The object of research, development or design (in Russian) : Зола уноса, неионные ПАВ, модельные нефтяные эмульсии, образцы сырой нефти месторождений Кызылординской области (Коныс), Атырауской области, Мангистауской области (Жанаозен)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ұшпа күл, ионды емес БАЗ, модельді мұнай эмульсиялары, Қызылорда облысы (Қоныс), Атырау облысы және Маңғыстау облысы (Жаңаөзен) кен орындарының шикі мұнай үлгілері

Aim of work (in Russian) : Разработка новых деэмульгаторов нефтяных эмульсий на основе золы уноса и неионных ПАВ.

Aim of work (in Kazakh) : Ұшпа күл мен ионды емес беттік белсенді заттар негізінде мұнай эмульсиялары үшін жаңа деэмульгаторларды жасау.

Методы исследования (на русском) : Термическое, термохимическое и механическое деэмульгирование под воздействием золы уноса и неионных ПАВ. Физико-химические характеристики золы уноса были исследованы методами электронной микроскопии, БЭТ анализа, оптической микроскопии, РФА, динамического рассеивания света (DLS).

Методы исследования (на казахском) : Ұшпа күл және ионды емес БАЗ әсерінен термиялық, термиохимиялық және механикалық деэмульсиялау. Ұшпа күлінің физика-химиялық сипаттамалары электронды микроскопия, BET талдауы, оптикалық микроскопия, РФА, жарықтың динамикалық шашырау (DLS) әдістерімен зерттелді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В ходе выполнения проекта изучено деэмульгирующее действие золы уноса на модельные нефтяные эмульсии и сырые нефти разных месторождений РК. Показано, что увеличение количества золы до 2% приводит к увеличению степени обезвоживания эмульсий. Сравнение золы уноса с известными коммерческими деэмульгаторами для модельных нефтяных эмульсий показало большие или близкие значения степени обезвоживания, что подтверждает идею проекта об альтернативном использовании золы уноса в качестве твердого и доступного деэмульгатора. Впервые было изучено влияние дисперсности золы уноса на деэмульгирование модельных эмульсий и проб сырой нефти. Увеличение дисперсности золы приводит к увеличению отделения водной фазы. Установлено, что для изученной модельной эмульсий легкой нефти, повышение температуры с 60оС до 70оС приводит к увеличению степени деэмульгирования приблизительно на 25 %. Изучен более интенсивный термический нагрев под воздействием микроволнового излучения для модельных эмульсий. Установлено, что рост мощности микроволн с 400 Вт до 700 Вт приводит к быстрому нагреванию эмульсии за короткий промежуток времени и существенно увеличивает скорость деэмульгирования. Показано, что обезвоживание пробы эмульсии сырой нефти в присутствии твердого деэмульгатора оказывает значительное влияние природа нефти - наблюдается отделение промежуточной эмульсии или отделение водной фазы и слоя седиментировавшей золы в зависимости от физико-химических характеристик нефти.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба аясында ұшпа күлдің модельдік мұнай эмульсияларына және Қазақстанның әртүрлі кен орындарынан алынған шикі мұнайға деэмульсиялаушы әсері зерттелді. Күл мөлшерінің 2%-ға дейін ұлғаюы эмульсияларды сусыздандыру дәрежесін арттыратыны көрсетілді. Модельдік мұнай эмульсиялары үшін ұшпа күлмен белгілі коммерциялық демульгаторларды салыстыру кезінде сусыздандыру дәрежесінің өскені немесе жақын болуы байкалды, бұл жобаның ұшпа күлді қатты және қолжетімді деэмульгатор ретінде баламалы пайдалану идеясын растайды. Алғаш рет ұшпа күлдің дисперстігінің модельдік эмульсияларға және шикі мұнай үлгілеріне деэмульсиялаушы әсері зерттелді. Күл дисперстігінің жоғарылауы су фазасының бөлінуін арттыратыны анықталды. Зерттелген жеңіл мұнайдың модельдік эмульсиясы үшін температураның 60°C-тан 70°C-қа дейін көтерілуі деэмульсиялау дәрежесін шамамен 25%-ға арттыратыны анықталды. Модельдік эмульсияларға микротолқынды сәулелену арқылы қарқынды термиялық қыздыру зерттелді. Микротолқын қуатының 400 Вт-тан 700 Вт-қа дейін жоғарылауы эмульсияның қысқа уақыт ішінде тез қызуына және деэмульсиялау жылдамдығының айтарлықтай артуына әкелетіні анықталды. Шикі мұнай эмульсиясының үлгісін қатты деэмульгатор қатысында сусыздандыру кезінде мұнайдың табиғатының айтарлықтай әсер ететіні көрсетілді: мұнайдың физика-химиялық сипаттамаларына байланысты аралық эмульсияның бөлінуі немесе су фазасы мен шөккен күл қабатының бөлінуі байқалады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработка новых деэмульгаторов нефти на основе золы уноса обеспечит использование их в качестве альтернативных деэмульгирующих материалов. Расширение ассортимента местных деэмульгаторов снизит потребность в импорте коммерческих деэмульгаторов. К преимуществам деэмульгирования угольной золой является ее низкая стоимость из-за использования отходов сжигания угля, что является вкладом в решение экологических проблем. Применение угольной золы в качестве деэмульгатора является относительно новым подходом, который привлекает внимание своей простотой, возможностью вторичной переработки золы, высокой эффективностью при низких эксплуатационных затратах, что делает проект экономически выгодным.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Көмір ұшпа күлінің негізінде жаңа мұнай деэмульгаторларын әзірлеу оларды баламалы деэмульгаторлық материалдар ретінде пайдалануға мүмкіндік береді. Жергілікті деэмульгаторлар ассортиментін кеңейту коммерциялық деэмульгаторлар импортына деген қажеттілікті азайтады. Көмір күлін деэмульгатор ретінде пайдаланудың артықшылықтарына оның төмен құны жатады, себебі бұл көмірді жағу қалдықтарын пайдалану арқылы қол жеткізіледі, бұл экологиялық мәселелерді шешуге үлес қосады. Көмір ұшпа күлін деэмульгатор ретінде пайдалану салыстырмалы түрде жаңа тәсіл болып табылады, ол қарапайымдылығымен, күлді қайта өңдеудің мүмкіндігімен, төмен пайдалану шығындарымен жоғары тиімділігімен назар аудартады, бұл жобаны экономикалық тұрғыдан тиімді етеді.

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Проект направлен на разработку новых деэмульгаторов нефти на основе золы уноса и неионных поверхностно-активных веществ. Полученные в работе результаты позволят разработать новые деэмульгирующие материалы и новую эффективную, недорогую и экологичную технологию разделения нефтяных эмульсий, что вызовет значительное расширение области использования угольной золы, отхода ТЭЦ для удовлетворения научных и технологических нужд РК.

Efficiency (in Kazakh) : Мұнайға арналған жаңа деэмульгаторларды ұшпа күл және ионсыз беттік-белсенді заттар негізінде әзірлеуге бағытталған бұл жоба бойынша алынған нәтижелер жаңа деэмульсиялаушы материалдарды жасауға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, мұнай эмульсияларын бөлудің жаңа тиімді, арзан және экологиялық технологиясы әзірленіп, Қазақстан Республикасының ғылыми және технологиялық қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін ЖЭО қалдығы болып табылатын көмір ұшпа күлін қолдану аясын едәуір кеңейтеді.

Field of application (in Russian) : Нефтедобывающая и нефтеперерабатывающая отрасли

Field of application (in Kazakh) : Мұнай өндіру және мұнай өңдеу өнеркәсібі