The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования – базовые отрасли экономики Республики Казахстан в контексте их структурно-технологической модернизации на основе ESG-подходов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектіcі – ESG-тәсілдер негізінде оларды құрылымдық-технологиялық жаңғырту контекстіндегі Қазақстан Республикасы экономикасының базалық салалары.

Aim of work (in Russian) : Цель программы – на основе теоретико-методологического обобщения международного опыта, проведения анализа, оценки потенциала устойчивого развития предприятий и обоснования прогнозных сценариев разработать стратегию структурно-технологической модернизации базовых отраслей экономики Республики Казахстан с учетом подходов ESG.

Aim of work (in Kazakh) : Бағдарламаның мақсаты - халықаралық тәжірибені теориялық-әдіснамалық жалпылау, талдау жүргізу, кәсіпорындардың тұрақты даму әлеуетін бағалау және болжамды сценарийлерді негіздеу негізінде ESG тәсілдерін ескере отырып, Қазақстан Республикасы экономикасының базалық салаларын құрылымдық-технологиялық жаңғырту стратегиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : В работе были использованы методы теоретического анализа и систематического обзора литературы (Systematic Bibliographic Review), с помощью которых были обоснованы концепции, подходы и критерии структурно-технологической модернизации национальной экономики с учетом ESG-подходов. На основе использования методов системного моделирования были выявлены ключевые ESG-параметры, необходимые для стратегического планирования развития предприятий. Для обработки собранных данных и визуализации результатов применялись специализированные программные инструменты и платформы Canva, ATLAS.ti, Python, Whimsical, VOSviewer и другие.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста әдебиеттерді теориялық талдау және жүйелі шолу әдістері (systematic Bibliographic Review) қолданылды, олардың көмегімен ESG-тәсілдерін ескере отырып, ұлттық экономиканы құрылымдық-технологиялық жаңғыртудың тұжырымдамалары, тәсілдері мен критерийлері негізделді. Жүйелік модельдеу әдістерін қолдану негізінде кәсіпорындардың дамуын стратегиялық жоспарлау үшін қажетті негізгі ESG параметрлері анықталды. Жиналған деректерді өңдеу және нәтижелерді визуализациялау үшін Canva, ATLAS.ti, Python, Whimsical, VOSviewer және т.б. арнайы бағдарламалық құралдар мен платформалар қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна заключается в том, что обоснованы теоретико-методологические основы, критерии и принципы структурно-технологической модернизации национальной экономики с учетом подходов ESG в условиях глобального энергетического перехода, а также разработаны подходы к стратегическому планированию развития предприятий с использованием методов имитационного моделирования и ESG-факторов. Основные результаты первого этапа исследований (2024г.): - на основе аналитического обзора научной литературы были систематизированы и обоснованы теоретико-методологические основы структурно-технологической модернизации национальной экономики с учетом подходов устойчивого развития и ESG; - обоснованы концепции, критерии и принципы ESG для целей технологической модернизации национальной экономики на основе обобщения опыта стран ОЭСР с большим углеродным потенциалом; - на основе анализа научной литературы и международного опыта разработана система показателей для оценки эффективности использования природных, человеческих и управленческих ресурсов в базовых отраслях экономики Казахстана; - разработаны методологические подходы по интеграции ESG-факторов в стратегическое планирование с использованием имитационного моделирования для повышения устойчивости и конкурентоспособности предприятий Казахстана; - разработана структура, дизайн, модули и основные разделы цифровой платформы для оценки системы показателей различных ресурсов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ғылыми жаңалық мынада: жаһандық энергетикалық ауысу жағдайындағы ESG тәсілдерін ескере отырып, ұлттық экономиканы құрылымдық-технологиялық жаңғыртудың теориялық-әдіснамалық негіздері, критерийлері мен қағидаттары негізделген, сондай-ақ Имитациялық модельдеу әдістері мен ESG-факторларын пайдалана отырып, кәсіпорындарды дамытуды стратегиялық жоспарлауға тәсілдер әзірленген. Зерттеудің бірінші кезеңінің негізгі нәтижелері (2024ж.): - ғылыми әдебиеттерді талдамалық шолу негізінде тұрақты даму және ESG тәсілдерін ескере отырып, ұлттық экономиканы құрылымдық-технологиялық жаңғыртудың теориялық-әдіснамалық негіздері жүйелендірілді және негізделді; - үлкен көміртегі әлеуеті бар ЭЫДҰ елдерінің тәжірибесін жинақтау негізінде ұлттық экономиканы технологиялық жаңғырту мақсаттары үшін ESG тұжырымдамалары, критерийлері мен қағидаттары негізделген; - ғылыми әдебиеттер мен халықаралық тәжірибені талдау негізінде Қазақстан экономикасының базалық салаларында табиғи, адами және басқарушылық ресурстарды пайдалану тиімділігін бағалау үшін көрсеткіштер жүйесі әзірленді; - Қазақстан кәсіпорындарының тұрақтылығы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін имитациялық модельдеуді пайдалана отырып, ESG-факторларын стратегиялық жоспарлауға интеграциялау бойынша әдіснамалық тәсілдер әзірленді; - әртүрлі ресурстардың көрсеткіштер жүйесін бағалау үшін цифрлық платформаның құрылымы, дизайны, модульдері және негізгі бөлімдері әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : По результатам исследований на первом этапе (2024г.) подготовлены и поданы 2 научные работы общим объемом около 2,0 п. л., в том числе подана 1 научная публикация в журнале базы Scopus (выше 0,35 процентиль по CiteScore), 1 – в отечественных изданиях, рекомендованных КОКНВО (в печати).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері бойынша бірінші кезеңде (2024ж.) жалпы көлемі шамамен 2,0 б.п. болатын 2 ғылыми жұмыс дайындалып, ұсынылды, оның ішінде Scopus базасының журналында 1 ғылыми жарияланым (CiteScore бойынша 0,35 процентильден жоғары), 1 – ҒЖБССҚК ұсынған отандық басылымдарда (баспасөзде) ұсынылды.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : В результате реализации программы будут разработаны научно обоснованные подходы и рекомендации, направленные на модернизацию экономики Казахстана на основе ESG-принципов. Интеграция ключевых параметров ESG в стратегическое планирование позволит оптимизировать использование природных, человеческих и управленческих ресурсов, что обеспечит устойчивое развитие и повысит конкурентоспособность национальной экономики. Созданные методологии и цифровые инструменты предоставят возможность проводить глубокий анализ эффективности использования ресурсов, что станет основой для формирования инновационных и экологически ориентированных производств в базовых отраслях экономики. Данный подход обеспечит: - создание новых рабочих мест; - снижение экологической нагрузки в ключевых отраслях; - укрепление позиций Казахстана на международных рынках устойчивого развития.

