The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются тяжелые нефтяные остатки, остаточные моторные масла как рециркуляционный агент, продукты коксования (жидкие фракции бензина, легкого и тяжелого газойля и твердые коксующиеся материалы). Катализаторы на основе алюмосиликатов, модифицированные активными металлами

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері ауыр мұнай қалдықтары, қайта өңдеуші агент ретіндегі қалдық мотор майлары, кокстеу өнімдері (бензиннің сұйық фракциялары, жеңіл және ауыр газойль және қатты кокстелетін материалдар). Катализаторы на основе алюмосиликатов, модифицированные активными металлами

Aim of work (in Russian) : Исследование процессов термообработки тяжелых нефтяных остатков с использованием рециркуляционных агентов, разработка эффективных условий для оптимизации состава и свойств получаемых продуктов (жидких и твердых)

Aim of work (in Kazakh) : Қайта өңдеуші агенттерді пайдалана отырып, ауыр мұнай қалдықтарын термиялық өңдеу процестерін зерттеу, алынған өнімдердің (сұйық және қатты) құрамы мен қасиеттерін оңтайландырудың тиімді шарттарын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Физико-химические методы для определения состава и свойств полученных фракций. Рамановская спектроскопия для анализа группового состава кокса и определения функциональных групп. Сканирующая электронная микроскопия (СЭМ) для исследования микроструктуры и морфологии кокса. Газохроматографический анализ для определения углеводородного состава фракций бензина, легкого и тяжелого газойля.

Методы исследования (на казахском) : Алынған фракциялардың құрамы мен қасиеттерін анықтаудың физика-химиялық әдістері. Кокстың топтық құрамын талдау және функционалдық топтарын анықтау үшін Раман спектроскопиясы. Кокстың микроқұрылымы мен морфологиясын зерттеу үшін сканерлеуші ​​электрондық микроскопия (SEM). Бензиннің, жеңіл және ауыр газойль фракцияларының көмірсутекті құрамын анықтауға арналған газды хроматографиялық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты показывают, что термообработка тяжелых нефтяных остатков и отработанных моторных масел при температурах 510°С и 520°С в присутствии рециркуляционного агента позволяет значительно изменить химический состав фракций бензина, легкого и тяжелого газойля, улучшая их качественные характеристики, включая увеличение содержания полиароматических углеводородов в бензиновой фракции до 45,33% и повышение доли алкенов в легком газойле. Также было установлено, что коксы, полученные при таких условиях, имеют кристаллическую структуру с частицами диаметром от 643 нм до 1,81 мкм, что подтверждает улучшение качества кокса. Новизна работы заключается в оптимизации процессов коксования для переработки тяжелых нефтяных остатков с отработанными маслами, а также в использовании рециркуляционных агентов для улучшения выхода и качества продуктов переработки, что открывает новые возможности для повышения эффективности и экологической устойчивости нефтехимической отрасли.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелер көрсеткендей, ауыр мұнай қалдықтары мен пайдаланылған мотор майларын 510°С және 520°С температурада рециркуляциялық агент қатысуымен термиялық өңдеу бензиннің, жеңіл және ауыр газойль фракцияларының химиялық құрамын айтарлықтай өзгерте алады, олардың қасиеттерін жақсартады. сапа сипаттамалары, оның ішінде бензин фракциясындағы полиароматты көмірсутектердің құрамын 45,33%-ға дейін арттыру және жеңіл газойльдегі алкендердің үлесін арттыру. Сондай-ақ осындай жағдайларда алынған кокстардың диаметрі 643 нм-ден 1,81 мкм-ге дейінгі бөлшектері бар кристалдық құрылымы бар екені анықталды, бұл кокс сапасының жақсарғанын растайды. Жұмыстың жаңалығы мұнай қалдықтарымен ауыр мұнай қалдықтарын өңдеу үшін кокстеу процестерін оңтайландыруда, сондай-ақ тазартылған өнімдердің шығымдылығы мен сапасын арттыру үшін қайта өңдеу агенттерін пайдалануда, бұл тиімділікті және қоршаған ортаны қорғауды арттыру үшін жаңа мүмкіндіктер ашады. мұнай-химия өнеркәсібінің тұрақтылығы.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Оптимизированная термообработка проводится при температурах 510°С и 520°С. Полученные бензиновые, легкие и тяжелые газойлевые фракции содержат оптимизированные углеводородные компоненты. В бензиновой фракции содержание полиароматических углеводородов (ПАУ) увеличивается до 45,33% Кокс, полученный в процессе, обладает кристаллической структурой и размером частиц от 643 нм до 1,81 мкм, что делает его пригодным для использования в качестве промышленного углеродного материала. Уменьшение алканов в легких фракциях (до 15,74%) и повышение содержания ПАУ свидетельствуют о высоком качестве топливных продуктов. Экологическая устойчивость: Разработка обеспечивает переработку отходов и повторное использование отработанных масел, что сокращает количество выбросов и отходов, повышая экологическую устойчивость нефтехимической отрасли.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Оңтайландырылған термиялық өңдеу 510 ° C және 520 ° C температурада жүзеге асырылады. Алынған бензин, жеңіл және ауыр газойль фракцияларында оңтайландырылған көмірсутек компоненттері бар. Бензин фракциясында полиароматты көмірсутектердің (ПАК) мөлшері 45,33%-ға дейін артады. Процесс нәтижесінде алынған кокстың кристалдық құрылымы мен бөлшектерінің өлшемі 643 нм-ден 1,81 мкм-ге дейін болады, бұл оны өнеркәсіптік көміртекті материал ретінде пайдалануға жарамды етеді. Жеңіл фракциялардағы алкандардың азаюы (15,74%-ға дейін) және PAH құрамының жоғарылауы отын өнімдерінің жоғары сапасын көрсетеді. Экологиялық тұрақтылық: дизайн қалдықтарды қайта өңдеуге және пайдаланылған майларды қайта пайдалануға мүмкіндік береді, бұл шығарындылар мен қалдықтарды азайтады, мұнай-химия өнеркәсібінің экологиялық тұрақтылығын арттырады.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : еңгізілмеді

