The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследования: попутные ценные компоненты (ПЦК) технологических растворов гидрометаллургического производства, такие как селен, германий, ванадий и другие редкоземельные элементы; а также экономически и экологически эффективные технологии извлечения ПЦК путем исследования составов технологических растворов, подбора эффективных сорбентов и экстрагентов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері: селен, германий, ванадий және басқа да сирек жер элементтері сияқты гидрометаллургиялық өндірістің технологиялық ерітінділердің бағалы ілеспе компоненттері (БІК); сонымен қатар технологиялық ерітінділердің құрамын зерттеу, тиімді сорбенттер мен экстрагенттерді таңдау арқылы БІК-ді алудың экономикалық және экологиялық тиімді технологиялары.

Aim of work (in Russian) : Разработка эффективной технологии комплексного извлечения попутных ценных компонентов, таких как, селен, германий, ванадий и РЗМ из технологических растворов гидрометаллургического производства с экологически рациональной утилизацией отходов производства.

Aim of work (in Kazakh) : Өндіріс қалдықтарын ұтымды жоюдың экологиялық мәселелерін шеше отырып, гидрометаллургиялық өндірістің технологиялық шешімдерінен ілеспе бағалы компоненттерді, оның ішінде селенді, германийді, ванадийді және сирек жер металдарын кешенді алудың тиімді технологиясын жасау

Методы исследования (на русском) : Для качественного и количественного описания химических реакций используются методы квантово-химичеcких расчетов, ИК-, 1Н ЯМР, 13С ЯМР – спектроскопии, рентгеноструктурного анализа в больших углах (ДРОН-3 и ДРОН-УМ-1), рентгеновского анализа в малых углах (КРМ-1), электронной микроскопии (ЭВМ-100Б, РЭМ-200).

Методы исследования (на казахском) : Химиялық реакцияларды сапалық және сандық сипаттау үшін кванттық-химиялық есептеу, ИҚ-, 1Н ЯМР, 13с ЯМР – спектроскопия, үлкен бұрыштардағы рентгендік құрылымдық талдау (ДРОН-3 және дрон-УМ-1), кіші бұрыштардағы рентгендік талдау (КРМ-1), электрондық микроскопия (ЭЕМ-100Б, Рам-200).

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен анализ и литературный обзор актуальных технологий по селективному извлечению попутных ценных компонентов (ПЦК) из технологических растворов. Проведен мониторинг содержаний ПЦК в растворах ПСВ урана и в ионообменной смоле из технологического процесса, отбор и анализ проб технологических растворов и ИОС на руднике в течение 6 месяцев на содержания в них ПЦК Исследованы керновой материал на состав и содержание ПЦК, полный химический и минералогический анализ руды на ПЦК, включая селен, ванадий, германий, РЗЭ и РМ. Получены и проанализированы новые данные о составах кернов и проведены исследования по поведению попутных компонентов в условиях ПСВ урана. Подобраны сорбционные материалы, в зависимости от природы и особенностей отдельных элементов ПЦК. Впервые исследована возможность извлечения селена и германия из технологических растворов ПСВ урана.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Технологиялық ерітінділерден ілеспе құнды компоненттерді (ІҚК) іріктеп алу бойынша өзекті технологияларға талдау және әдеби шолу жүргізілді. Технологиялық процестен алынған уран ЖАСШ ерітінділеріндегі және ион алмасу шайырындағы ІҚК құрамына мониторинг жүргізілді, кеніштегі технологиялық ерітінділер мен ИАШ сынамаларын іріктеу және талдау 6 ай ішінде ІҚК құрамындағы ІҚК құрамы мен құрамына арналған негізгі материал, селен, ванадий, германийді қоса алғанда, ІҚК-дағы кенді толық химиялық және минералогиялық талдау зерттелді, СЖЭ және СM. Өзектердің құрамы туралы жаңа деректер алынып, талданды және уранның ЖАСШ жағдайында ілеспе компоненттердің мінез-құлқы бойынша зерттеулер жүргізілді. Сорбциялық материалдар ІҚК жеке элементтерінің табиғаты мен ерекшеліктеріне байланысты таңдалады. Алғаш рет уранның ЖАСШ технологиялық ерітінділерінен селен мен Германияны алу мүмкіндігі зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты исследований будут способствовать диверсификации национальной экономики, созданию в Казахстане новых высокотехнологичных продуктов и наукоемких производств: солнечных батарей, фоточувствительных материалов, высокочастотных приборов и устройств, что обеспечит высокий социально-экономическому эффект.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері ұлттық экономиканы әртараптандыруға, Қазақстанда жаңа жоғары технологиялық өнімдер мен ғылымды қажетсінетін өндірістерді: күн батареяларын, фотосезімтал материалдарды, жоғары жиілікті аспаптар мен құрылғыларды құруға ықпал ететін болады, бұл жоғары әлеуметтік-экономикалық әсерді қамтамасыз етеді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Экономическая эффективность от извлечения ценных попутных компонентов за счет повышения ресурсной продуктивности, охраны окружающей среды и рентабельной добычи РМ и РЗЭ из технологических растворов гидрометаллургических производств, востребованных на мировом рынке, создает благоприятную почву для коммерциализации полученных результатов.

Efficiency (in Kazakh) : Әлемдік нарықта сұранысқа ие гидрометаллургиялық өндірістердің технологиялық ерітінділерінен ресурстық өнімділікті арттыру, қоршаған ортаны қорғау және CМ мен CЖЭ-ты үнемді өндіру есебінен бағалы ілеспе компоненттерді алудың экономикалық тиімділігі алынған нәтижелерді коммерцияландыру үшін қолайлы жағдай жасайды.

Field of application (in Russian) : Попутные ценные компоненты, такие как селен, германий, ванадий и РЗМ, полученные из технологических растворов гидрометаллургических процессов , играют ключевую роль в производстве материалов для высокотехнологичных сфер потребления, таких как электронная и электрооптическая отрасли, информационные технологии, биомедицина, охрана окружающей среды и энергосбережение.

Field of application (in Kazakh) : Гидрометаллургиялық процестердің технологиялық ерітінділерінен алынған селен, германий, ванадий және сирек жер металдары сияқты ілеспе бағалы компоненттер электронды және электр-оптикалық өнеркәсіп, ақпараттық технологиялар, биомедицина, қоршаған ортаны қорғау және энергия үнемдеу сияқты жоғары технологиялық тұтыну секторлары үшін материалдар өндірісінде маңызды рөл атқарады.