Efficiency (in Kazakh) : Бағдарламаны іске асыру нәтижесінде ESG-қағидаттары негізінде Қазақстан экономикасын жаңғыртуға бағытталған ғылыми негізделген тәсілдер мен ұсынымдар әзірленетін болады. ESG негізгі параметрлерін стратегиялық жоспарлауға интеграциялау табиғи, адами және басқару ресурстарын пайдалануды оңтайландыруға мүмкіндік береді, бұл тұрақты дамуды қамтамасыз етеді және ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттырады. Құрылған әдіснамалар мен цифрлық құралдар экономиканың базалық салаларында инновациялық және экологиялық бағдарланған өндірістерді қалыптастыру үшін негіз болатын ресурстарды пайдалану тиімділігіне терең талдау жүргізуге мүмкіндік береді. Бұл тәсіл мыналарды қамтамасыз етеді: - жаңа жұмыс орындарын құру; - негізгі салалардағы экологиялық жүктемені азайту; - Қазақстанның орнықты дамудың халықаралық нарықтарындағы ұстанымдарын нығайту.

Field of application (in Russian) : Потенциальные потребители: Администрация Президента РК, Правительство РК, Министерство энергетики РК, Министерство индустрии и строительства, Министерство национальной экономики, Министерство науки и высшего образования, Министерство здравоохранения РК, Министерство труда и социальной защиты населения РК, Министерство сельского хозяйства, Министерство торговли и интеграции РК, местные органы власти, вузы и колледжи и др.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері ҚР Президенті Әкімшілігі, ҚР Үкіметі, ҚР Энергетика министрлігі, Индустрия және құрылыс министрлігі, Ұлттық экономика министрлігі, Ғылым және жоғары білім министрлігі, ҚР Денсаулық сақтау министрлігі, ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі, Ауыл шаруашылығы министрлігі, ҚР сауда және интеграция министрлігі, жергілікті билік органдары, жоғары оқу орындары мен колледждер және т. б. қолдануына арналған.