The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются мелководный Казахстанский сектор Северного Каспия

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны Солтүстік Каспийдің таяз қазақстандық секторы болып табылады

Aim of work (in Russian) : Организация непрерывно действующего спутникового мониторинга Казахстанского сектора Северного Каспия, термохалинной структуры вод и отборы проб воды на содержание фитопланктона и других загрязняющих веществ.

Aim of work (in Kazakh) : Солтүстік Каспийдің қазақстандық секторының үздіксіз жұмыс істейтін спутниктік мониторингін, судың термохалиндік құрылымын және фитопланктон мен басқа да ластаушы заттардың құрамына су сынамаларын алуды ұйымдастыру.

Методы исследования (на русском) : На данном этапе проекта проводился экспериментальные исследования для достижения намеченных целей. Произведён отбор проб материала микробиальных и макрофитных сообществ прибрежной зоны, при этом в каждой точке отбора брали по две пробы: одну из них фиксировали для обработки в стационарной лаборатории, а другую исследовали на месте постоянной дислокации экспедиции методами световой микроскопии, с подробным фотодокументированием характерных особенностей строения живых сообществ, термохалинные измерения поверхностного слоя вдоль трека судна с помощью с помощью проточной зондирующей системы, состоящей из подающего забортную воду центробежного насоса производительностью около 1 л/с и уложенных в специальный контейнер емкостью 30 литров на палубе зондов SBE 19plus и YSI 6600. Химический анализ отобранных проб воды проводили согласно утвержденным методикам проведения измерений.

Методы исследования (на казахском) : Жобаның осы кезеңінде белгіленген мақсаттарға жету үшін эксперименттік зерттеулер жүргізілді. Жағалау аймағының микробиалды және макрофиттік қауымдастықтарының материалынан сынамалар алынды, бұл ретте әрбір іріктеу нүктесінде екі сынама алынды: олардың біреуі стационарлық зертханада өңдеу үшін бекітілді, ал екіншісі экспедицияның тұрақты орналасқан жерінде жарық микроскопиясы әдістерімен зерттелді, тірі қауымдастықтар құрылымының тән ерекшеліктерін егжей-тегжейлі фотоқұжаттаумен, кеме жолы бойындағы беткі қабатты термохалинді өлшеу ағынды зондтау жүйесінің көмегімен, өнімділігі шамамен 1 л/с центрифугалық сорғыдан тұратын және SBE 19plus және YSI 6600 зондтарының палубасында сыйымдылығы 30 литр болатын арнайы контейнерге салынған. Алынған су сынамаларына химиялық талдау өлшеу жүргізудің бекітілген әдістемелеріне сәйкес жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Создан архив спутниковых радиолокационных и оптических изображений казахстанского сектора Северного Каспия, метеорологической информации на основе данных метеостанции аэропорта Атырау с шагом 30 мин и метеостанции Форт-Шевченко с шагом 3 часа за 2015-2024 гг., получены новые данные о термохалинных полях в Казахстанском секторе Северного Каспия в условиях снижения его уровня, изучены гидробиологические процессы в прибрежной зоне Восточного и Северного Каспия.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Солтүстік Каспийдің қазақстандық секторының спутниктік радиолокациялық және оптикалық бейнелерінің мұрағаты, Атырау әуежайының 30 мин қадаммен метеостанциясы және Форт-Шевченко метеостанциясының 2015-2024 жж. 3 сағат қадаммен деректері негізінде метеорологиялық ақпарат құрылды, оның деңгейінің төмендеуі жағдайында Солтүстік Каспийдің қазақстандық секторындағы термохалиндік өрістер туралы жаңа деректер алынды, Шығыс және Солтүстік Каспий аймағында гидробиологиялық процестер зерделенді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проект непосредственно направлен на решение актуальных задач социально-экономического и научно-технического развития Республики Казахстан, поскольку связан с мониторингом Казахстанского сектора Северного Каспия, что чрезвычайно важно для экологии моря и побережья. Региональное изменение климата приводит к продолжающемуся с 1995 года обмелению Каспийского моря, которое может продолжаться и в следующие десятилетия, что может привести к нарушению нормальной работы портов, морской нефтегазовой отрасли, повреждению подводных трубопроводов стамухами, значительной осушке берега, кардинальному изменению прибрежной полосы и экологического состояния прибрежной зоны. Поэтому результаты проекта будут несомненно важны для администрации портов, городов и районов, прилегающих к Казахстанскому сектору Северного Каспия.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық және ғылыми-техникалық дамуының өзекті міндеттерін шешуге тікелей бағытталған, өйткені ол теңіз бен жағалау экологиясы үшін өте маңызды Солтүстік Каспийдің қазақстандық секторының мониторингімен байланысты. Өңірлік климаттың өзгеруі 1995 жылдан бері жалғасып келе жатқан Каспий теңізінің таяздануына алып келеді, ол алдағы онжылдықтарда да жалғасуы мүмкін, бұл порттардың, теңіз мұнай-газ саласының қалыпты жұмысының бұзылуына, су асты құбырларының кемпірлердің зақымдануына, жағалаудың айтарлықтай құрғауына, жағалау белдеуінің түбегейлі өзгеруіне және жағалау аймағының экологиялық жағдайына әкелуі мүмкін. Сондықтан жобаның нәтижелері Солтүстік Каспийдің қазақстандық секторына іргелес порттардың, қалалар мен аудандардың әкімшілігі үшін сөзсіз маңызды болады.

