The object of research, development or design (in Russian) : Согласно этапу проекта установлены механизмы протекания реакции получения комплексных солей на основе сульфатов аммония физико-химическими методами анализа–дериватографическим, кристаллооптическим, кинетическим, термодинамическим и химическим.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жоба кезеңіне сәйкес аммоний сульфаттарына негізделген күрделі тұздарды алу реакциясының механизмдері физика-химиялық талдау әдістерімен–дериватографиялық, кристаллооптикалық, кинетикалық, термодинамикалық және химиялық әдістермен зерттелді.

Aim of work (in Russian) : На данном этапе целью проекта является проведение исследований по расширению ассортимента выпускаемой продукции на основе сульфата аммония и области его применения

Aim of work (in Kazakh) : Осы кезеңде жобаның мақсаты аммоний сульфаты негізінде шығарылатын өнім ассортиментін және оны қолдану аясын кеңейту бойынша зерттеулер жүргізу болып табылады

Методы исследования (на русском) : Экспериментальные работы по изучению взаимодействия хлорида калия с гидросульфатом аммония проводились в лабораторной шахтной электропечи с наблюдениями за изменениями реакционной массы и определением рН газовой фазы. Пробы помещались в печь в тигле из термостойкого стекла. Постоянная необходимая температура в печи поддерживалась с помощью прибора, снабженного хромель-алюмелевой термопарой. Во всех экспериментах навеску пробы, используемых для исследования веществ и реакционных смесей, рассчитывали согласно предполагаемым уравнениям реакции. Время выдержки пробы в печи, в зависимости от цели эксперимента, составляло в пределах 60 минут. Для эксперимента использовали ГСА марки «ч». Продукты, полученные в результате эксперимента, подвергали рентгенофазовому анализу (РФА) на дифрактометре Miflex 600 (Япония) c CuKɑ при диапазоне сканирования от 3⁰ до 90⁰ и шаге 0,02⁰. Физико-химические изменения реакционных смесей и некоторых синтезированных солей при нагревании были изучены с помошью дериватографа системы Q-1000/D фирмы «МОМ» Ф. Паулика, Дж. Паулика, Л. Эрдея и LabSys Evo TG-DTA/DSC (Сетарам, Франция), NETZSCH STA 443 F3 в атмосфере азота при скорости подачи 50мл/минуту при скоростях нагрева 10° в минуту. Термодинамическую оценку вероятности протекания реакций получали с помощью программного комплекса HCS-5.1 Chemistry (Outokumpu) «Астра-4»

Методы исследования (на казахском) : Калий хлоридінің аммоний гидросульфатымен өзара әрекеттесуін зерттеу бойынша эксперименттік жұмыстар реактивті массаның өзгеруін және газ фазасының РН анықтауын бақылай отырып, зертханалық шахта электр пешінде жүргізілді. Сынамалар пешке ыстыққа төзімді шыныдан жасалған тигельде орналастырылды. Пештегі тұрақты қажетті температура хромель-алюминий термопарасымен жабдықталған құрылғының көмегімен сақталды. Барлық эксперименттерде заттар мен реакция қоспаларын зерттеу үшін қолданылатын сынама ілмегі болжамды реакция теңдеулеріне сәйкес есептелді. Тәжірибенің мақсатына байланысты пеште сынаманы ұстау уақыты 60 минут ішінде болды. Тәжірибе үшін "h" маркалы HSA қолданылды. Эксперимент нәтижесінде алынған өнімдер miflex 600 дифрактометрінде (Жапония) c cukß рентгенофазалық талдауға (РФА) ұшырады,сканерлеу диапазоны 3-тен 90-ға дейін және 0, 02-қадам.Реакция қоспалары мен кейбір синтезделген тұздардың физика-химиялық өзгерістері "МОМ" фирмасының Q-1000/D жүйесінің дериватографы Ф.Паулик, Дж. Паулик, Л.Эрдей және LabSys Evo TG-DTA/DSC (Сетарам, Франция), netzsch STA 443 F3 азот атмосферасында минутына 10° қыздыру жылдамдығында минутына 50 мл беру жылдамдығында. Реакциялардың ықтималдығын термодинамикалық бағалау HCS-5.1 Chemistry (Outokumpu) "Астра-4"бағдарламалық кешенінің көмегімен алынды

