The object of research, development or design (in Russian) : Горнодобывающие объекты РК

The object of research, development or design (in Kazakh) : ҚР Тау-кен өндіру объектілері

Aim of work (in Russian) : Пространственная локализация участка с высоким уровнем провалоопасности, находящегося в зоне влияния в зоне влияния процессов разрушения внутри МГП

Aim of work (in Kazakh) : ТЖМ ішіндегі бұзылу процестерінің әсер ету аймағындағы әсер ету аймағында орналасқан опырылу деңгейі жоғары учаскені кеңістіктік оқшаулау

Методы исследования (на русском) : Для решения задач проекта используются экспериментальные, и описательные типы исследований, математическое моделирование, корреляционный анализ.

Методы исследования (на казахском) : Жоба есептерін шешу үшін эксперименттік және сипаттамалық зерттеу түрлері, математикалық модельдеу, корреляциялық талдау қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработка 2 способов и устройств, их практическое использование для определения координат очага разрушения в массиве горных пород. Один не требующий предварительного измерения скорости распространения сейсмоакустической волны итерационными методами. Второй - определение координат очага разрушения в массиве горных пород на основе предварительного определения скорости распространения сейсмоакустической волны по пеленгу на источник сейсмоакустической эмиссии. Способы обеспечивают точности определения координат в пределах 3 м. По измерению параметров трещиноватости двумя разработанными способами на основе метода ультразвуковой томографии получены актуальные значения рейтинга GSI и проведена оценка его влияния на определения границ зон с различным уровнем провалоопасности. На основе сравнения анализа результатов измерения параметров трещин ультразвуком и данных Фурье анализа САЭ, сопровождающие процессы трещинообразования, проведена оценка возможностей их идентификации по спектральным характеристикам САВ. По результатам получены 4 патента (3 казахстанских и 1 евразийский) и две статьи в журнале рекомендованном КОКНВО. 1 статья отправлена в журнал Mechanical Systems and signal Processing с перцентилем 98 (Q1) и 1 статья подготовлено для сдачи.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Тау жыныстары массивіндегі қирау ошағының координаттарын анықтау және практикалық қолдану үшін 2 тәсіл мен құрылғылар әзірленді . Біреуі сейсмоакустикалық толқынның таралу жылдамдығын итерациялық әдістермен алдын-ала өлшеуді қажет етпейді. Екіншісі-сейсмоакустикалық толқынның сейсмоакустикалық эмиссия көзіне пеленг бойынша таралу жылдамдығын алдын ала анықтау негізінде тау жыныстары массивіндегі қирау ошағының координаттарын анықтау. Әдістер координаттарды анықтау дәлдігін 3 м шектерде қамтамасыз етеді. Ультрадыбыстық томография әдісі негізінде әзірленген екі әдіспен жарықшақтық параметрлерін өлшеу бойынша GSI рейтингінің өзекті мәндері алынды және оның опырылу деңгейі әртүрлі аймақтардың шекараларын анықтауға әсерін бағалау жүргізілді. Ультрадыбыспен жарықшақ параметрлерін өлшеу нәтижелерін және жарықшақ түзілу процестерімен бірге жүретін САЭ талдауының Фурье деректерін салыстыру негізінде САТ спектрлік сипаттамалары бойынша оларды сәйкестендіру мүмкіндіктерін бағалау жүргізілді. Нәтижелері бойынша КОКНВО ұсынған журналда 2 мақала және 4 патент (3 қазақстандық және 1 еуразиялық) алынды. 98 (Q1) перцентильді Mechanical Systems and signal Processing журналына 1 мақала жіберілді және 1 мақала тапсырылуға дайын.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Совершенствование прогноза провалоопасности и принятые превентивные меры позволят избежать экономических потерь, связанных с ликвидацией последствий катастрофических явлений. Повышение полноты извлечения полезных ископаемых на проблемных участках также определяет экономическую эффективность результатов работы.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Опырылу болжамын жетілдіру және қабылданған алдын алу шаралары апатты құбылыстардың салдарын жоюға байланысты экономикалық шығындардың алдын алуға мүмкіндік береді. Проблемалық учаскелерде пайдалы қазбалардытолық игеруді арттыру жұмыстары нәтижелерінің экономикалық тиімділігін де анықтайды.

Level of implementation (in Russian) : В стадии опытно-промышленных испытаний.

Level of implementation (in Kazakh) : Тәжірибелік-өнеркәсіптік сынақтар сатысында.

Efficiency (in Russian) : Полнота извлечение полезных ископаемых на участках с тенденцией провалоопасности при обеспечении промышленной и экологической безопасностью

Efficiency (in Kazakh) : Өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету кезінде сәтсіздікке ұшырау үрдісі бар учаскелерде пайдалы қазбаларды алудың толықтығы

Field of application (in Russian) : Разработанный в проекте комплексный подход к прогнозу рисков, связанных с провалоопасностью, и инновационные методы для его реализаций будут востребованы при проектировании, строительстве и эксплуатации подземных и наземных объектов различного предназначения (месторождения полезных ископаемых, метрополитены, железнодорожные и автомобильные тоннели, магистральные газонефтепроводы, объекты городской инфраструктуры).

Field of application (in Kazakh) : Жобада әзірленген сәтсіздікке байланысты тәуекелдерді болжаудың кешенді тәсілі және оны іске асырудың инновациялық әдістері әртүрлі мақсаттағы жерасты және жер үсті объектілерін (пайдалы қазбалар кен орындары, метрополитендер, теміржол және автомобиль тоннельдері, магистральдық газ-мұнай құбырлары, қалалық инфрақұрылым объектілері) жобалау, салу және пайдалану кезінде сұранысқа ие болады.