The object of research, development or design (in Russian) : Анализ существующих информационных потоков вуза и формирование технического задания, включающее в себя требования к функционалу, безопасности и интерфейсу системы. Определение индикаторов, собираемых в информационных системах казахстанских вузов (Platonus, Univer, Canvas) и ЕПВО.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Университеттің қолданыстағы ақпараттық ағындарын талдау және жүйенің функционалдығына, қауіпсіздігіне және интерфейсіне қойылатын талаптарды қамтитын техникалық тапсырманы қалыптастыру. Қазақстандық жоғары оқу орындарының (Platonus, Univer, Canvas) ақпараттық жүйелерінде жиналатын индикаторларды анықтау.

Aim of work (in Russian) : Разработать и реализовать прототип защищенной информационной системы для вуза, включающий методы искусственного интеллекта для выявления аномалий в данных, повышения уровня кибербезопасности и оптимизации образовательных процессов и повышения их эффективности.

Aim of work (in Kazakh) : Деректердегі ауытқуларды анықтау, киберқауіпсіздік деңгейін арттыру және білім беру процестерін оңтайландыру және олардың тиімділігін арттыру үшін жасанды интеллект әдістерін қамтитын ЖОО үшін қорғалған ақпараттық жүйенің прототипін әзірлеу және іске асыру.

Методы исследования (на русском) : – Описательные исследования для анализа текущего состояния информационных систем вузов. – Корреляционные исследования для определения связей между различными типами данных и потенциальными угрозами. – Экспериментальные исследования для проверки эффективности предложенных решений в реальных условиях.

Методы исследования (на казахском) : - Жоғары оқу орындарының ақпараттық жүйелерінің ағымдағы жағдайын талдауға арналған сипаттамалық зерттеулер. - Әр түрлі деректер типтері мен ықтимал қауіптер арасындағы байланысты анықтауға арналған корреляциялық зерттеулер. - Нақты жағдайларда ұсынылған шешімдердің тиімділігін тексеруге арналған эксперименттік зерттеулер.

Obtained results and novelty (in Russian) : Получение детальной картины уязвимостей, которая послужит основой для разработки требований к новой системе. Разработка стабильно работающей, масштабируемой системы, готовой к интеграции с существующими информационными системами вузов. Разработка и обучение моделей машинного обучения на реальных данных, с последующим тестированием их способности обнаруживать аномалии. Ожидаемый результат: Создание надежной системы обнаружения аномалий, способной предотвращать потенциальные угрозы безопасности.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жаңа жүйеге қойылатын талаптарды әзірлеуге негіз болатын осалдықтардың егжей-тегжейлі көрінісін алу. Жоғары оқу орындарының қолданыстағы ақпараттық жүйелерімен интеграциялауға дайын тұрақты жұмыс істейтін, масштабталатын жүйені әзірлеу. Нақты деректерде Машиналық оқыту модельдерін әзірлеу және оқыту, содан кейін олардың ауытқуларды анықтау қабілетін тексеру. Күтілетін нәтиже: қауіпсіздіктің ықтимал қауіптерін болдырмауға қабілетті сенімді аномалияны анықтау жүйесін құру.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Ожидаемый социальный и экономический эффект от реализации проекта по разработке прототипа защищенной информационной системы вуза с использованием методов искусственного интеллекта для обнаружения аномалий в данных значителен. Проект предполагает создание системы, которая не только повысит уровень информационной безопасности в образовательных учреждениях, но и обеспечит более эффективное управление ресурсами, сокращение времени на анализ данных и принятие решений, что в итоге приведет к экономии финансовых средств. Принципиальные отличия проекта от существующих аналогов заключаются в следующем: – Интеграция с местными информационными системами, такими как Platonus и Univer, что обеспечивает высокую степень адаптации к специфике казахстанских вузов. – Использование передовых методов искусственного интеллекта, включая машинное обучение без учителя, для обнаружения аномалий, что позволяет выявлять потенциальные угрозы без предварительного определения правил. – Разработка уникальных математических моделей, что обеспечивает новый подход к анализу и принятию решений в сфере кибербезопасности.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Деректердегі ауытқуларды анықтау үшін жасанды интеллект әдістерін пайдалана отырып, ЖОО-ның қорғалған ақпараттық жүйесінің прототипін әзірлеу жөніндегі жобаны іске асырудан күтілетін әлеуметтік және экономикалық әсер айтарлықтай. Жоба білім беру мекемелеріндегі ақпараттық қауіпсіздік деңгейін арттырып қана қоймай, ресурстарды тиімдірек басқаруды, деректерді талдауға және шешім қабылдауға уақытты қысқартуды қамтамасыз ететін жүйені құруды көздейді, нәтижесінде қаржылық үнемдеуге әкеледі. Жобаның қолданыстағы аналогтардан түбегейлі айырмашылықтары келесідей: - Platonus және Univer сияқты жергілікті ақпараттық жүйелермен Интеграция, бұл қазақстандық жоғары оқу орындарының ерекшеліктеріне бейімделудің жоғары дәрежесін қамтамасыз етеді. - Ережелерді алдын ала анықтамай-ақ ықтимал қауіптерді анықтауға мүмкіндік беретін ауытқуларды анықтау үшін жасанды интеллекттің озық әдістерін, соның ішінде мұғалімсіз машиналық оқытуды пайдалану. - Киберқауіпсіздік саласында талдау мен шешім қабылдауға жаңа тәсілді қамтамасыз ететін бірегей математикалық модельдерді әзірлеу.

