The object of research, development or design (in Russian) : Почвенные образцы месторождений, растения фиторемедианты и солеустойчивые растения.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Кен орындарының топырақтары, фиторемедиант өсімдіктер және тұзға төзімді өсімдіктер.

Aim of work (in Russian) : Разработка принципов совместного использования растений и биоинокулянтов со стимулирующими, протекторными и деградирующими углеводороды свойствами для восстановления почв с длительными сроками нефтяного загрязнения.

Aim of work (in Kazakh) : Ұзақ мерзімді мұнай көмірсутектерімен ластанған топырақты қалпына келтіру үшін өсімдіктер мен биоинокулянттарды ынталандыратын, қорғайтын және деградациялайтын қасиеттері бар принциптерін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Микробиологические, биохимические, экспериментально – аналитические опыты и лабораторно-вегетационные эксперименты.

Методы исследования (на казахском) : Микробиологиялық, биохимиялық, аналитикалық тәжірибелер және зертханалық-өсімдік тәжірибелер.

Obtained results and novelty (in Russian) : Почва месторождения Доссор относится к песчаному солончаку с высоким содержанием хлородов и сульфатов. Почвенные образцы месторождения Забурунье относятся к песчаным. Образцы почв месторождения «С.Балгимбаев» охарактеризованы как глинистые, с высоким содержанием хлоридов и с незначительным превышением по сульфатам. Наибольшее содержание углеводородов нефти отмечено в почвенном образце месторождения Забурунье и Доссор. Наименьшее содержание нефтяных углеводородов выявлено в почвенном образце месторождения «С.Балгимбаев». Использованы растения фиторемедианты, относящиеся к различным семействам и солетолерантные растения как донник, клевер и рапс. Скрининг токсикорезистентных растений проводили с использованием тестов на фитотоксичность. Самая низкая всхожесть (не более 15%) была зарегистрирована у растений семейства Brassicaceae. Содержание нефтепродуктов в почве мало влияло на всхожесть семян Compositae. На растения семейства Poaceae содержание нефтяных углеводородов не влияло на всхожесть семян, которая составила 73 ‒ 93% соответственно. Засоление почвы крайне негативно сказалось на ростовых характеристиках всех растений. Только, представители семейства Poaceae обладали большей солеустойчивостью. Представители семейства Amaranthaceae оказались чувствительными к нефтяному загрязнению. Отобраны перспективные растения для фиторемедиации нефтезагрязненных почв. Выделено 120 новых изолятов из ризосферы и 55 из тканей растений.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Доссор кен орнының топырағы тұзды батпақты топыраққа жатыды. Забурунье кен орнының топырақ үлгілері құмды топыраққа жатқызылды. «С.Балгимбаев» кен орнының үлгілерінде сазды топыраққа жатқызылады, хлорид мөлшері көп және сульфат саны қалыпты мөлшерден асатындығы белгілі. Мұнай көмірсутектерінің көп мөлшері Забурунье және Доссор кен орнының топырақ үлгілеріне тиесілі болды. Мұнай үлгілерінің салыстырмалы түрде ең аз мөлшері «С.Балгимбаев» кен орнының топырақ үлгілерінде анықталды. Жұмыста әртүрлі туыстарға жататын фиторемедиант өсімдіктер және тұзға тұрақты өсімдіктер тәтті беде, беде және рапс пайдаланылды. Токсикорезистентті өсімдіктердің скринингі фитоуыттылық тесті арқылы жасалды. Ең төмен өнгіштік (15%-тен көп емес) Brassicaceae туысына жататын өсімдіктерде тіркелді. Топырақтағы мұнай өнімдерінің болуы Compositae өсімдігінің өнгіштігіне аз ғана әсер етті. Poaceae туысының өсімдіктерінің өнгіштігіне топырақ құрамында мұнай көмірсутектерінің болуы әсер етпеді, сәйкесінше 73 ‒ 93%. Топырақтың тұздылығы барлық өсімдіктердің өсу көрсеткіштеріне кері әсер етеді. Тек Poaceae туысы өкілдерінің тұзға тұрақтылығы жоғары екендігі белгілі болды. Amaranthaceae туысының өкілдері мұнаймен ластануға сезімтал екендігі анықталды. Скрининг жұмыстары мұнаймен ластанған топырақтарды фиторемедиациялау мақсатында перспективті өсімдіктер іріктеп алынды. Ризосферадан жаңа 120 изолят және 55 изолят өсімідік ұлпаларынан бөлініп алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Выявлены перспективные растения, проявляющие высокую толерантность к засолению и углеводородам нефти.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Мұнайдың көмірсутектері мен тұздылығына жоғары төзімділік көрсететін перспективті өсімдіктер анықталды.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Еңгізілмеген

Efficiency (in Russian) : План работы полностью выполнен.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыс жоспары толығымен орындалды.

Field of application (in Russian) : Результаты исследований будут предложены предприятиям нефтедобывающей, нефтеперерабатывающей и нефтехимической промышленности при ликвидации аварийных разливов нефти и нефтепродуктов, рекультивации шламовых амбаров, а также при рекультивации ранее накопленного экологического ущерба почвам, подвергнутым нефтяному загрязнению.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері мұнай өндіретін, мұнайды қайта өңдейтін және мұнай-химиялық кәсіпорындарға мұнай мен мұнай өнімдерінің авариялық төгілуін жою кезінде, мұнай қалдықтарының қоймаларын қалпына келтіру мақсатында, сонымен қатар мұнаймен ластанған топырақтарда бұрыннан жинақталған экологиялық залалды қалпына келтіру жолында қолдануға ұсынылады.