Obtained results and novelty (in Russian) : Отработаны условия грануляции расплава бисульфата аммония, включающий подготовку и подачу расплава, дробление на гранулы, охлаждение с получением гранул определенных размеров, отличающийся тем, что расплав гидросульфата аммония после получения пиролизом сульфата аммония предварительно охлаждают до 200 - 220°С добавлением собственных мелкодисперсных кристаллических солей в условиях перемешивания, затем полученный расплав из реактора струей через тонкое отверстие подают на поверхность осыпаемой мелкодисперсной соли в условиях грануляции - отличающийся тем, что размер гранул регулируется диаметром отверстии для подачи расплава на поверхность гранулируемого материала и скоростью всасывания воздуха за счет опускающегося слоя расплава или скоростью подачи расплава на поверхность расплава в реакторе, регулируемые с помощью кранов или других приспособлении. - отличающийся тем, что при грануляции сыпучего кристаллического сульфата аммония или двойных сульфата аммония или комбинированных видов удобрении для охлаждения расплава гидросульфата аммония либо добавляют кристаллический сульфат аммония, либо пиролиз последнего ведут, оставляя сульфат аммония до 40 – 50%.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Аммоний бисульфатының балқымасын түйіршіктеу шарттары әзірленді, оның ішінде балқыманы дайындау және беру, түйіршіктерге ұсақтау, белгілі бір мөлшердегі түйіршіктерді алу арқылы салқындату, аммоний сульфатының пиролизін алғаннан кейін аммоний сульфатының балқымасы араластыру жағдайында өзінің ұсақ дисперсті кристалды тұздарын қосып, 200 - 220°дейін алдын ала салқындатылатындығымен ерекшеленеді, содан кейін реактордан алынған Балқыма арқылы жұқа тесік түйіршіктеу жағдайында ұсақталған ұсақ тұздың бетіне беріледі - түйіршіктердің мөлшері түйіршіктелетін материалдың бетіне балқыманы беру үшін тесіктің диаметрімен және балқыманың батып бара жатқан қабаты есебінен ауаның сору жылдамдығымен немесе крандардың немесе басқа құрылғылардың көмегімен реттелетін реактордағы балқыманың бетіне балқыманы беру жылдамдығымен реттелетіндігімен ерекшеленеді. - сусымалы кристалды аммоний сульфатын немесе қос аммоний сульфатын немесе аммоний гидросульфатының балқымасын салқындату үшін тыңайтқыштардың аралас түрлерін түйіршіктеу кезінде кристалды аммоний сульфаты қосылады немесе соңғысының пиролизі аммоний сульфатын 40-50% дейін қалдырады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Технической новизной данного способа гранулирования с использованием расплавов, в частности солей аммония, является отличительный принцип приготовления расплава и использование аммиака от пиролиза солей аммония для насыщения получаемых их гранул аммоний ионом

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Балқымаларды, атап айтқанда аммоний тұздарын қолдана отырып, түйіршіктеудің бұл әдісінің техникалық жаңалығы-балқыманы дайындаудың айрықша принципі және аммоний тұздарының пиролизінен алынған аммоний түйіршіктерін ионмен қанықтыру үшін аммиакты қолдану

Level of implementation (in Russian) : Разработанные новшества по технологии в рамках данного проекта направлены на рассмотрения специалистов АО «КазАзот» и рекомендованы учесть на стадии промышленных испытаний и внедрении технологии.

Level of implementation (in Kazakh) : Осы жоба аясында әзірленген технологиялық инновациялар «ҚазАзот» АҚ мамандарының қарауына жіберіледі және өнеркәсіптік сынақтар мен технологияны енгізу сатысында ескеру ұсынылады.

Efficiency (in Russian) : На данном этапе проекта проводился экспериментальные исследования для обоснования эффективности использования раствора бисульфата аммония в качестве связующего при получении гранулированного сульфата аммония, его комплексных солей с последующей аммонизацией. Параметры эффективности будут оценены в последующих работах.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның осы кезеңінде аммоний бисульфаты ерітіндісін аммиактау арқылы түйіршікті аммоний сульфатын және оның кешенді қос тұздарын өндіруд тиімділігін анықтау бойынша эксперименттік зерттеулер жүргізілді. Өнімділік параметрлері келесі жұмыстарда бағаланады.

Field of application (in Russian) : Потребителем предложенных новшеств по технологии производства комплексных солей на основе сульфата аммония является АО «КазАзот», а выпускаемой продукции агропромышленность Казахстана.

Field of application (in Kazakh) : Аммоний сульфатынның қос тұздарын өндіру технологиясы бойынша ұсынылған жаңалықтардың тұтынушысы «ҚазАзот» АҚ, ал өндіретін өнімдер ауылшаруашылық саласы болып табылады.