Level of implementation (in Russian) : На данный момент архитектура защищенной информационной системы находится на этапе пилотного тестирования в условиях университета. Основные модули системы уже разработаны и проходят проверку на совместимость с действующими информационными системами вуза, такими как Platonus и Univer.

Level of implementation (in Kazakh) : Қазіргі уақытта қорғалған ақпараттық жүйенің архитектурасы университет жағдайында пилоттық тестілеу сатысында тұр. Жүйенің негізгі модульдері қазірдің өзінде әзірленді және Platonus және Universal сияқты университеттің қолданыстағы ақпараттық жүйелерімен үйлесімділікке тексеруден өтуде.

Efficiency (in Russian) : Масштабталуды, модульділікті және интеграцияны қамтамасыз ететін ЖОО үшін қорғалған ақпараттық жүйенің архитектурасын әзірлеу жөніндегі негізгі нәтижелер: Архитектураны дамыту: қауіпсіздіктің жоғары деңгейі мен масштабтау мүмкіндігін қамтамасыз ететін жүйенің архитектурасы жасалды және сыналды. Сәулет қазақстандық жоғары оқу орындарының талаптарын қанағаттандыруға және оқу орындарының өзгермелі қажеттіліктеріне оңай бейімделуге арналған. Жүйенің негізгі құрылымын айтарлықтай өзгертпестен жаңа функционалды модульдерді қосуға мүмкіндік беретін модульдік принциптер енгізілді. Интеграцияны қамтамасыз ету: Platonus, Univer, Canvas және EPVO сияқты университетті басқару жүйелерімен интеграциялау тетіктері әзірленді. Бұл университеттерге тәуекелдер мен әкімшілік шығындарды азайта отырып, ақпараттық ағындарды басқару үшін бірыңғай платформаны пайдалануға мүмкіндік береді. Архитектураның тиімділігі: құрылған архитектураның нәтижесінде жүйе ішкі және сыртқы ақпарат ағындарымен интеграциялануға дайын, бұл деректерді бақылау деңгейін едәуір арттырады және ықтимал қауіптерге тезірек жауап беруге мүмкіндік береді. Жүргізілген сынақтар жүйенің жоғары өнімділігін және жүктемелерге төзімділігін көрсетті, бұл оны нақты жағдайларда тиімді пайдалану мүмкіндігін растайды.

Efficiency (in Kazakh) : Основные результаты по разработке архитектуры защищенной информационной системы для вуза , обеспечивающей масштабируемость, модульность и интеграцию: Разработка архитектуры: Создана и протестирована архитектура системы, обеспечивающая высокий уровень безопасности и возможность масштабирования. Архитектура разработана таким образом, чтобы удовлетворять требованиям казахстанских вузов и легко адаптироваться к изменяющимся потребностям учебных заведений. Внедрены принципы модульности, позволяющие добавлять новые функциональные модули без значительного изменения основной структуры системы. Обеспечение интеграции: Разработаны механизмы для интеграции с существующими системами управления университетом, такими как Platonus, Univer, Canvas и ЕПВО. Это позволяет университетам использовать единую платформу для управления информационными потоками, минимизируя риски и затраты на администрирование. Эффективность архитектуры: В результате созданной архитектуры система готова к интеграции с внутренними и внешними информационными потоками, что значительно повышает уровень контроля над данными и позволяет быстрее реагировать на потенциальные угрозы. Проведенные испытания показали высокую производительность системы и устойчивость к нагрузкам, что подтверждает возможность ее эффективного использования в реальных условиях.

Field of application (in Russian) : Применение результатов проекта способствует развитию экономики, так как информационная безопасность является ключевым фактором для привлечения инвестиций в образовательный сектор и технологические стартапы. В научной сфере проект может стимулировать дальнейшие исследования в области применения ИИ для защиты данных.

Field of application (in Kazakh) : Жоба нәтижелерін қолдану экономиканың дамуына ықпал етеді, өйткені ақпараттық қауіпсіздік білім беру секторына және технологиялық стартаптарға инвестициялар тартудың негізгі факторы болып табылады. Ғылыми салада жоба деректерді қорғау үшін жасанды интелектті қолдану саласындағы қосымша зерттеулерді ынталандыруы мүмкін.