The object of research, development or design (in Russian) : Отходы фосфорного производства, фосфорный шлак, электротермомактивация фосфорного шлака и других отходов, температурный режим адсорбционной очистки газов от двуокиси серы

The object of research, development or design (in Kazakh) : Фосфор өндірісі қалдықтары, фосфор шлагы, фосфор шлагы және басқа қалдықтарды электротермоактивтендіру, күкірттің қос тотығынан газдарды адсорбциялық тазалаудағы температура режимдер

Aim of work (in Russian) : Разработка и внедрение новой технологии получения адсорбента с использованием в качестве адсорбента отходы фосфорного производства, а также процесса термической активации и создание производственной установки адсорбента с высокой адсорбционной способностью для очистки отходящих газов от диоксида серы.

Aim of work (in Kazakh) : Адсорбент ретінде фосфор өндірісінің қалдықтарын, сондай-ақ термиялық активтендіру процесін пайдалана отырып, адсорбент алудың жаңа технологиясын әзірлеу және енгізу және қалдық газдарды күкірт диоксидінен тазарту үшін адсорбенттің жоғары адсорбенттік өндірістік қондырғысын құру болып табылады.

Методы исследования (на русском) : - гранулометрический анализ морфологического состава образцов фосфорного шлака и отходов производств; - стандартный химический анализ образцов фосфорного шлака и отходов производств; - дифференциальный термический анализ для определения фазовых превращений при термической обработке образцов; - рентгенофазовый микроанализ определения минералогического состава образцов; - рентгеновский анализ изоброжения микроструктуры, образцов фосфорного шлака и отходов производств растровом низковакуумном электронном микроскопе JEOL JSM-6490LV; - энергодисперсионный микроанализ элементного состава образцов фосфорного шлака и отходов производств.

Методы исследования (на казахском) : - фосфор шлагы және өндірістік қалдық үлгілерінің морфологиялық құрамын гранулометриялық талдау; - фосфор шлагы және өндірістік қалдық үлгілерін стандартты химиялық талдау; - үлгілерді термиялық өңдеу кезіндегі фазалық түрленулерді анықтау үшін дифференциалды термиялық талдау; - үлгілердің минералогиялық құрамдарын анықтаудың рентгенді фазалық микроталдау; - фосфор шлагы және өндірістік қалдық үлгілерін JEOL JSM-6490LV төмен вакуумды электронды микроскоптағы микроқұрылымын рентгендік талдау; - фосфор шлагы және өндірістік қалдық үлгілерінің элементтік құрамын энергодисперсиялық микроталдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты лабораторных экспериментов по адсорбционной очистке газовых выбросов от диоксида серы с использованием отходов фосфорных производств подтверждены укрупненными лабораторными испытаниями, позволившими выработать конкретные практические рекомендации по реализации предложенного способа очистки газов от вредных примесей. Новизна и важность работы позволят расширить возможность модификации разработанных адсорбционной системы с целью создания высокоэффективных сорбентов, обладающих полифункциональными свойствами. Предложенный адсорбционный способ очистки отходящих газовых смесей от диоксида серы не требует специальной подготовки влажного, высокотемпературного запыленного газа. Использование вторичных материалов в рамках данного способа позволит извлечь из них ценное сырье - оксиды металлов. Реализация результатов работы позволят выработать конкретные практические рекомендации по реализации предложенного способа очистки газов от вредных примесей. На основании проведенного исследования определены технологические возможности очистки отходящих газов от диоксидов серы с использованием материалов местного и вторичного происхождения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Фосфор өндірістерінің қалдықтарын пайдалана отырып, күкірт диоксидінен газ тастамаларын адсорбциялық тазарту жөніндегі зертханалық эксперименттердің нәтижелері газдарды зиянды қоспалардан тазартудың ұсынылған әдісін іске асыру бойынша нақты практикалық ұсынымдар әзірлеуге мүмкіндік беретін кешенді зертханалық сынақтармен расталды. Жұмыстың жаңалығы мен маңыздылығы көпфункционалды қасиеттері бар жоғары тиімді сорбенттерді құру мақсатында әзірленген адсорбциялық жүйені өзгерту мүмкіндігін кеңейтуге мүмкіндік береді. Қалдық газ қоспаларын күкірт диоксидінен тазартудың ұсынылған адсорбциялық әдісі ылғалды жоғары температуралы шаңды газды арнайы дайындауды қажет етпейді. Осы әдіс шеңберінде қайта падалану барысында олардан құнды шикізат-металл оксидтерін алуға мүмкіндік береді. Жұмыс нәтижелерін іске асыру, газдарды зиянды қоспалардан тазартудың ұсынылған әдісін іске асыру бойынша нақты практикалық ұсынымдар әзірлеуге мүмкіндік береді. Жүргізілген зерттеу нәтижесінде жергілікті және қайталама шыққан материалдарды пайдалана отырып, қалдық газдарды күкірт диоксидтерінен тазартудың технологиялық мүмкіндіктері анықталады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Практическая ценность состоит в расширениях возможности модификации, нанесенных адсорбционной системы для создания высокоэффективных катализаторов-сорбентов, обладающих полифункциональными свойствами. Разработана схема сорбционной установки и реализованы варианты очистных агрегатов для улавливания диоксида серы из газовых смесей. Разработанной технологической схемы очистки отходящих газов содержащие диоксид серы с использованием отходов фосфорного производства электротермофосфорного шлака в качестве природного катализатора- сорбента в технологических процессах. Разработанные в ходе научных исследований и экспериментов повлияет на сокращение вредных выбросов в воздушную среду, особенно в промышленных городах Казахстана

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Практикалық құндылық көпфункционалды қасиеттері бар жоғары тиімді сорбентті катализаторларды жасау үшін адсорбциялық жүйенің модификация мүмкіндігін кеңейтуден тұрады. Сорбциялық қондырғының схемасы әзірленді және газ қоспаларынан күкірт диоксидін тазалауға арналған тазарту қондырғыларының нұсқалары енгізілді. Технологиялық процестерде табиғи катализатор - сорбент ретінде электротермофосфор шлагының фосфор өндірісінің қалдықтарын пайдалана отырып, құрамында күкірт диоксиді бар қалдық газдарды тазартудың әзірленген технологиялық схемасы әзірленді. Ғылыми зерттеулер мен эксперименттер барысында әзірленген ауа ортасына, әсіресе Қазақстанның өнеркәсіптік қалаларында зиянды шығарындылардың азаюына әсер етеді

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : - вторичное использование отходов производства; - электротермоактивация оксидов металла; - технологические параметры применения отходов фосфорного производства при очистке отходящих газов от диоксида серы

Efficiency (in Kazakh) : - өндіріс қалдықтарын қайтадан қолдану; - метал оксидтерін электротермоактивтендіру; -тастама газдарды күкірт диоксидінен тазалау барасында қолданылатын фосфор өндірісінің қалдығын қолдану технологиялық параметрлері

Field of application (in Russian) : Результаты исследований позволят разработать систему очистки отходящих газов от двуокиси серы на предприятиях энергетики и металлургии, а также химических производствах.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері энергетика және металлургия, сонымен қатар химия өндірістерінде тастама газдарды күкірт қос тотығынан тазалау жүйесін жасауға мүмкіншілік береді.