Inventory number | IRN | Number of state registration | ||
---|---|---|---|---|
0324РК01906 | AP19679667-KC-24 | 0123РК00908 | ||
Document type | Terms of distribution | Availability of implementation | ||
Краткие сведения | Gratis | Number of implementation: 0 Not implemented |
||
Publications | ||||
Native publications: 1 | ||||
International publications: 0 | Publications Web of science: 0 | Publications Scopus: 0 | ||
Patents | Amount of funding | Code of the program | ||
0 | 25443751 | AP19679667 | ||
Name of work | ||||
Военная история западного региона Казахстана (XVIII -XX вв.) | ||||
Type of work | Source of funding | Report authors | ||
Fundamental | Жумагулов Болат Сагидоллаевич | |||
0
0
0
0
|
||||
Customer | МНВО РК | |||
Information on the executing organization | ||||
Short name of the ministry (establishment) | МНВО РК | |||
Full name of the service recipient | ||||
НАО "Казахский национальный педагогический университет имени Абая" | ||||
Abbreviated name of the service recipient | НАО "КазНПУ им.Абая" | |||
Abstract | ||||
Основная идея – в рамках программы «Архив – 2025», посвященной изучению архивных материалов, возникает необходимость создания единого труда, который содержит в себе Военную историю западных регионов Казахстана по всем направлениям, обхватывающим с XVIII в. по XX в. Глубокое, всестороннее изучение неисследованных фрагментов из истории из архивов Республики Казахстан и Российской Федерации дает возможность создать новую уникальную монографию, которая будет содержать в себе военную историю западных регионов Казахстана в XVIII-ХХ вв, которая на текущий момент не имеет аналогов. Негізгі идея – мұрағат материалдарын зерттеуге арналған «Архив – 2025» бағдарламасы аясында 18 ғасырдан 20 ғасырға дейінҚазақстанның батыс өңірлерінің әскери тарихын қамтитын, барлық облыстар бойынша біртұтас еңбек жасау қажеттілігі туындады. Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының мұрағаттарынан алынған зерттелмеген тарих үзінділерін терең, жан-жақты зерттеу Қазақстанның 18-20 ғасырлардағы батыс аймақтарының әскери тарихын қамтитын жаңа бірегей монография жасауға мүмкіндік береді. қазіргі уақытта аналогы жоқ. Целью исследования является глубокое, всестороннее изучение и сформирование целостного представления об военной истории западных регионов Казахстана в XVIII-ХХвв., на основе исторических архивов как средства формирования патриотизма исторического сознания, предоставляющий возможности для сохранения и широкого использования исторических материалов и результатом которого будет выпуск исторической монографии. Зерттеудің мақсаты XVIII-ХХ ғасырлардағы Қазақстанның батыс өңірлерінің әскери тарихы туралы терең, жан-жақты зерделеу және тұтас идеяны қалыптастыру болып табылады., тарихи мұрағаттар негізінде тарихи сананың патриотизмін қалыптастыру құралы ретінде, тарихи материалдарды сақтауға және кеңінен қолдануға мүмкіндік береді және нәтижесінде тарихи монография шығарылады. Теоретико-методологическую основу проекта составляет совокупность методов исследования, как специальных, так и общенаучных. Методология проекта базируется на общих принципах объективности и историзма. Также в проекте применяется ряд типичных для историографических исследований методов: хронологический метод проблемный метод, перспективный метод, наиболее распространенных в исторических исследованиях, таких как системный метод, метод анализа, дедуктивный и индуктивный методы, логический анализ, метод синтеза. Жобаның теориялық және әдістемелік негізі арнайы және жалпы ғылыми зерттеу әдістерінің жиынтығы болып табылады. Жоба әдістемесі объективтілік пен тарихшылдықтың жалпы принциптеріне негізделген. Жобада сонымен қатар тарихнамалық зерттеуге тән бірқатар әдістер қолданылады: хронологиялық әдіс, проблемалық әдіс, перспективалық әдіс, тарихи зерттеулерде жиі кездесетін жүйелі әдіс, талдау әдісі, дедуктивті және индуктивті әдістер, логикалық талдау, синтез әдісі. Новизна предлагаемого проекта состоит в том, что в отечественной науке будет разработано первое комплексное научное исследование, анализирующее военную историю западных регионов Казахстана по всем направлениям, где его результатом будет выпуск исторической монографии «Военная история западных регионов Казахстана в XVIII-ХХ вв.». Историография проблемы исследования военной истории показала, что скрупулёзно были исследованы многие ее стороны, но попытка показать труд работников военных комиссариатов Казахстана, ежедневно приближавших победу, в данной работе