The object of research, development or design (in Russian) : Синтетические кумарины. Синтетические кумарины. Кумарины из растений Melilotus officinalis L., Ferula songarica L., Achillea mullefolium L.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Синтетикалық кумариндер. Melilotus officinalis L., Ferula songarica L., Achillea mullefolium L. өсімдіктерінен алынған кумариндер.

Aim of work (in Russian) : Синтез соединений, сочетающих гетероциклический и другие фармакофорные фрагменты, для последующего изучения их биологической активности.

Aim of work (in Kazakh) : Жоба мақсаты гетероциклді және басқа фармакофор фрагменттері бар қосылыстарды синтездеу, олардың биологиялық белсенділігін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : экстракция и обработка растительного сырья соответствующими экстрагентами и оптимизированы условия экстракции для количественного извлечения биологически активных веществ, а именно природных кумаринов; • Классические и современные методы органического синтеза на основе природных кумаринов и синтетических аналогов, перспективных в плане изучения биологической активности; • Для идентификации выделенных и синтезированных соединений будут использованы современные физико-химические методы исследования: 1Н, 13С ЯМР-спектроскопия (HMQC, HMBC, COSY), ИК-, УФ-, ЯМР-спектроскопия, масс-спектрометрия, качественный и количественный анализ методом высокоэффективной жидкостной хроматографии, элементный анализ и температуры плавления; • Биологические испытания выделенных и синтезированных соединений в специализированных медицинских учреждениях.

Методы исследования (на казахском) : биологиялық белсенді заттарды, атап айтқанда табиғи кумариндерді сандық алу үшін тиісті экстрагенттермен және оңтайландырылған экстракция шарттарымен өсімдік көздерінен бөліп алу және өңдеу; • табиғи кумариндер және олардың синтетикалық аналогтар негізінде органикалық синтездің классикалық және заманауи әдістері арқылы, перспективалы қосылыстардың биологиялық белсенділігін зерттеу; • Оқшауланған және синтезделген қосылыстарды анықтау үшін заманауи физикалық-химиялық зерттеу әдістері қолданылады: 1H, 13C ЯМР спектроскопиясы (HMQC, HMBC, COSY), ИҚ, УК, ЯМР спектроскопиясы, масс-спектрометрия, тиімділігі жоғары сұйықтықты хроматографияны қолдану арқылы сапалық және сандық талдау, элементтік талдау және балқу температураларын анықтау; • Мамандандырылған медициналық мекемелерде оқшауланған және синтезделген қосылыстардың биологиялық сынақтары.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате проведенных экспериментов в ходе исследований впервые синтезированы 7 новых производных, сочетающих в своей структуре два природных фармакофорных фрагмента (кумарин-кумарин, кумарин-алкалоид, кумарин-терпен). Проведены следующие фармакологические испытания на новых производных кумаринов: цитотоксическая, антиоксидантная , антимикробная , противодиабетическая , гемагглютинирующая, нейраминидазная активности, инфекционная активность вируса гриппа и вирусингибирующая активность. Для наработки образцов кумарина проведена колоночная хроматография очищенного этанольного экстракта растительного сырья Melilotus officinalis L. В результате выделен и наработан кумарин. В результате хроматографического разделения этанольного экстракта растительного сырья ферулы джунгарской (Ferula songarica L.) выделено маслообразное вещество.В результате хроматографического разделения хлороформного экстракта растительного сырья тысячелистника обыкновенного (Achillea mullefolium L.) выделено порошкообразное вещество. Структуры выделенных образцов устанавливаются.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу барысында жүргізілген тәжірибелер нәтижесінде құрылымында екі табиғи фармакофор фрагменттері (кумарин-кумарин, кумарин-алкалоид, кумарин-терпен) біріктірілген 7 жаңа туынды алғаш рет синтезделді. Жаңа кумарин туындыларына келесі фармакологиялық сынақтар жүргізілді: Цитоуыттылық, антиоксиданттық, микробқа қарсы, диабетке қарсы, гемагглютинациялық, нейраминидаза белсенділіктері, тұмау вирусының инфекциялық белсенділігіне әсері және вирусты бәсеңдету белсенділігі. Кумарин үлгілерін әзірлеу үшін Melilotus officinalis L. өсімдік шикізатының тазартылған этанол сығындысының бағаналы хроматографиясы жүргізілді. Нәтижесінде кумарин бөлініп, өндірілді. Жоңғар феруласының (Ferula songarica L.) өсімдік шикізатының этанол сығындысының бағаналы хроматографиясы жүргізілді. Нәтижесінде май тәрізді зат бөлінді. Кәдімгі мыңжапырақ (Achillea mullefolium) өсімдік шикізатының хлороформды сығындысының бағаналы хроматографиясы жүргізілді. Нәтижесінде ұнтақ зат бөлінді. Бөлінген үлгілердің құрылымы анықталуда.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Является разработка новых методик синтеза гибридных и гетероциклических соединений, обладающие биологической активностью, которые повлияют на развитие фармацевтической химии, фармакологии и технологии лекарств.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Фармацевтикалық химияның, фармакологияның және дәрілік технологияның дамуына әсер ететін биологиялық белсенділігі бар гибридті және гетероциклді қосылыстарды синтездеудің жаңа әдістерін жасау.

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Разработанные методики будут использоваться в научно-исследовательских центрах для получения новых соединений с количественным выходом и обладающие биологической активностью.

Efficiency (in Kazakh) : Жасалған әдістер ғылыми орталықтарда сандық шығымды және биологиялық белсенділікке ие жаңа қосылыстар алу үшін қолданылады.

Field of application (in Russian) : Разработанные методики синтеза на основе кумаринов будут использованы в Новосибирском институте органической химии им. Н.Н. Ворожцова СО РАН (Новосибирск, РФ), АО «МНПХ «Фитохимия» и др. в научно-исследовательских институтах для модификации природных соединений.

Field of application (in Kazakh) : Кумариндер негізінде әзірленген синтез әдістері Н.Н. Ворожцов атындағы Новосібір органикалық химия институтында СБ РҒА (Новосібірск, Ресей Федерациясы), «Фитохимия ХҒӨХ» АҚ және т.б. табиғи қосылыстарды модификациялау бойынша ғылыми-зерттеу институттарында қолданылады.