The object of research, development or design (in Russian) : Стальные детали тележки грузового вагона, такие как колеса, оси, балки, и другие критически важные компоненты, подвергаемые локальному электролитно-плазменному упрочнению.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Доңғалақтар, осьтер, арқалықтар сияқты жүк вагондары арбасының Болат бөлшектері және жергілікті электролиттік-плазмалық қатайтуға ұшырайтын басқа да маңызды компоненттер.

Aim of work (in Russian) : Разработка технологии электролитно-плазменного упрочнения изнашиваемых поверхностей, который позволяет повысить долговечность деталей тележки грузового вагона, а также изучение изменении структурно-фазовых состояний, механических и трибологических характеристик стали 20ГЛ в зависимости от режима электролитно-плазменного упрочнения.

Aim of work (in Kazakh) : Жүк вагонының арба бөлшектерінің беріктігін арттыруға мүмкіндік беретін тозатын беттерді электролиттік-плазмалық қатайтудың технологиялық процесін әзірлеу, сондай-ақ электролиттік-плазмалық қатайту режиміне байланысты 20ГЛ болаттың құрылымдық-фазалық күйлерінің, механикалық және трибологиялық сипаттамаларының өзгеруін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : - фазово-структурный анализ; - металлографический анализ; - измерение микротвердости в соответствии с ГОСТ-9450-76; - сканирующая электронная микроскопия; - просвечивающая электронная микроскопия; - испытания образцов на абразивное изнашивание по ГОСТ 23.208-79; - испытания образцов на ударно-абразивное изнашивание по ГОСТ 23.207-79; - испытания на износостойкость образцов по схемам «шар на диск», «палец на диск».

Методы исследования (на казахском) : - фазалық-құрылымдық талдау; - металлографиялық талдау; - ГОСТ-9450-76 сәйкес микроқаттылықты өлшеу; - сканерлеуші электронды микроскопия; - трансмиссиялық электронды микроскопия; -ГОСТ 23.208-79 бойынша абразивті тозуға арналған үлгілерді сынау; - ГОСТ 23.207 - 79 бойынша соқпалы-абразивті тозуға сынамалар; - "дискіге доп", "дискіге саусақ" схемалары бойынша үлгілердің тозуға төзімділігін сынау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты демонстрируют новизну в улучшении трибологических свойств стали 20ГЛ посредством электролитно-плазменного упрочнения (ЭПУ). Метод обеспечивает значительное повышение твердости, износостойкости и антифрикционных свойств за счет формирования высокопрочного слоя с мартенситной структурой. Упрочненные образцы показали снижение ширины и глубины борозд износа на 30%, что подтверждает улучшение стойкости к абразивному воздействию​. Фрактографический анализ выявил более гладкую и устойчивую поверхность борозд, свидетельствующую о равномерном распределении нагрузок. Эти результаты дают возможность оптимизировать процесс ЭПУ для повышения долговечности и надежности деталей.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нәтижелер электролитті-плазмалық қатайту (ЭПҚ) арқылы 20ГЛ Болаттың трибологиялық қасиеттерін жақсартудағы жаңалықты көрсетеді. Әдіс мартенситтік құрылымы бар жоғары беріктігі бар қабатты қалыптастыру арқылы қаттылықтың, тозуға төзімділіктің және үйкеліске қарсы қасиеттердің айтарлықтай жоғарылауын қамтамасыз етеді. Күшейтілген үлгілер тозу бороздарының ені мен тереңдігінің 30% төмендеуін көрсетті, бұл абразивті төзімділіктің жақсарғанын растайды. Фрактографиялық талдау жүктемелердің біркелкі таралуын көрсететін бороздардың тегіс және тұрақты бетін анықтады. Бұл нәтижелер бөлшектердің беріктігі мен сенімділігін арттыру үшін ЭПҚ процесін оңтайландыруға мүмкіндік береді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : К социально-экономическому эффекту следует отнести то, что упрочнение и повышение износостойкости деталей железнодорожного транспорта не только повышает ресурс деталей и тем самым снижает расход металла, а также обеспечивает безопасность движения. Кроме того, применение полученных результатов предлагаемых исследований несомненно внесут значительный вклад в развитие машиностроения в Республике Казахстан в целом, и в Восточно-Казахстанской области, в частности. Изготовление деталей для машиностроения, требует использования большого количества невозобновляемых ресурсов, стоимость которых весьма значительна. Использование предлагаемой технологии электролитно-плазменного упрочнения позволит ощутимо повысить срок службы деталей железнодорожного транспорта и тем самым существенно экономить на ремонте деталей.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Әлеуметтік-экономикалық тиімділікке теміржол көлігі бөлшектерінің беріктігі мен тозуға төзімділігін арттыру бөлшектердің ресурсын арттырып қана қоймайды, сонымен қатар металл шығынын азайтады, сонымен қатар қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Бұдан басқа, ұсынылған зерттеулердің алынған нәтижелерін қолдану тұтастай алғанда Қазақстан Республикасында, атап айтқанда, Шығыс Қазақстан облысында машина жасауды дамытуға елеулі үлес қосатыны сөзсіз. Машина жасау үшін бөлшектерді жасау көптеген жаңартылмайтын ресурстарды пайдалануды талап етеді, олардың құны өте маңызды. Ұсынылған электролитті-плазмалық қатайту технологиясын қолдану теміржол көлігі бөлшектерінің қызмет ету мерзімін едәуір арттырады және осылайша бөлшектерді жөндеуге айтарлықтай үнемдейді

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : Железнодорожный транспорт Республики Казахстан занимает особое место в экономике страны. Эффективность и конкурентоспособность подвижного состава зависят от уровня эксплуатационных затрат на содержание вагонов и локомотивов. Улучшение эксплуатационных показателей деталей подвижного состава зависит от их технического состояния. Повышение качества ремонта деталей подвижного состава, а, следовательно, увеличение ресурса, надежности и долговечности узлов требуют совершенствования методов технического обслуживания и ремонта.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақстан Республикасының теміржол көлігі ел экономикасында ерекше орын алады. Жылжымалы құрамның тиімділігі мен бәсекеге қабілеттілігі вагондар мен локомотивтерді ұстауға арналған пайдалану шығындарының деңгейіне байланысты. Жылжымалы құрам бөлшектерінің пайдалану көрсеткіштерін жақсарту олардың техникалық жағдайына байланысты. Жылжымалы құрамның бөлшектерін жөндеу сапасын арттыру, демек, тораптардың ресурсын, сенімділігі мен беріктігін арттыру техникалық қызмет көрсету мен жөндеу әдістерін жетілдіруді талап етеді.

Field of application (in Russian) : Областью применения полученных результатов проекта являются машиностроение, автомобилестроение и металлургия. Потребителями полученных результатов являются Казахстанские и зарубежные металлургические и машиностроительные предприятия по производству и обработке деталей автотранспорта, железнодорожного транспорта и т.д., а также научные и конструкторские предприятия, занимающиеся вопросами создания высокопрочных металлических изделий.

Field of application (in Kazakh) : Жобаның нәтижелерін қолдану саласы машина жасау, автомобиль жасау және металлургия болып табылады. Алынған нәтижелердің тұтынушылары автокөлік, теміржол көлігі және т. б. бөлшектерін өндіру және өңдеу жөніндегі қазақстандық және шетелдік металлургиялық және машина жасау кәсіпорындары, сондай-ақ беріктігі жоғары металл бұйымдарын жасау мәселелерімен айналысатын ғылыми және конструкторлық кәсіпорындар болып табылады.