The object of research, development or design (in Russian) : Профессиональные стандарты, учебные программы дисциплин.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Кәсіптік стандарттар, пәндердің оқу бағдарламалары

Aim of work (in Russian) : Целью работы является разработка интеллектуальной системы на основе анализа слабоструктурированных текстов содержания учебных дисциплин в увязке с требованиями образовательных и профессиональных стандартов с использованием графовой модели и компьютерной обработки естественного языка, повышающей качество содержания образовательных программ вузов РК и востребованности их выпускников на рынке труда.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты ҚР жоғары оқу орындарының білім беру бағдарламалары мазмұнының сапасын және олардың түлектерінің еңбек нарығында сұранысын арттыратын графтық модельді және табиғи тілді компьютерлік өңдеуді, білім беру және кәсіптік стандарттардың талаптарымен ұштастыра отырып, оқу пәндері мазмұнының нашар құрылымдалған мәтіндерін талдау негізінде зияткерлік жүйені әзірлеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования – предобработка текстов на естественном языке по извлечению из большого объема слабоструктурированных текстов структурных элементов образовательного и профессионального контентов для формирования корпуса документов и базы данных компетенций интеллектуальной системы.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері - интеллектуалды жүйенің құзыреттіліктері құжаттар корпусы мен дерекқорын қалыптастыру үшін білім беру және кәсіби мазмұнның құрылымдық элементтерін көп мөлшерде құрылымдалмаған мәтіндерден алу үшін табиғи тілдегі мәтіндерді өңдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Разработана цифровая модель семантического сопоставления сущностей различных документов образовательного и профессионального контентов на основе статистического анализа текстов и подходов автоматического формирования ключевых слов для точного выявления соответствующих дисциплин образовательной программы с требованиями рынка труда без трудоемкой переработки и адаптации баз знаний. 2. Разработан метод получения ориентированного графа для определения последовательности изучаемых дисциплин путем попарного сравнения линейно связанных признаков матрицы весов с использованием методов кластеризации документов, методов статистического анализа текстовых данных и метода топологической сортировки в зависимости от содержания рабочих учебных программ дисциплины

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Білім беру бағдарламасының тиісті пәндерін еңбек нарығының талаптарымен дәл сәйкестендіру үшін мәтіндерді статистикалық талдау және кілт сөздерді автоматты түрде құру тәсілдеріне негізделген әртүрлі білім беру және кәсіби мазмұндағы құжаттардың субъектілерін семантикалық салыстыру үшін цифрлық модель әзірленді. 2. Құжаттарды кластерлеу әдістерін, мәтіндік мәліметтерді статистикалық талдау әдістерін және топологиялық сұрыптау әдісін қолдана отырып, пәннің жұмыс оқу жоспарының мазмұны негізінде салмақ матрицасының сызықтық байланысты белгілерін жұптық салыстыру арқылы зерттелетін пәндердің ретін анықтау үшін бағытталған графикті алу әдісі әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Структура информационной модели интеллектуальной системы, позволяющая интегрировать образовательный контент и контент профессиональных стандартов для повышения качества формирования содержания образовательных программ.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Білім беру бағдарламаларының мазмұнын қалыптастыру сапасын арттыру үшін білім беру мазмұны мен кәсіби стандарттардың мазмұнын біріктіруге мүмкіндік беретін зияткерлік жүйенің ақпараттық моделінің құрылымы.

Level of implementation (in Russian) : Опубликованы 2 (два) научные статьи в рецензируемых изданиях, получено 1 (одно) свидетельство о внесении сведений в государственный Реестр прав на объекты, охраняемые авторским правом на произведение науки, 1 работа в трудах конференции

Level of implementation (in Kazakh) : Рецензияланатын басылымдарда 2 (екі) ғылыми мақалалар жарияланды, ғылым туындысына авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге құқықтардың мемлекеттік тізіліміне мәліметтерді енгізу туралы 1 (бір) куәлік алынды, 1 жұмыс конференция еңбектерінде жарияланды.

Efficiency (in Russian) : Эффективность результатов работы: теоретические и практические результаты исследований по разработке информационной модели для формирования корпуса документов и базы данных профессиональных компетенций интеллектуальной системы путём интеллектуального анализа по предобработки слабоструктурированных текстов образовательных и профессиональных контентов на естественном языке, позволят повысить востребованность специалистов на 55-70%, подготовленных по образовательным программам проекта.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелерінің тиімділігі: табиғи тілдегі білім беру және кәсіби контенттердің нашар құрылымдалған мәтіндерін өңдеу бойынша зияткерлік талдау арқылы зияткерлік жүйенің кәсіби құзыреттіліктерінің құжаттары мен деректер базасын қалыптастыру үшін ақпараттық модельді әзірлеу бойынша зерттеулердің теориялық және практикалық нәтижелері жобаның білім беру бағдарламалары бойынша дайындалған мамандардың сұранысын 55-70% - ға арттыруға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Область применения результатов работы: извлечение структурных элементов образовательных программ и профессиональных стандартов разработчиками образовательных программ организаций высшего и послевузовского образования на основе научного и нормативного интеллектуального анализа в области высшего/послевузовского образования и результатов его обучения.

Field of application (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелерін қолдану саласы: Жоғары/жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру саласындағы ғылыми және нормативтік зияткерлік талдау және оны оқыту нәтижелері негізінде жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының білім беру бағдарламаларын әзірлеушілердің білім беру бағдарламалары мен кәсіптік стандарттардың құрылымдық элементтерін алуы.