The object of research, development or design (in Russian) : Археологические и этнографические памятники Кегенской долины (урочище Комирши, Раимбекский район, Алматинская область)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Кеген алқабындағы (Алматы облысы, Райымбек ауданы, Көмірші шатқалы) археологиялық-этнографиялық ескерткіштерді кешенді зерттеу

Aim of work (in Russian) : Комплексное археоэтнографическое исследование Кегенской долины, картографирование, выявление особенностей и связей между разновременными памятниками и разработка концепции создания музея-заповедника под открытым небом.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – Кеген алқабын (Көмірші шатқалы) кешенді археоэтнографиялық зерттеу, картаға түсіру, әр кезеңдегі ескерткіштердің ерекшеліктері мен байланыстарын анықтау, аспан астындағы музей құру ғылыми концепциясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Проведено исследование разнохарактерных памятников с помощью археоэтнографическеского подхода с использованием междисциплинарных исследований. Впервые были применены новейшие неразрушающие ядерно-физические методы.

Методы исследования (на казахском) : Әртүрлі кезеңмен мерзімделетін ескерткіштерге зерттеу жүргізуде пәнаралық тәсілдерді негізге алып, археоэтнографиялық ескерткіштерді қарастырудың залалсыз ядролық физикалық әдістері қолданылды

Obtained results and novelty (in Russian) : В архиве выявлены отчеты Семиреченской археологической экспедиции 1956,1985-1987 гг. атрибутированы 22 ед.хр. написана статья по историографии изучения археолого-этнографических памятников Кегенской долины (в печати); Проведены археоэтнографические разведывательные и полевые работы на памятниках урочища Комирши и Караешки: топографическое и геоморфологическое картографирование; выявлено три погребения; подготовлен полевой отчет; Исследована водяная мельница 1940 г.. проведена атрибуция, камеральная обработка, фотофиксация, систематизация и классификация артефактов, определены хозяйственные и типологических особенности насельников региона; Лабораторные исследования: Получены морфологические характеристики включений, сравнительный анализ томографических и петрографических исследований, трехмерная реконструкция керамики, выявлены технологии процессов изготовления керамических сосудов (результаты опубликованы в статьях); Составлена база данных на 22 предмета. Опубликованы статьи: 1 в журнале КОКСОН МОН РК. 3 в сборниках международных научных конференций. Доклады на: конференции «Маргулановские чтения 2024»; международном археологическом симпозиуме. Подготовлен краткий отчет за 2024 г. Новизна: картографирование археологических и этнографических памятников урочища Комирши, методология об интеграции археоэтнографических памятников, применение ядерно-физическх методов неразрушающего контроля

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Археология институты архивтарыда жұмыстар жасалды: 1956, 1985-1987жж. Жетысу археологиялық экспедиция материалдары анықталды. 22 с.б. ғылыми атрибуция жасалды. Кеген алқабы археоэтнографиялық ескерткіштердің зерттелу тарихы бойынша мақала дайындалды (мақала баспада); Комірші және Қараешкі елді-мекенінде археоэтнографиялық барлау далалық жұмыстар жүргізілді ескерткіштер топографиялық, геоморфологиялық картаға түсірілді; үш жерлеу орны анықталды; далалық есеп дайындалды: 1940ж. су дирмені зерттелді: атрибуциалау, камералық өңдеу, фотофиксация, артекфактілерді жүйелеу классификациялау жұмыстары жүргізілді, аймақ тұрғындарының шаруашылық және типологиялық ерекшеліктері анықталды. Лабораториялық зерттеулер: құрамдас бөліктердің морфологиялық сипаттамалары анықталып, томографиялық петрографиялық зертеулердің салыстырмалы талдауы жүргізілді, керамиканың 3Д реконструкциясы жасалды, керамиканың жасалу процестерінің технологиялары анықталды (нэтижелері мақалада жарияланды); 22 зат бойынша деректер базасы жасалды. ҚР ҒЖБССҚЕК ұсынған ғылыми басылымдарда 1 мақала, халықаралық ғылыми конференцияларда 3 мақала. Баяндама оқылды: «Марғұлан окулары 2024» конференциясында; халықаралық ғылыми симпозиумда. 2024 ж. қысқаша есебі дайындалды. Жұмыстың жаңалығы Көмірші шатқалындағы археоэтнографиялык ескерткіштердің толық картографиясын жасау, археоэтнографиялық материалдарды интеграциялау әдістемесін әзірлеу және артефактілерді ядро-физикалық әдістермен бұзбай зерттеу

