The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются сывороточные белки кобыльего молока.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны бие сүтінің сарысу белоктары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Целью данного проекта является получение биологически активных пептидов для использования в продуктах функционального назначения, а также в качестве пищевых добавок в пищевой промышленности путем переработки сывороточных белков кобыльего молока.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – бие сүтінің сарысуы белоктарын өңдеу арқылы функционалдық өнімдерде қолдану үшін биологиялық белсенді пептидтерді, сонымен қатар тағам өнеркәсібінде тағамдық қоспаларды алу.

Методы исследования (на русском) : Ферментативный гидролиз сывороточных белков кобыльего молока был проведен трипсином (Thermo, USA). Гидролиз белков проводили при 37 °С при постоянном перемешивании в инкубаторе-шейкере при соотношении фермент-субстрат (белок) 1: 100 (вес / вес). Для анализа пептидной смеси был применен онлайн-масс-спектрометрия и обращенно-фазовая жидкостная хроматография C18 с нанопотоком и тандемной масс-спектрометрии (ЖХ-МС/МС). Антимикробные свойства пептидов сывороточных белков определяли диск-диффузным методом. Активность пептидов сывороточных белков кобыльего молока по улавливанию радикалов была подтверждена с помощью тестов ABTS и DPPH. Определение ион-хелатирующей способности железа (II) и меди (II) проводились с использованием ЭДТА. Химические колориметрические тесты подчеркивают хелатирующую способность ионов железа (II) и меди (II).

Методы исследования (на казахском) : Бие сүтінің сарысуы белоктарының ферментативті гидролизі трипсинмен (Thermo, АҚШ) жүргізілді. Протеин гидролизі 37 °C температурада шейкер инкубаторында фермент-субстрат (белок) 1: 100 (мас/мас) қатынасында тұрақты араластыра отырып жүргізілді. Пептидтік қоспаны талдау үшін масса-спектрометрия және наноағынды тандемдік масс-спектрометриямен (LC-MS/MS) C18 кері фазалық сұйық хроматографиясы қолданылды. Сарысу белогы пептидтерінің микробқа қарсы қасиеттері дискілік диффузия әдісімен анықталды. Бие сүтінің сарысу белогы пептидтерінің радикалды тазарту белсенділігі ABTS және DPPH сынақтары арқылы тексерілді. Темір (II) және мыстың (II) ионды хелаттандыру қабілетін анықтау ЭДТА көмегімен жүргізілді. Химиялық колориметриялық сынақтар темір (II) және мыс (II) иондарының хелаттандыру қабілетін көрсетеді.

Obtained results and novelty (in Russian) : По результатам исследования, впервые получены пептиды сывороточных белков кобыльего молока обладающие антимикробными и антиоксидантными свойствами. Также с помощью масс-спектрометрии и компютерного анализа определена их аминокислотная последовательность, физико-химические и биологические свойства пептидов,

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері бойынша алғаш рет бие сүтінің сарысуы белоктарының микробқа қарсы және антиоксиданттық қасиеттері бар пептидтер алынды. Сондай-ақ, масс-спектрометрия және компьютерлік талдау көмегімен олардың аминқышқылдарының реттілігі, пептидтердің физика-химиялық және биологиялық қасиеттері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Переработка молочной сыворотки имеет не только экономическое, но и экологическое обоснование. Значимость полученных результатов проекта имеет огромное значение, в пищевой, фармацевтической и косметологической промышленности. Результаты проекта имеют потенциал коммерциализации, поскольку из сыворотки кобыльего молока будут получены пептиды с высокой биологической ценностью.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сарысуды өңдеудің тек экономикалық емес, сонымен қатар экологиялық негіздемесі бар. Жоба нәтижелерінің маңыздылығы тағам, фармацевтика және косметика салаларында үлкен маңызға ие. Жоба нәтижелерінің коммерцияландыру әлеуеті бар, өйткені биологиялық құндылығы жоғары пептидтер бие сүтінің сарысуынан алынатын болады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Пептиды сывороточных белков кобыльего молока полученных с применением протеолитических ферментов обладают обладают определенной специфичностью. В зависимости от аминокислотного состава, молекулярной массы полипептидной фракции, можно определить область наиболее эффективного применения пептидов. Пептиды сывороточных белков обладают более высокой адсорбцией ди- и трипептидов в ЖКТ, что наиболее выражено при стрессе, нарушении функции кишечника. Кроме того, пептиды сывороточных белков, как правило, применяются в гипоаллергенных продуктах специализированного питания.

Efficiency (in Kazakh) : Протеолитикалық ферменттерді қолдану арқылы алынған бие сүтінің сарысуы белоктарының пептидтері белгілі бір ерекшелікке ие. Амин қышқылының құрамына және полипептидтік фракцияның молекулалық салмағына байланысты пептидтерді тиімді пайдалану аймағын анықтауға болады. Сарысу белогы пептидтерінде асқазан-ішек жолында ди- және трипептидтердің адсорбциясы жоғары болады, бұл стресс және ішек дисфункциясы кезінде айқын көрінеді. Сонымен қатар, сарысу белогы пептидтері әдетте гипоаллергенді арнайы тағамдарда қолданылады.

Field of application (in Russian) : Области применения - пищевая, фармацевтическая и косметологическая отрасли.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану салалары - тағам, фармацевтика және косметология салалары.