предпринимается впервые. В этом смысле результаты исследований по проекту не имеют существующую аналогию. По проекту было рассмотрено около 300 различных литератур. По проекту была осуществлена научная командировка в г. Атырау, г. Актобе, г. Уральск, г. Москва и в г. Астрахань. Также были исследованы архивные материалы в Центральном государственном архиве РК. В Казахском национальном педагогическом университете был организован проведен научный семинар «Новые страницы военной истории Западного Казахстана». Окончательно одобрена структура монографии, а ее параграф разделен на каждого из исследователей. Опубликовано 4 статьи в СМИ. Члены исследовательской группы принимали участие в апробирование результатов своих исследовании в конференциях где они раскрыли новые раннее не изученные архивные документы. Было выпущено 2 статьи в журналах входящие в перечеь КОКСНВО. Готовится статья для публикации в журналах входящий в Scopus. Ұсынылып отырған жобаның жаңалығы мынада: отандық ғылымда Қазақстанның батыс өңірлерінің әскери тарихын барлық бағыттар бойынша талдайтын алғашқы кешенді ғылыми зерттеу әзірленетін болады, оның нәтижесі "XVIII-ХХ ғасырлардағы Қазақстанның батыс өңірлерінің әскери тарихы" тарихи монографиясын шығару болады. Әскери тарихты зерттеу проблемасының тарихнамасы оның көптеген тараптары Мұқият зерттелгенін көрсетті, бірақ күн сайын жеңіске жақындаған Қазақстан әскери комиссариаттары қызметкерлерінің еңбегін көрсету әрекеті осы жұмыста алғаш рет жүргізілуде. Бұл тұрғыда жоба бойынша зерттеу нәтижелерінің бар ұқсастығы жоқ. Жоба бойынша 300-ге жуық түрлі әдебиеттер қаралды. Жоба бойынша Атырау, Ақтөбе, Орал, Мәскеу және Астрахань қалаларында ғылыми іссапар жүзеге асырылды. Сондай-ақ, ҚР Орталық мемлекеттік мұрағатында Мұрағат материалдары зерттелді. Қазақ ұлттық педагогикалық университетінде "Батыс Қазақстан әскери тарихының жаңа беттері"атты ғылыми семинар ұйымдастырылды. Монографияның құрылымы түпкілікті мақұлданды және оның абзацы зерттеушілердің әрқайсысына бөлінді. БАҚ-та 4 мақала жарияланды. Зерттеу тобының мүшелері қатысты конференциялардағы зерттеу нәтижелерін тексеру онда олар бұрын зерттелмеген жаңа мұрағаттық құжаттарды ашты. ҒЖБССҚЕК тізбесіне кіретін журналдарда 2 мақала жарияланды. Scopus-қа кіретін журналдарда жариялау үшін мақала дайындалуда. В истории Казахстана существуют ряд проблем, которые были камнем преткновения для исследователей, стремящихся к изучению и выявление объективной интерпретации исторических событий и явлений. В основном в период независимости началось изучение некоторых аспектов истории не только общей истории, но и в конкретных направлениях в истории. Подход ученых к освещению и оценке военной истории Казахстана в целом предполагал обоснование заранее утвержденных идеологических и политических выводов. Многие проблемы военных лет вообще нельзя было затрагивать. Это относилось, прежде всего, восстании XVIII-XIX вв. в младшем жузе, боевые действие в западном регионе Казахстана в годы Гражданской войны, роль западных регионов Каз СР в годы Великой Отечественной войне и Афганской войне. и некоторым другим вопросам. В результате изучения большого количества публикаций Военной истории можно сделать вывод, что казахстанскими историками были освещены лишь отдельные вопросы о боевых действий. Комплексный анализ деятельности войск и восставших казахов, их быт, их военная и материальная подготовка, а также интерпретация военной истории с истории экономики, культуры, общества, и религий в западных областей Казахстана не проводились. Қазақстан тарихында тарихи оқиғалар мен құбылыстарды зерттеуге және объективті түсіндіруге ұмтылған зерттеушілер үшін кедергі болған бірқатар проблемалар бар. Негізінен тәуелсіздік кезеңінде тарихтың тек жалпы тарихтың ғана емес, тарихтың белгілі бір бағыттарының кейбір аспектілерін зерттеу басталды. Ғалымдардың Қазақстанның әскери тарихын жариялауға және бағалауға деген көзқарасы алдын ала бекітілген идеологиялық және саяси тұжырымдардың негіздемесін болжады. Соғыс жылдарындағы көптеген мәселелерге мүлдем әсер ету мүмкін болмады. Бұл, ең алдымен, Кіші жүздегі XVIII-XIX ғасырлардағы көтеріліске, Азаматтық соғыс жылдарындағы Қазақстанның батыс өңіріндегі жауынгерлік іс-қимылға, Ұлы Отан соғысы мен Ауған соғысы жылдарындағы ҚазССР батыс өңірлерінің рөліне қатысты болды. және басқа да мәселелер. Әскери тарихтың көптеген жарияланымдарын зерделеу нәтижесінде қазақстандық тарихшыларевых қимылдары туралы жекелеген мәселелерді ғана жария етті деген