The object of research, development or design (in Russian) : Способ переработки техногенных отходов металлургических производств для создания безклинкерных вяжущих, используемых при укреплении грунтов земляного полотна и огнеупорного материала для металлургического производства.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Металлургиялық өндірістердің техногендік қалдықтарын жер төсемінің топырақтарын нығайтуда қолданылатын клинкерсіз тұтқыр заттарды, сондай-ақ металлургиялық өндіріске арналған Отқа төзімді материалды жасау үшін өңдеу әдісі.

Aim of work (in Russian) : Создание технологии переработки техногенных отходов доменного производства для получения безклинкерного вяжущего материала и огнеупорного кирпича

Aim of work (in Kazakh) : Клинкерсіз байланыстырушы материал және отқа төзімді кірпіштер алу үшін домна өндірісінің техногендік қалдықтарын өңдеу технологиясын жасау

Методы исследования (на русском) : Сбор, обработка и анализ полученной информации

Методы исследования (на казахском) : Алынған ақпаратты жинау, өңдеу және талдау

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна исследований процессов заключается в использовании физико-химических явлений, возникающих при измельчении твердых тел в технологи производства строительных материалов. Получены следующие результаты. На основе проведенных исследований разработаны новые составы безклинкерных вяжущих, из которых наиболее востребованным может быть шлакощелочной цемент, который может использоваться в тех же сферах применения, что и традиционный цемент. Физико-химические свойства полученного нового шлакощелочного цемента аналогичны свойствам традиционного цемента, а строительный раствор и бетон из такого цемента отличаются высокой износостойкостью даже в агрессивной среде, такой как морская вода, а также обладает низкой температурой гидратации. Кроме того, новая безклинкерная технология производства вяжущего материала, даже на малотоннажных установках обеспечивает, трёхкратное снижение его себестоимости. В результате исследований получен новый состав для образцов огнеупорных материалов, который является более подходящим для получения огнеупоров с однородной пористой структурой. Данный образец обладает не только хорошей пористостью, но также обеспечивает долгий срок службы изделия и экономный расход основного материала. Также серия образцов имеет высокое значение твердости и является целесообразным в применении на производстве. Результаты научных исследований по проекту позволят заменить дорогостоящие материалы на материалы, полученные из отходов металлургического производства.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Процестерді зерттеудің ғылыми жаңалығы-қатты денелерді құрылыс материалдарын өндіру технологиясына ұнтақтау кезінде пайда болатын физика-химиялық құбылыстарды қолдану. Келесі нәтижелер алынды. Жүргізілген зерттеулердің негізінде клинкерсіз байланыстырғыш заттардың жаңа және әртүрлі композициялары әзірленді, олардың ішінде ең танымалы дәстүрлі цементпен бірдей қосымшаларда қолдануға болатын шлакты-сілтілі цемент болуы мүмкін. Алынған жаңа шлакты-сілтілі цементтің физика-химиялық қасиеттері дәстүрлі цементке ұқсас, ал мұндай цементтен жасалған ерітінді мен бетон теңіз суы сияқты агрессивті ортада да тозуға жоғары төзімді, сонымен қатар ылғалдану температурасы төмен. Сонымен қатар, байланыстырғыш материалды өндірудің клинкерсіз жаңа технологиясы, тіпті шағын қондырғыларда да, оның құнын үш есе азайтуды қамтамасыз етеді. Зерттеу нәтижесінде біркелкі кеуекті құрылымы бар отқа төзімді материалдарды алу үшін қолайлы отқа төзімді материалдар үлгілері үшін жаңа композиция алынды. Бұл үлгі жақсы кеуектілікке ие ғана емес, сонымен қатар өнімнің ұзақ қызмет ету мерзімін және негізгі материалды үнемді тұтынуды қамтамасыз етеді. Сондай-ақ, үлгілер сериясы жоғары қаттылық мәніне ие және өндірісте қолдануға жарамды. Жоба бойынша ғылыми зерттеулердің нәтижелері қымбат материалдарды металлургия өндірісінің қалдықтарынан алынған материалдармен алмастыруға мүмкіндік береді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Шлакощелочной цемент был получен на основе доменного шлака, полученного в процессе производства чугуна. Часть полученных шлаковых цементов представляют собой смесь шлака и извести. Известь в процессе схватывания химически связывалась с активным кремнеземом и глиноземом пуццоланов, и требовалось сравнительно большое её количество, чтобы получить качественный продукт. Для активизации шлака необходимо извести всего около 15% масс., хотя, учитывая быструю карбонизацию, ее процент можно увеличить. Определены конечные составы строительных минеральных вяжущих на основе доменных гранулированных шлаков. Они характеризуются марками по прочности от М50 до М300, достигаемыми в возрасте 90 суток. Определена технология и состав нового огнеупорного материала. Был получен огнеупорный материал с однородной пористой структурой.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Шлакты-сілтілі цемент шойын өндіру кезінде алынған домна шлактарынан алынды. Алынған шлакты цементтерінің бір бөлігі шлак пен әк қоспасы болып табылады. Араластыру процесінде әк белсенді кремний диоксидімен және пуццоландардың алюминий тотығымен химиялық байланысқан, және жоғары сапалы өнім алу үшін оның салыстырмалы түрде көп мөлшері қажет болды. Шлакты белсендіру үшін әктің салмағы бойынша шамамен 15% ғана қажет, дегенмен тез карбонизацияны ескере отырып, оның пайызын арттыруға болады. Түйіршіктелген домна шлактары негізіндегі құрылыстық минералды байланыстырғыштарының соңғы құрамдары анықталды. Олар 90 тәуліктік жаста қол жеткізілетін M50-ден M300-ге дейінгі беріктік көрсеткіштерімен сипатталады. Жаңа отқа төзімді материалдың технологиясы мен құрамы анықталды. Біркелкі кеуекті құрылымы бар отқа төзімді материал алынды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Оптимальной технологией приготовления вяжущих на основе доменного гранулированного шлака является совместный помол компонентов, позволяющий минимизировать расход добавок-активизаторов, максимально использовать гидравлические свойства шлака и получать дорожные минеральные вяжущие с высокими прочностными характеристиками. Производство вяжущего не требует специального оборудования, что в итоге позволяет снизить себестоимость. Целесообразность применения новых огнеупорных материалов в промышленности определяется возможностью удешевления продукции. В состав огнеупорных материалов входят переработанный шамотный кирпич, минеральный порошок, связующие вещества, вода, антипирены, структуро- и порообразователи, обеспечивающие нужные свойства изделия. Подобранная рецептура огнеупорного материала способна существевенно сократить затраты на замену огнеупорных кладок в металлургических производствах.

