The object of research, development or design (in Russian) : Фауна хищных птиц города Кызылорда

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қызылорда қаласының жыртқыш құстар фаунасы

Aim of work (in Russian) : Описание функционирования популяций отряда хищных птиц в городских местообитаниях на основе данных их комплексного изучения, и оценка того, в какой степени условия города Кызылорды способны удовлетворить потребности разных видов соколообразных птиц для формирования устойчивых популяций

Aim of work (in Kazakh) : Қалалық мекендеу орындарында жыртқыш құстар отряды популяцияларының жұмыс істеуін оларды кешенді зерттеу деректері негізінде сипаттау және Қызылорда қаласының жағдайлары тұрақты популяцияларды қалыптастыру үшін Сұңқар тәрізді құстардың әртүрлі түрлерінің қажеттіліктерін қаншалықты қанағаттандыра алатынын бағалау

Методы исследования (на русском) : Проект предусматривает применение традиционных и современных методов изучения, как авифауны, так и других составляющих городских экосистем. Для установления закономерностей процессов синантропизации и урбанизации птиц, его взаимосвязи с ландшафтно-географическими условиями территории изучения, оценки антропогенного влияния на орнитофауну планируется использование обширной методической базы: сравнительно-биологический, математико-статистический, инструментальный метод наблюдения с беспилотных летательных аппаратов (БПЛА), инновационные подходы статистического анализа и моделирования. В результате планируется определение следующих параметров: видовое разнообразие, сезонность пребывания, экологическая и фауно-генетическая структура.

Методы исследования (на казахском) : Жоба авифаунаны да, қалалық экожүйелердің басқа компоненттерін де зерттеудің дәстүрлі және заманауи әдістерін қолдануды қарастырады. Құстарды синантропизациялау және урбанизациялау процестерінің заңдылықтарын, оның зерттеу аумағының ландшафттық-географиялық жағдайларымен байланысын, орнитофаунаға антропогендік әсерді бағалау үшін кең әдістемелік базаны пайдалану жоспарлануда: салыстырмалы биологиялық, математикалық-статистикалық, пилотсыз ұшу аппараттарынан (ҰҰА) бақылаудың аспаптық әдісі, статистикалық талдау мен модельдеудің инновациялық тәсілдері. Нәтижесінде келесі параметрлерді анықтау жоспарлануда: түрлердің әртүрлілігі, болу маусымдылығы, экологиялық және фауналық-генетикалық құрылым.