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты проведенного исследования апробированы в публикациях, введены в научный оборот, найденные артефакты войдут в коллекцию ЦГМ РК, будут экспонироваться в экспозиции. При проведении раскопок в качестве рабочей силы были привлечены жители поселка Комирши, а также были оказаны услуги по перевозке, питанию и размещению участников проекта, что способствовало улучшению материального благополучия местного сообщества. Научно-технический эффект: привлечение археологов из Венгрии способствовало повышение имиджа и конкурентоспособности казахстанской науки; общности истории и культуры по развитию диалога и международных отношений в Евразии

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеу нәтижелері жариялымдарда сынақтан өтіп, ғылыми айналымға енгізілді, табылған жәдігерлер ҚР МОМ коллекциясына еніп, экспозицияда көрсетіледі. Қазба жұмыстар барысында жұмыс күші ретінде Көмірші ауылының тұрғындары жұмысқа тартылып, сондай-ақ жоба орындаушыларын көлік, тамақ, тұрғын үймен де қамтамасыз етілді, бұл жергілікті тұрғындардың материалдық әл-ауқатын жақсартуға ықпал етті. Ғылыми-техникалық әсері: Венгриядан археологтардың келуі Қазақстан ғылымының беделі мен бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал етті; Еуразияда тарих пен мәдениеттің орталығы негізінде диалогты және халқаралық қарым-қатнастарды дамытуға жол ашты

Level of implementation (in Russian) : Начаты разработки теории и методов интеграции археологических и этнографических исследований. Полученные результаты археологических и этнографических исследований, в виде публикаций ввели в научный оборот фактические данные и привели к новым методолого-теоретическим обобщениям и выводам. Под углом предмета и проблем этноархеологии происходит переосмысление результатов исследований в археологии и палеоэтнографии. Полученные новые этноархеологические знания будут использованы в культурологии, социологии, социальной философии и других науках

Level of implementation (in Kazakh) : Археологиялық және этнографиялық зерттеулерді интеграциялаудың теориялары мен әдістерін әзірлеу басталды. Археологиялық және этнографиялық зерттеулердің нәтижелері, ғылыми айналымға енгізілген жариялымдар арқылы нақты деректермен толықтырылып, жаңа әдіснамалық және теориялық тұжырымдарға әкелді. Этноархеология пәні мен мәселелері тұрғысынан археология және палеоэтнография зерттеулерінің нәтижелері қайта қаралуда. Алынған жаңа этноархеологиялық білімдер мәдениеттануда, әлуметтануда, әлуметтік философияда және басқа да ғылым салаларында қолданылады

Efficiency (in Russian) : Cоздана археолого-этнографической экспедиции, Сформирована стационарная площадка для обоснования концепции музея-заповедника под открытым небом на базе действующей экспедиции, Проведены лекции для школьников, рассказывающих о древней и новой истории региона Кегенской долины. Важной частью социального эффекта является включение в работу экспедиции молодежи (школьников и студентов, а также волонтеров) для воспитания бережного отношения к историческому прошлому и памятникам историко-культурного наследия

Efficiency (in Kazakh) : Археологиялық-этнографиялық экспедиция құру, Жұмыс істеп тұрған экспедиция негізінде ашық аспан астындағы қорық-музейі концепциясын негіздеу үшін тұрақты алаң қалыптастыру. Мектеп оқушыларына Кеген алқабының ежелгі және жаңа тарихы туралы дәрістер өткізу. Әлуметтік тиімділіктің маңызды бөлігі – экспедиция жұмысына жастарды (мектеп оқушылары мен студенттерді, сандай-ақ еріктілерді) тарту арқылы тарихымызға және тарихаи-мәдени мұра ескерткіштеріне ұқыпты қарауға тәрбиелей аламыз.

Field of application (in Russian) : Результаты исследования данного проекта могут быть применены учеными, научно-исследовательскими институтами, высшими учебными заведениями, найденные артефакты, будут выставлены в экспозиции музея, а также в отечественных и зарубежных музеях, процесс и результаты исследования освещены в СМИ и Интернет ресурсах

Field of application (in Kazakh) : Бұл жобаның зерттеу нәтижелерін ғалымдар, ғылыми-зерттеу институттары, жоғары оқу орындары қолдана алады,табылған жәдігерлер музей экспозицияларында, сондай-ақ отандық және шетелдік музей экспозицияларында көрсетіледі. Зерттеу процесі мен натижелері БАҚ және интернет ресурстарында жарияланады