемы обеспечения устойчивости горных выработок с использованием анкерного и комбинированного крепления на основе изученных закономерностей развития геомеханических процессов при ведении горных работ подземным способом на угольных и рудных шахтах.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеулер мен есептеулер кезінде алынған мәліметтер негізінде негізгі тау-кен массасының техногендік күйіне әсер ету негізінде тау-кен жұмыстарын жүргізудің ұтымды технологиясы, тау-кен жұмыстарының пайдалану сенімділігін арттыру үшін бекіту әдістері, жүйелері және құралдары, және тіреудің аналитикалық жобасы орындалады. Бұл көмір және рудалы кеніштердегі жерасты өндіру кезінде геомеханикалық процестерді дамытудың зерттелген заңдылықтары негізінде якорьді және біріктірілген бекітуді пайдалана отырып, кен қазбаларының тұрақтылығын қамтамасыз етудің технологиялық схемаларын жасауға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Горнодобывающая промышленность

Field of application (in Kazakh) : Тау-кен өнеркәсібі