қорытынды жасауға болады. Әскерлер мен бүлікші қазақтардың қызметіне, олардың тұрмысына, әскери және материалдық даярлығына кешенді талдау, сондай-ақ Қазақстанның батыс облыстарында экономика, мәдениет, қоғам және діндер тарихынан әскери тарихты түсіндіру жүргізілген жоқ. Члены исследовательской группы во время публикации своих трудов и выступления представляли участникам конференции и общественности о нашем проекте грантового финансирования, о новых, ранее неизученных архивных документов, об результаты анализов трудов посвященной нашей тематике, результате которого была высоко оценен историками. Зерттеу тобының мүшелері өз еңбектерін жариялау және сөз сөйлеу барысында конференция қатысушылары мен жұртшылыққа біздің гранттық қаржыландыру жобамыз туралы, жаңа, бұрын зерттелмеген мұрағаттық құжаттар туралы, тарихшылар жоғары бағалаған біздің тақырыпқа арналған еңбектерді талдау нәтижелері туралы ұсынды. Территория западных областей Казахстана в составе Российской империи и СССР сыграла огромную историческую, экономическую и военную роль не только в истории Казахстана, но и в странах Прикаспийских государств. Военная история западных областей Казахстана играет важную роль, поскольку в свое время это был один из центров восстаний против царизма по всей империи, одна из территорий, где проходили ожесточенные бои во время Гражданской войны, комиссариаты единственного прифронтового региона Казахстана, где располагались склады с продовольствием и боеприпасами, больницы, топливные баки и нефть, аэродромы и зенитные орудия. В этом контексте результаты данного проекта получат особый статус среди аналогичных проектов, поскольку в нем будет отражена не только местная военная история западных регионов Казахстана, но и история развития всего отечественного военно-промышленного бизнеса и история Великой Отечественной войны. В этом контексте изучение военной истории западных регионов Казахстана в XVIII-XX веках и публикация первой и масштабной исторической монографии имеют определенное значение в международном масштабе. Результаты исследования полезны как для историков и военных, так и для отечественных и иностранных граждан, желающих познакомиться с военной историей западных регионов Казахстана. Ресей империясы мен КСРО құрамындағы Қазақстанның батыс облыстарының аумағы Қазақстан тарихында ғана емес, Каспий маңы мемлекеттерінің елдерінде де орасан зор тарихи, экономикалық және әскери рөл атқарды. Қазақстанның батыс облыстарының әскери тарихы маңызды рөл атқарады, өйткені бір кездері бұл бүкіл империя бойынша патшалыққа қарсы көтеріліс орталықтарының бірі, Азамат соғысы кезінде қызу шайқастар өткен аумақтардың бірі, азық-түлік пен оқ-дәрі қоймалары, ауруханалар, жанармай бактары мен мұнай, аэродромдар орналасқан Қазақстанның жалғыз майдан өңірінің комиссариаттары болды және зениттік зеңбіректер. Осы тұрғыда осы жобаның нәтижелері осыған ұқсас жобалар арасында ерекше мәртебеге ие болады, өйткені онда Қазақстанның батыс өңірлерінің жергілікті әскери тарихы ғана емес, сонымен қатар бүкіл отандық әскери-өнеркәсіптік бизнестің даму тарихы және Ұлы Отан соғысының тарихы көрініс табатын болады. Бұл тұрғыда Қазақстанның батыс өңірлерінің XVIII-XX ғасырлардағы әскери тарихын зерделеу және бірінші және ауқымды тарихи монографияны жариялау халықаралық ауқымда белгілі бір маңызға ие. Зерттеу нәтижелері тарихшылар мен әскери адамдар үшін де, Қазақстанның батыс өңірлерінің әскери тарихымен танысқысы келетін отандық және шетелдік азаматтар үшін де пайдалы. Историческая наука Тарих ғылымы |
||||
UDC indices | ||||
355.48(574.1) | ||||
International classifier codes | ||||
03.20.00; | ||||
Key words in Russian | ||||
Военная история; История западных областей Казахстана; Военное искусство культура казахского народа; Восстание казахского народа царской России; Алаш Орда; Гражданская война в России; Военные комиссариаты Казахстана; Вторая мировая война; Афганская война; Вооруженные силы Республики Казахстана; | ||||
Key words in Kazakh | ||||
Әскери тарих; Қазақстанның батыс облыстарының тарихы; Қазақ халқының әскери өнері мәдениеті; Патшалық Ресейдегі қазақ халқының көтерілісі; Алаш Орда; Ресейдегі Азаматтық соғыс; Қазақстанның әскери комиссариаттары; Екінші дүниежүзілік соғыс; Ауған соғысы; Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері.; | ||||
Head of the organization | Тілеп Болат Анапияұлы | кандидат политических наук / нет | ||
Head of work | Жумагулов Болат Сагидоллаевич | Кандидат исторических наук, доцент / доцент |