Level of implementation (in Russian) : В данном отчетном периоде проведен сбор данных со спутника MODIS-Terra среднего пространственного разрешения (250 м), оптические изображения со спутника Sentinel-2 высокого пространственного разрешения (20 м), и радиолокационные изображения со спутника Sentinel-1 высокого пространственного разрешения (20 м), осуществлялись термохалинные измерения поверхностного слоя вдоль трека судна, В период осенней экспедиции, с 11 по 18 октября 2024 года, был выполнен ряд исследовательских работ, направленных на изучение гидробиологических процессов в прибрежной зоне Восточного и Северного Каспия. Полученная информация будет использована в 2025 г. для оценки пространственно-временных характеристик в последующих работах.

Level of implementation (in Kazakh) : Осы есепті кезеңде орташа кеңістіктік ажыратымдылықтағы MODIS-Terra спутнигінен (250 м) деректер, жоғары кеңістіктік ажыратымдылықтағы Sentinel-2 спутнигінен (20 м) оптикалық кескіндер және жоғары кеңістіктік ажыратымдылықтағы (20 м) Sentinel-1 спутнигінен радиолокациялық кескіндер жиналды, кеме жолы бойындағы жер үсті қабатын термохалинді өлшеу жүргізілді, Күзгі экспедиция кезеңінде, 2024 жылғы 11-18 қазан аралығында Шығыс және Солтүстік Каспий жағалауындағы гидробиологиялық процестерді зерттеуге бағытталған бірқатар зерттеу жұмыстары жүргізілді. Алынған ақпарат 2025 жылы кейінгі жұмыстардағы кеңістіктік-уақыттық сипаттамаларды бағалау үшін пайдаланылады.

Efficiency (in Russian) : Подобные измерения и исследования в Казахстанском секторе Северного Каспия, который является одним из наименее изученных районов Каспийского моря, систематически будут выполняться впервые

Efficiency (in Kazakh) : Каспий теңізінің ең аз зерттелген аудандарының бірі болып табылатын Солтүстік Каспийдің қазақстандық секторындағы осындай өлшемдер мен зерттеулер жүйелі түрде алғаш рет орындалатын болады

Field of application (in Russian) : Полученная информация будет использована в 2025 г. для оценки пространственно-временных характеристик изменчивости сгонно-нагонных явлений и ледяного покрова Северного Каспия.

Field of application (in Kazakh) : Алынған ақпарат 2025 жылы Солтүстік Каспийдің толу-толтыру құбылыстары мен мұз қабатының өзгергіштігінің кеңістіктік-уақыттық сипаттамаларын бағалау үшін пайдаланылатын болады.