The object of research, development or design (in Russian) : Легированная сталь, электролитно-плазменное термоциклическое борирование

The object of research, development or design (in Kazakh) : Легирленген болат, электролиттік-плазмалық термоциклді борлау

Aim of work (in Russian) : Цель проекта: разработка способа диффузионного термоциклического электролитно-плазменного борирования деталей горно-металлургического оборудования из легированной стали и изучение механизмов упрочнения в процессе борирования, которые способствуют повышению трибокоррозионных характеристик легированных сталей.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты: легирленген болаттан жасалған тау-кен металлургиялық жабдығының бөлшектерін диффузиялық термоциклді электролитті-плазмалық борлау әдісін әзірлеу және легирленген болаттардың трибокоррозиялық сипаттамаларын арттыруға ықпал ететін борлау процесінде беріктендіру механизмдерін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Для решения поставленных задач использованы следующие современные методы экспериментальных исследований и испытаний: металлографический анализ обарзцов стали на оптическом микроскопе АЛЬТАМИ МЕТ 5С (НАО ВКУ имени Сарсена Аманжолова); шероховатость борированных обарзцов стали будет измерена щуповым методом на профилометр 130 для (НАО ВКУ имени Сарсена Аманжолова); измерение микротвёрдости обарзцов стали на твердомерах FISCHERSCOPE HM2000 S и МЕТОЛАБ 502 (НАО ВКУ имени Сарсена Аманжолова); наноиндентирование твердости и модуля упругости обарзцов стали на нанотвердомере «НаноСкан-4D Компакт» (НАО ВКУ имени Сарсена Аманжолова); испытания на износостойкость обарзцов стали при комнатной температуре по схеме «шар на диске» на трибометре TRB3 (НАО ВКУ имени Сарсена Аманжолова);

Методы исследования (на казахском) : Қойылған міндеттерді шешу үшін эксперименттік зерттеулер мен сынақтардың мынадай заманауи әдістері пайдалды: металлографиялық талдау оптикалық альтами met 5S микроскобында жасалды (Сәрсен Аманжолов атындағы ШҚУ КЕАҚ); Сәрсен Аманжолов атындағы ШҚУ кедір-бұдырлығы үшін 130 профилометрге арналған зонд әдісімен өлшенеді; fischerscope hm2000 S және МЕТОЛАБ 502 (Сәрсен Аманжолов атындағы ШҚУ КЕАҚ)қатты өлшегіштеріндегі болат үлгілердің микроқаттылығын өлшеу; "НаноСкан-4d Компам" нано-қаттылық өлшегішіндегі болат үлгілердің қаттылығы мен серпімділік модулін наноиндентациялау (Сәрсен Аманжолов атындағы ШҚУ КЕАҚ); TRB3 трибометріндегі (Сәрсен Аманжолов атындағы ШҚУ КЕАҚ) "дискідегі шар" схемасы бойынша бөлме температурасында обарцтардың тозуға төзімділігіне сынау сынағы;

Obtained results and novelty (in Russian) : Исследованы влияния основных технологических параметров диффузионного термоциклического электролитно-плазменного борирования на изменение микроструктуры и микротвердости. Выявлены особенности изнашивания борированных образцов стали при разных трибологических испытаниях. Исследованы влияние основных технологических параметров диффузионного термоциклического электролитно-плазменного борирования трибокоррозионные характеристики образцов на и легированной стали. Изучены механизмы формирования диффузионного борированного слоя на поверхности легированной стали в зависимости от варьирования состава электролита содержащем водный раствор буры Na2B4O7x10H2O и других борсодержащих реактивов с целью равномерного насыщения поверхности активным бором в процессе термоциклического электролитно-плазменного борирования.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Диффузиялық термоциклді электролиттік-плазмалық борлаудың негізгі технологиялық параметрлерінің микроқұрылым мен микроқаттылықтың өзгеруіне әсері зерттелді. Әр түрлі трибологиялық сынақтарда Болаттың борланған үлгілерінің тозу ерекшеліктері анықталды. Диффузиялық термоциклді электролиттік-плазмалық борлаудың негізгі технологиялық параметрлерінің әсері және легірленген болаттағы үлгілердің трибокоррозиялық сипаттамалары зерттелді. Термоциклді электролиттік-плазмалық борлау процесінде бетті белсенді бормен біркелкі қанықтыру мақсатында құрамында Na2B4O7x10H2O боракс сулы ерітіндісі бар электролит құрамының өзгеруіне байланысты легирленген болаттың бетінде диффузиялық борланған қабаттың түзілу механизмдері зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Применение данного способа вместо традиционного химико-термического борирования обеспечивает экономию средств и ресурсов, таких как электроэнергия , расходные материалы (возможность замены дорогих сталей низким по качеству и свойствами сталей).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл әдісті дәстүрлі химиялық-термиялық борирование орнына қолдану электр энергиясы, шығын материалдары сияқты шығындар мен ресурстарды үнемдеуді қамтамасыз етеді (болаттардың сапасы мен қасиеттері бойынша қымбат болаттарды ауыстыру мүмкіндігі).

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : Использования предлагаемой модернизированной установки и способа комбинированного процесса катодной термоциклической электролитно-плазменной обработки с возможностью последующей анодной полировки, которые обладают хорошей производительностью и эффективностью, заключается в снижении затрат в производстве соответствующей отрасли, а также экологическая безопасность от использования недорогих реактивов.

Efficiency (in Kazakh) : Ұсынылған модернизацияланған қондырғыны және катодты термоциклді электролиттік плазмалық өңдеуден кейінгі анодтық жылтырату негізіндегі аралас әдісін пайдалану, жоғарғы өнімділік , тиісті саладағы өндіруге кететін шығындарды азайту, сондай-ақ экологиялық қауіпсіз арзан реактивтерді пайдалану жағынан жоғары тиімділіктерге ие.

Field of application (in Russian) : Горно-металлургическое машиностроение.

Field of application (in Kazakh) : Тау-кен металлургиялық машина жасау саласы.