Efficiency (in Kazakh) : Түйіршіктелген домна шлактары негізінде байланыстырғыштарды дайындаудың оңтайлы технологиясы белсендіруші қоспаларды тұтынуды барынша азайтуға мүмкіндік беретін компоненттерді біріктіріп ұнтақтау, шлактың гидравликалық қасиеттерін барынша пайдалану және беріктік сипаттамалары жоғары жолға арналған минералды байланыстырғыштарын алу болып табылады. Байланыстырғыштарды өндіру арнайы жабдықты қажет етпейді, бұл ақыр соңында шығындарды азайтады. Өнеркәсіпте жаңа отқа төзімді материалдарды қолданудың орындылығы өнімнің өзіндік құнын төмендету мүмкіндігімен анықталады. Отқа төзімді материалдардың құрамына өнімнің қажетті қасиеттерін беретін қайта өңделген шамот кірпіштері, минералды ұнтақ, байланыстырғыштар, су, өртке қарсы заттар, құрылымдық және кеуекті түзгіштер кіреді. Отқа төзімді материалдың таңдалған формуласы металлургиялық өндірісте отқа төзімді төсемдерді ауыстыру құнын айтарлықтай төмендете алады.

Field of application (in Russian) : Металлургия, строительство и производство земляных работ.

Field of application (in Kazakh) : Металлургия, құрылыс және жер жұмыстарын салу өндіріс.