The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследований – зерно кукурузы, гречихи, риса, проса, кукурузный крахмал, мука цельнозерновая: кукурузная, гречневая, рисовая, просяная, кексы, печенье и экструдированные каши из проса и риса.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары - жүгері, қарақұмық, күріш, тары, жүгері крахмалы; жүгері, қарақұмық, тары ұндары; печенье, кекс және тары мен күріштен алынған экструдерленген жармалар.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – разработка технологий производства безглютеновых каш и мучных кондитерских смесей на основе казахстанского сырья.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты - қазақстандық шикізат негізінде глютенсіз дәнді дақылдар мен ұннан жасалған кондитерлік қоспаларды өндіру технологиясын дамыту.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования качества зерновызх культур, продуктов их переработки общепринятые, согласно действующей РК НД. Содержание глютена по Мetod 12060. Математическая оптимизация проведена с помощью программы симплекс-решетчатого плана Шеффе.

Методы исследования (на казахском) : Дәнді дақылдар мен олардың өңделген өнімдерінің сапасын зерттеу әдістері, қазіргі жалпы қабылданған ҚР НҚ сәйкес жүргізілді. Глютен құрамы 12060 әдісі бойынша анықталды. Математикалық оңтайландыру Шеффе симплекс-торлы жоспарлық бағдарламасының көмегімен жүзеге асырылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты: Изучены параметры экструзии на основе параметров плавления и желатинизация с помощью ДСК, установленные температурные параметры экструдирования культур риса и проса математически смоделированы и оптимизированы на основе сетчатых планов Шеффе. Разработана технология приготовления безглютеновых кондитерских изделий из сухих смесей с применением экструзионной муки. Изучены и установлены количественные соотношения замены крахмала экструзионной мукой для разработки сухих смесей. С помощью математической программы симплекса-решетчатого плана Шеффе высчитана рекомендуемый состав для кексов и печенье из рисовой, кукурузной и экструзионной кукурузной муки (Х1-24,25%, Х2-59,5%, Х3-16,25%). Разработаны: «Технологическая инструкция для производства сухих смесей для безглютеновых кондитерских изделий» и «Технологическая инструкция для производства каш быстрого приготовления из безглютенового зернового сырья». Разработана 2 программы математического моделирования для оптимизации температурных параметров экструзии и рецептур соотношения сухих смесей. Научная новизна – на основе математических методов планирования экспериментов научно обоснованы режимы экструдирования сухих смесей для безглютеновых каш и рецептурные компоненты для мучных кондитерских изделий, также установлены определенные соотношения замены крахмала экструзионной мукой.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нәтижелері: DSC көмегімен балқу және желімдену көрсеткіштері негізінде экструзия көрсеткіштері зерттелді, күріш және тары дақылдарын экструзиялаудың белгіленген температуралық көрсеткіштері Шеффе торының жоспарлары негізінде математикалық модельденді және оңтайландырылды. Экструзиялық ұнды пайдаланып құрғақ қоспалардан глютенсіз кондитерлік өнімдерді дайындау технологиясы жасалды. Құрғақ қоспаларды алу үшін крахмалды экструзиялық ұнмен алмастырудың бөлшек қатынасы зерттелді және анықталды. Шеффе симплекс-торлы жоспарының математикалық бағдарламасын қолдана отырып, күріш, жүгері және экструзиондалған жүгері ұнынан дайындалған кекстер мен печенье үшін ұсынылған құрамы есептелді (X1-24.25%, X2-59.5%, X3-16.25%). Әзірленген: «Глютенсіз кондитерлік өнімдерге арналған құрғақ қоспаларды өндірудің технологиялық нұсқаулықтары» және «глютенсіз астық шикізатынан дәнді дақылдар өндірісінің жедел дайындалатын технологиялық нұсқаулықтары». Экструзияланған ұн және құрғақ қоспаның қатынасы формулаларының температуралық көрсеткіштерін оңтайландыру үшін екі математикалық модельдеу бағдарламасы жасалды. Ғылыми жаңалығы - экспериментті жоспарлаудың математикалық әдістерінің негізінде глютенсіз дәнді дақылдар үшін құрғақ қоспаларды және ұннан жасалған кондитерлік өнімдерге арналған рецепт компоненттерін экструдерлеу тәртіптері ғылыми негізделген, сонымен қатар крахмалды экструзиялық ұнмен алмастырудың белгілі бір қатынасы белгіленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные и технико-экономические показатели – подобраны безглютеновые культуры, смоделированы режимы экструдирования и оптимизированы рецептуры сухих смесей с помощью математического моделирования, разработаны соотношения сухих смесей для приготовления кондитерских изделий с добавлением экструзионной муки, с целью замены крахмала.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі конструкторлық және техникалық-экономикалық көрсеткіштері - глютенсіз дақылдар іріктеліп алынды, экструдерлеу режимдері модельденді және құрғақ қоспалар алу үрдісі математикалық модельдеуді қолдану арқылы оңтайландырылды, крахмал алмастыру үшін экструзиялық ұн қосылған кондитерлік өнімдерді дайындға құрғақ қоспалардың коэффициенттері жасалды.

Level of implementation (in Russian) : Создана мини пекарня при Астанинском филиале, с целью производства и введения на рынок новой безглютеновой продукции

Level of implementation (in Kazakh) : Глютенсіз өнімдерді нарыққа шығару мақсатында Астана филиалында шағын наубайхана құрылды

Efficiency (in Russian) : Эффективность – использование высокоточного оборудования и квалификационного персонала.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділік - жоғары дәлдікті жабдықтар мен білікті қызметкерлерді пайдалану.

Field of application (in Russian) : Область применения результатов пищевая и перерабатывающая промышленность.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану аумағы - тамақ және қайта өңдеу саласы.