The object of research, development or design (in Russian) : Экологический мониторинг, геоинформационные системы, экологический паспорт.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Экологиялық мониторинг, геоинформациялық жүйелер, экологиялық паспорт.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является разработка модели адаптивного представления интерактивной ГИС с элементами экспертной системы, с жестким соблюдение сценария формирования экологических паспортов районов падения ракетоносителей согласно национальному стандарту, переход на систему управления контентом (CMS), мониторинг территориально экономических процессов, многофункционального картографического ресурса, для оценки качества окружающей среды и предупреждению (снижению) экологических рисков территорий.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты ұлттық стандартқа сәйкес зымыран тасығыштардың құлау аудандарының экологиялық паспорттарын қалыптастыру сценарийін қатаң сақтай отырып, сараптама жүйесінің элементтері бар интерактивті ГАЖ-ны бейімдеп ұсыну моделін әзірлеу, контентті басқару жүйесіне көшу, қоршаған ортаның сапасын бағалау және аумақтардың экологиялық тәуекелдерінің алдын алу үшін аумақтық экономикалық процестерді, көпфункционалды картографиялық ресурсты мониторингтеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Исследовании моделей и методов применения экспертных систем как элемента интеллектуальной ГИС при практической реализации мониторинга территориально экономических процессов, многофункционального картографического ресурса экологической паспортизации районов падения отделяющихся частей ракет-носителей с применением метода адаптивного представления интерактивных ГИС.

Методы исследования (на казахском) : Интерактивті ГАЖ-ні адаптивті ұсыну әдісін қолданумен зымыран-тасығыштардың бөлінетін бөлшектерінің құлау аудандарын экологиялық паспорттаудың көпфункционалды картографиялық ресурсының аумақтық экономикалық процесстерінің мониторингін тәжірбиелік жүзеге асыру кезіндегі сараптық жүйелерді интеллектуалды ГАЖ элементі ретінде қолдану модельдері мен әдістерін зерттеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна проекта заключается в применение новых методов и разработку средств для устранения семантических несоответствий в данных, создание механизмов для управления распределенными транзакциями в гетерогенной среде, преобразование физической структуры источников данных в специализированные схемы, а также разработку алгоритмов для интеграции других моделей данных, дополнительных к реляционным, иерархическим и сетевым моделям. Вопросы разработки многофункционального картографического ресурса, позволят осуществить оцифровку существующих экологических паспортов, провести анализы данных по различным параметрам, включая годы, территории и экологические показатели, выявить тренды и линейные зависимости, а также создать основу для разработки дальнейших мероприятий по предотвращению и снижению негативных воздействий ракетно-космической деятельности (РКД) на окружающую среду. Впервые будет сформирована система управления контентом, а также мониторинг территориально-экономических процессов и многофункционального картографического ресурса для оценки состояния окружающей среды и уменьшения экологических рисков на указанных территориях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның ғылыми жаңалығы - деректердегі семантикалық сәйкессіздіктерді жою үшін жаңа әдістерді пайдалану мен тәсілдерді әзірлеу, гетерогендік ортада таратылған транзакцияларды басқаруға арналған механизмдерді құру, деректер көзінің физикалық құрылымын арнайы схемаларға түрлендіру, сонымен қатар реляциялық, иерархиялық және желілік модельдерге қосымша, деректердің басқа модельдерін интеграциялауға арналған алгоритмдерді әзірлеу. Көпфункционалды картографиялық ресурстарды әзірлеу сұрақтары қолданыста бар экологиялық паспорттарды цифрлауға, деректерге әртұрлі параметрлер бойынша, жылдарды, аймақтарды және экологиялық көрсеткіштерді қоса алғанда, талдау жүргізуге, трендтер мен сызықтық тәуелділіктерді анықтауға, сонымен қатар зымыран-ғарыштық әс-әрекеттің қоршаған ортаға кері әсерін төмендету және оның алдын алу бойынша іс-шараларды әзірлеуге негіз құру. Алғашқы рет контентті басқару жүйесі, сонымен қатар қоршаған ортаның күйін бағалау және көрсетілген аймақтардағы экологиялық тәуекелдерді азайту үшін көпфункционалды картографиялық ресурстың және аймақтық-экономикалық процесстердің мониторингі қалыптастырылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Новая многофункциональная карта позволит экономически выгодно выполнять мониторинг изменений ежегодных замеров и сопоставлять полученные показатели с допустимыми. Планируется разработка модели по оценке экономического ущерба в районах подения и на сопредельных территориях; разработка дальнейших мероприятий по предотвращению и снижению отрицательных последствий воздействия ракетно-космической деятельности на окружающую среду. Социально-экономический: снижение экономических издержек на восстановление природных ландшафтов, сокращение заболеваемости в районах интенсивной космической деятельности.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жаңа көпфункционалды карта, жыл сайынға өлшеулердегі өзгерістерге экономикалық тиімді мониторинг жүргізуге және алынған көрсеткіштерді рұқсат етілгенмен салыстыруға мүмкіндік береді. Құлау аудандарындағы және шектес аймақтардағы экономикалық зарарды бағалау бойынша модельді әзірлеу жоспарлануда; зымыран-ғарыштық іс-әрекеттің қоршаған ортаға кері әсерін азайту және оның алдын-алу бойынша іс-шараларды әзірлеу. Әлеуметтік-экономикалық: табиғи ландшафттарды қалпына келтіру бойынша экономикалық шығынды төмендету, қарқындық ғарыштық іс-әрекет аудандарындағы аурушаңдықты азайту.

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Новая многофункциональная карта позволит экономически выгодно выполнять мониторинг изменений ежегодных замеров и сопоставлять полученные показатели с допустимыми.

Efficiency (in Kazakh) : Жаңа көпфункционалды карта жыл сайынғы өлшемдердің өзгеруін үнемді бақылауға және алынған көрсеткіштерді қолайлы көрсеткіштермен салыстыруға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Районы с ухудшенной экологической обстановкой, связанные с падением отделяющихся частей ракет-носителей.

Field of application (in Kazakh) : Зымыран тасығыштардың бөлінетін бөліктерінің құлауымен байланысты экологиялық ахуалы нашар аудандар.