Obtained results and novelty (in Russian) : Количественный состав орнитофауны города Кызылорды составляет 30 видов представителей 8 отрядов: Ciconiformes, Falconiformes, Galliformes, Gruiformes, Charadriiformes, Columbiformes, Coraciiformes, Passeriformes (таблица 1). Как и ожидалось, большая часть (40%) популяции орнитофауны – воробьинообразные. Население фауны птиц отряда хищников состоит из следующих видов: 1. Circus cianeus 2. Circus aeroginosus 3. Accipiter nisus 4. Buteo rufinus 5. Aqulia nipalensis 6. Falco subbuteo 7. Falco tinnunculus В состав орнитофауны входят две группы птиц, определяющие характер популяции орнитоценоза городской экосистемы: основная группа, представленная наибольшим количеством видов – синантропные птицы, среда обитания которых так или иначе связана с прилегающими травянисто-кустарниковыми комплексами и близлежащими постройками антропогенного происхождения, т.е. жилые ландшафты; вторая группа – птицы водно-болотных угодий, что связано с расположением города на берегу реки Сырдарья.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қызылорда қаласы орнитофаунасының сандық құрамы 8 отряд өкілдерінің 30 түрін құрайды: Ciconiformes, Falconiformes, Galliformes, Gruiformes, Charadriiformes, Columbiformes, Coraciiformes, Passeriformes (1-кесте). Күткендей, орнитофауна популяциясының көп бөлігі (40%) пассерин тәрізді. Жыртқыштар отрядының құстар фаунасының популяциясы келесі түрлерден тұрады: 1. Circus cianeus 2. Circus aeroginosus 3. Accipiter nisus 4. Buteo rufinus 5. Aqulia nipalensis 6. Falco subbuteo 7. Falco tinnunculus Орнитофаунаның құрамына қалалық экожүйенің орнитоценоз популяциясының сипатын анықтайтын құстардың екі тобы кіреді: ең көп түрлерімен ұсынылған негізгі топ - синантропты құстар, олардың тіршілік ету ортасы қандай да бір жолмен іргелес шөпті-бұталы кешендермен және антропогендік шығу тегі жақын ғимараттармен байланысты, яғни. тұрғын үй ландшафттары; екінші топ-сулы-батпақты құстар, бұл қаланың Сырдария өзенінің жағасында орналасуына байланысты.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В ходе исследования было установлено, что большая часть (11 видов) зарегистрированных птиц предпочитают промышленные территории, где располагаются зернохранилище, стационарный асфальтобетонный завод, полигон ТБО и пр. Субдоминантное положение по количеству отмеченных видов характерно для облесенных зеленых площадей (9 видов), при этом значительно меньшее количество видов выбирает в качестве места обитания строения разной этажности. На открытых пространствах отмечено меньшее количество птиц - 2 вида. «Зеленые зоны» привлекательны для птиц (по количеству видов) круглый год, набережная и акватория Сырдарьи - весной, а районы освоения - в основном летом. На Сырдарье большинство птиц встречается во время весеннего пролета, и условия для гнездования на них менее привлекательны. Значительная часть мигрирующих и кочевых видов предпочитает водные среды обитания. Районы «зеленых зон» летом наиболее подходят для облигатных синантропов с подходящими условиями для гнездования, а зимой - для кочевых и оседлых видов с высокой кормовой способностью. Незначительное количество видов, предпочитающих участки новых многоэтажных домов, связано с их расположением на антропогенно нарушенных почвах и отсутствием растительного покрова. Среда обитания птиц в жилых ландшафтах определяется условием адаптивных возможностей видов, отношения к ним человека и способности орнитофауны удовлетворять свои основные жизненные потребности в новых условиях - питание, размножение и т.д.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеу барысында тіркелген құстардың көп бөлігі (11 түрі) астық қоймасы, стационарлық асфальтбетон зауыты, ҚТҚ полигоны және т. б. орналасқан өнеркәсіптік аумақтарды жақсы көретіні анықталды. белгіленген түрлердің саны бойынша Субдоминантты жағдай орманды жасыл алқаптарға тән (9 түрі), ал түрлердің едәуір аз бөлігі тіршілік ету ортасы ретінде әртүрлі құрылымдарды таңдайды қабаттар. Ашық жерлерде құстардың саны аз - 2 түр. "Жасыл аймақтар" құстар үшін (түрлер саны бойынша) жыл бойы тартымды, Сырдария жағалауы мен акваториясы - көктемде, ал игеру аудандары - негізінен жазда. Сырдарияда құстардың көпшілігі көктемгі ұшу кезінде кездеседі және ұя салу жағдайлары онша тартымды емес. Көші-қон және көшпелі түрлердің едәуір бөлігі судың тіршілік ету ортасын жақсы көреді. "Жасыл аймақтар" аймақтары жазда ұя салуға қолайлы жағдайлары бар міндетті синантроптар үшін, ал қыста жоғары қоректену қабілеті бар көшпелі және отырықшы түрлер үшін ең қолайлы. Жаңа көп қабатты үйлердің учаскелерін ұнататын түрлердің аз саны олардың антропогендік бұзылған топырақтарда орналасуына және өсімдік жамылғысының болмауына байланысты. Тұрғын үй ландшафттарындағы құстардың тіршілік ету ортасы түрлердің бейімделу мүмкіндіктерінің, оларға адамның қарым - қатынасының және орнитофаунаның жаңа жағдайлардағы негізгі өмірлік қажеттіліктерін қанағаттандыру қабілетінің-тамақтану, көбею және т. б. жағдайымен анықталады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Полученные результаты проекта планируется использовать при создании ГИС «Биоразнообразие Кызылординской области» в качестве источника для инвентаризации и мониторинга региональной орнитофауны Приаралья.

Field of application (in Kazakh) : Жобаның алынған нәтижелерін "Қызылорда облысының биоалуантүрлілігі" ГАЖ құру кезінде Арал өңірінің өңірлік орнитофаунасын түгендеу және мониторингілеу көзі ретінде пайдалану жоспарлануда.