Efficiency (in Russian) : Результаты исследования показали, что термообработка тяжелых нефтяных остатков и отработанных масел с рециркуляционным агентом при температурах 510°С и 520°С позволяет значительно улучшить выход и качественный состав продуктов, таких как бензиновые, легкие и тяжелые газойлевые фракции. Например, содержание алканов в бензиновой фракции при повышении температуры снизилось с 15,04% до 11,21%, а содержание полиароматических углеводородов выросло с 15,25% до 45,33%, что указывает на повышение качества топлива. Анализ состава кокса выявил пик 1347 см–1, свидетельствующий о присутствии соединений C-NO2, а также кристаллическую структуру с размерами конгломератов от 643 нм до 1,81 мкм. Эти данные подтверждают, что разработанная технология способна повысить эффективность переработки нефтяных остатков, улучшая экономические показатели и экологическую устойчивость отрасли в Казахстане, и позволяет более эффективно использовать природные ресурсы, снижая отходы.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері 510°С және 520°С температурада ауыр мұнай қалдықтары мен қалдық мұнайды рециркуляциялық агентпен термиялық өңдеу бензин, жеңіл және ауыр газойль фракциялары сияқты өнімдердің шығымы мен сапалық құрамын айтарлықтай жақсартуға болатынын көрсетті. . Мысалы, бензин фракциясындағы алкандардың мөлшері температураның жоғарылауымен 15,04%-дан 11,21%-ға дейін төмендеді, ал полиароматты көмірсутектердің мөлшері 15,25%-дан 45,33%-ға дейін өсті, бұл отын сапасының жоғарылағанын көрсетеді. Кокс құрамын талдау C-NO2 қосылыстарының бар екенін көрсететін 1347 см–1 шыңы, сондай-ақ конгломерат өлшемдері 643 нм-ден 1,81 мкм-ге дейінгі кристалдық құрылымды көрсетті. Бұл деректер әзірленген технологияның мұнай қалдықтарын өңдеу тиімділігін арттыруға, Қазақстандағы саланың экономикалық көрсеткіштері мен экологиялық тұрақтылығын арттыруға және табиғи ресурстарды тиімді пайдалануға, қалдықтарды азайтуға мүмкіндік беретінін растайды.

Field of application (in Russian) : Разработанные ресурсосберегающие технологии переработки тяжелых нефтяных остатков и отработанных моторных масел в топливные дистилляты и другие ценные продукты способны повысить экономическую и социальную эффективность нефтехимической отрасли в Казахстане. Эти подходы могут быть использованы для улучшения промышленной переработки нефтяных остатков, повышая рентабельность и экологическую устойчивость производств. Результаты работы также полезны для образовательного процесса: разработанные методики и данные можно включить в лабораторные и практические занятия по курсу "Нефтехимические синтезы" и использовать для подготовки дипломных и магистерских проектов по специальностям "Нефтехимия", "Нефтехимическое и газовое дело" и "Химическая технология органических веществ" на факультете химии и химической технологии КазНУ им. Аль-Фараби.

Field of application (in Kazakh) : Ауыр мұнай қалдықтары мен пайдаланылған мотор майларын жанармай дистилляты мен басқа да құнды өнімдерге өңдеудің ресурс үнемдейтін технологиялары Қазақстанның мұнай-химия өнеркәсібінің экономикалық және әлеуметтік тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Бұл тәсілдерді мұнай қалдықтарын өнеркәсіптік өңдеуді жақсарту, өндірістің пайдалылығы мен экологиялық тұрақтылығын арттыру үшін пайдалануға болады. Жұмыстың нәтижелері оқу үдерісі үшін де пайдалы: әзірленген әдістер мен мәліметтерді «Мұнай-химиялық синтездер» курсы бойынша зертханалық және практикалық сабақтарға енгізуге және «Мұнай химиясы», «Мұнай химиясы» мамандықтары бойынша дипломдық және магистрлік жобаларды дайындауға пайдалануға болады. атындағы ҚазҰУ-дың химия және химиялық технология факультетінде «Мұнай-химия және газ өндірісі» және «Органикалық химиялық заттардың химиялық технологиясы». Әл-Фараби.